ChristenUnie blijft worstelen met asieldeal: 'Net te dragen'

De ChristenUnie blijft moeite hebben met de onlangs gesloten asieldeal in de coalitie, waarbij het recht op gezinshereniging wordt ingeperkt. De kleinste regeringspartij hield daar vandaag een buitengewoon congres over in Ede. Het was bijeengeroepen door verontruste partijleden, die vinden dat de partij met de afspraken door een morele ondergrens is gezakt.

De partijtop verdedigde het kabinetsbeleid. Kamerlid Don Ceder stemde namens de fractie in met de deal, maar hij eist wel dat per 1 januari de wet ingaat die gemeenten dwingt om azc's toe te staan, zodat de opvang eerlijker verdeeld wordt over het land. "Wij houden ons aan de deal, inclusief de rotmaatregelen, maar de andere partijen moeten ook leveren", waarschuwde hij.

In Ede waren zo'n 400 ChristenUnie-leden bijeen. "Ik heb het gevoel dat ik dit niet meer kan uitleggen", zei Cora Otter, fractievoorzitter in Ede en een van de initiatiefnemers van het congres. Door de deal kan het tot 15 maanden duren voordat een erkend vluchteling zijn gezin over kan laten komen. Alleen als de statushouder al een woning heeft, kunnen zijn dierbaren eerder een visum krijgen.

Vicepremier Carola Schouten en Kamerlid Don Ceder, die bij de onderhandelingen betrokken waren, erkenden buikpijn en slapeloze nachten te hebben gehad van de deal. "Dit zijn maatregelen die je onder normale omstandigheden niet wilt nemen, maar we voelden ook de verantwoordelijkheid om iets te doen aan de situatie in Ter Apel", zei Schouten. Bij het aanmeldcentrum daar sliepen op een gegeven moment honderden mensen buiten.

"Het was ongelooflijk intens", zei partijleider Gert-Jan Segers. "We hebben ons steeds afgevraagd: kunnen wij dit dragen? Uiteindelijk was de conclusie: dit kunnen we nét dragen."

Pleisters plakken

Veel lokale ChristenUnie-leden zijn van mening dat het uitstellen van gezinshereniging juridisch niet kan, en misschien zelfs in strijd is met de mensenrechten. Kamerlid Ceder herhaalde dat hij staatssecretaris Van der Burg (Asielzaken) vertrouwt als hij zegt dat het juridisch haalbaar is, maar hij heeft nog steeds zijn twijfels.

Het belangrijkste is voor hem dat er meer rust en perspectief komt in het asielbeleid. "We zijn blijven hangen in crisismanagement, pleisters plakken." Daarom vindt hij het cruciaal dat de aangekondigde wet om de opvangplekken beter te spreiden over het land er daadwerkelijk komt, ook al hebben coalitiegenoten als VVD en CDA moeite hebben met het dwingen van gemeenten.

Maar volgens Ceder moeten gemeenten die de afgelopen jaren veel asielzoekers hebben opgevangen nu eindelijk eens ontlast worden door gemeenten die te weinig hebben gedaan of zelfs weigeren een opvangcentrum toe te laten. Dat moet dan in kleinschalige centra, om ook het draagvlak onder de bevolking te behouden.

"Het uitstel van de gezinshereniging raakt ons in het hart", zei Ceder. "Maar het is wel tijdelijk. Die gezinnen zúllen uiteindelijk herenigd worden. Alles bij elkaar, per saldo, zijn de afspraken een stap naar voren, gaan we er structureel op vooruit."

Er zaten ook lokale bestuurders in de zaal die juist aandacht vroegen voor verdere beperking van de instroom. Op dit moment komen er elk jaar zo'n 100.000 nieuwkomers bij. "Dat is een stad als Deventer, hoe gaan we die allemaal huisvesten terwijl er mensen al jaren op de wachtlijst staan voor een woning?", vroeg één van hen zich af.

Op het buitengewone congres konden de leden geen moties indienen om het beleid bij te sturen. Dat kan wel op 26 november, als de ChristenUnie een regulier congres houdt.