Gemeenten schieten eikenprocessierupsen uit de boom met paintballpistolen

Wie deze zomer iemand met een paintballpistool in bomen ziet schieten, moet daar niet gek van opkijken. In tien gemeenten wordt een proef gedaan om de eikenprocessierups te bestrijden door het paringsproces van de vlinders te verstoren met een lokstof.

"We brengen met een paintball-geweer feromonen aan in de bomen", legt boomtechnisch adviseur Henry Kuppen uit aan Omrop Fryslân. Het gaat om de feromenen (lokstoffen) die vrouwelijke vlinders uitzenden om mannetjes te lokken. "Door de grote hoeveelheden van deze lucht in de omgeving proberen we zowel mannetjes als vrouwtjes te verwarren."

Volgens Zweedse onderzoekers die de methode hebben ontwikkeld, komen er minder vrouwtjes naar deze bomen, omdat ze denken dat er al heel veel concurrenten actief zijn. Mannelijke vlinders worden juist aangetrokken door de lokstof, maar treffen minder vrouwelijke vlinders aan. Daardoor worden er minder eitjes afgezet.

'Nul neveneffecten'

De proef loopt onder meer in de Friese gemeente Ooststellingwerf. Daar is Guus Hellingman gevraagd om te helpen, omdat hij over de benodigde wapenvergunning beschikt. "Ik heb nu ongeveer veertig bomen gehad, dus we zijn net iets over de helft", zegt hij. In totaal worden er aan een weg zeventig bomen behandeld.

De strijd tegen de eikenprocessierups:

Boomtechnisch adviseur Kuppen is tot nu toe erg positief over de methode, omdat het "nul neveneffecten heeft" op andere flora en fauna. "Het feromoon is heel specifiek. Alleen de mannetjes van de eikenprocessievlinder kunnen dit waarnemen en alleen zij raken verstoord", legt hij uit.

Of de methode ook het gewenste resultaat heeft, wordt in de zomer van 2023 bekend. De effectiviteit van de paintball-techniek wordt dan beoordeeld. Daarna wordt gekeken of deze methode vaker kan worden ingezet in de strijd tegen de eikenprocessierups.

Minder overlast

De overlast van eikenprocessierupsen is dit jaar minder dan vorige jaren. De nesten zijn kleiner en hangen hoger in de boom. De haartjes van rupsen komen daardoor minder snel op de grond en bij mensen terecht en dat betekent minder jeuk en rode plekken.

Ook zijn gemeenten beter geworden in de bestrijding van de rupsen. Toch moeten we volgens Silvia Hellingman, van het Kenniscentrum Eikenprocessierups nog niet denken dat we er van af zijn. "Ook al worden wij beter in bestrijding, de rups wordt ook slimmer."