De grand prix op Zandvoort: het is kermis, circus én Koningsdag in één

• Joost Smedema

  NOS-redacteur in Zandvoort

Hij duikt net op tijd weg, maar het scheelde niks. Valtteri Bottas komt op zijn elektrische stepje de paddock binnen en daar wil een van de VIP's graag een selfie van maken. Een arm met telefoon zwaait de lucht in, maar dat gaat met zoveel enthousiasme, dat Bottas op een haar na geraakt wordt.

Bijna nergens zijn de Formule 1-coureurs zo aanraakbaar als op Zandvoort. Tussen pitbox en gastenverblijf gaat het woon-werkverkeer vier dagen lang onophoudelijk door, verstoppen is er niet bij. Genodigden, zakenrelaties en cameraploegen staan er met hun neus bovenop.

Oren en ogen tekort

Een dag op Zandvoort is als een dag op de kermis. Overal licht, overal geluid, overal gezelligheid. Hier kleurt het Ferrari-rood, daar juist Aston Martin-groen en tussendoor oneindig veel oranje voor Verstappen. Koningsdag op een circuit en dat een halve week lang.

Circuit Zandvoort bruist als nooit tevoren, terwijl het toch werd gezien als vergane glorie voordat de initiatieven om de Formule 1 terug naar Nederland te halen vaste vorm kregen. En kijk nu: de top van de autosport, van wereldkampioen Verstappen tot cultheld Günther Steiner, allemaal zijn ze te bewonderen tussen de duinen.

Summer chique op zondagochtend

Zondagochtend, als de tribunes langzaam vollopen en de Formule 2-coureurs hun race rijden, is het in de paddock zien en gezien worden rond de huiskamers van de teams. De dresscode: summer chic. En tussen al die VIP's en cameraploegen slalommen de coureurs op en neer naar de pitbox.

Daniel Ricciardo pakt de fiets, net als Sebastian Vettel, en Williams-coureur Nicholas Latifi probeert op zijn step de efficiënte lijn van zijn teamgenoot Alex Albon te volgen.

En wat doet Max Verstappen zo'n ochtend? Hij zit ontspannen met vader Jos, zijn vriendin Kelly Piquet en een aantal gasten in de Red Bull-lounge. Af en toe werpt hij een blik op de F2-race. Als het bezoek is uitgezwaaid, trekt hij zich terug in het privégedeelte, om zich later met een golfkarretje naar de pits te laten rijden.

In het pop-uphuis van Williams drinkt Jenson Button, de wereldkampioen van 2009, een kop koffie met oude bekenden. En niet alleen omdat Button er een verleden heeft, naar verluidt is er geen team dat zulke lekkere koffie serveert als Williams. En dan is koffiezetten voor de barista niet eens de enige taak.

"Ik doe hier alles wat op mijn weg komt, met het excuus dat je twee linkerhanden hebt, kom je niet weg." Bijna iedereen die in Zandvoort aan het werk is voor de teams, heeft eigenlijk minstens vier banen.

Het moet ook wel: in de loop van zondag op maandag kwam het hele circus vanuit België aan in Zandvoort, sinds donderdag draait het op volle toeren en zondagmiddag wordt het alweer opgebroken.

Het runnen van de logistiek in de Formule 1 is eigenlijk ook topsport en even indrukwekkend als de prestaties van de coureurs in hun auto. Want als de lampen boven het circuit uit gaan, bij de start van de race, begint ook het afbreken alweer en wordt de koffiemachine voorzichtig ingepakt.

Sterker nog: als beide coureurs van een team uitvallen, wordt dat hele proces versneld. Geen WK-punten, wel tijdwinst.

Het is en blijft een wonderlijke wereld: tegen lunchtijd ruikt de paddock als een straat vol bistro's en barretjes. Overal komen smaakvolle geuren vandaan, terwijl er 24 uur later weinig tot niets meer van te zien zal zijn en de paddock gewoon weer een parkeerplaats lijkt.

Volksverhuizing voor hoofdtribune

Als de start van de grand prix dichterbij komt, verplaatst alles en iedereen zich richting startgrid. De voorbereiding speelt zich dan nog af in de pitbox, waar de auto's worden klaargemaakt. Een half uur voor de start begint een kleine volksverhuizing voor de stampvolle hoofdtribune, over de pitstraat naar de startgrid.

Rode, groene, blauwe en oranje brigades verplaatsen zich, gewapend met genoeg apparatuur om een raket naar de maan te sturen, richting de bolides. Een eindeloze stroom technische hoogstandjes, koelers en verwarmers, kabels en schermen die binnen 25 minuten weer richting pits moeten als de formatieronde begint.

Minder dan twee uur later, niet lang nadat Verstappen zich tot koning van Zandvoort heeft gekroond en honderdduizend enthousiaste supporters precies kregen waar ze op hadden gehoopt, wordt de grote exodus definitief in gang gezet. In de pitstraat maken niet de Formule 1-auto's, maar vrachtwagens de dienst uit.

En net als het circuit loopt ook het dorp langzaam leeg. Op de boulevard hangt de geur van verschraald bier en kibbeling. Onzichtbare sporen van een gezellig weekeinde, dat alleen even minder gezellig werd door die ene fakkel, die de kwalificatie ontregelde.

Formule 1-topman Stefano Domenicali was voorafgaand aan de GP al enthousiast over Zandvoort en was zondagavond niet van mening veranderd.

"Ik zei eerder deze week al dat de Nederlandse organisatie de lat steeds hoger legt, voor zichzelf en voor anderen, en dat hebben ze dit weekend weer bewezen", laat hij optekenen in een persbericht van de Dutch Grand Prix.

"Ongelooflijke fans, geweldige energie en een evenement dat niemand zal vergeten."