Nederlandse 'spiderwoman' verovert klimwereld: 'Soms denk je: hoe kán dat?'
Jong. Flexibel. Bovenmatig creatief. Slechts vier woorden volstaan voor Dick Boschman om Sabina van Essen, het grootste klimtalent van Nederland dat vandaag in actie komt bij de EK in München, treffend te omschrijven.
Het zit 'm vooral in de combinatie van haar jonge leeftijd en extreme lenigheid, zo verduidelijkt de technisch directeur van klimbond NKBV. "Ze doet dingen waarvan je je afvraagt: hoe kán dat?"
De zestienjarige Van Essen zelf heeft geen idee wat haar nou zo goed maakt. "Hard trainen, denk ik."
Wellicht dat haar afkomst meespeelt, zegt ze. Van Essen heeft een Nederlandse vader en een Thaise moeder. "Het is niet zo dat Aziaten per definitie goed zijn in klimmen. Maar ze zijn lichamelijk wel flexibel."
Daarmee is de Utrechtse er naar eigen zeggen nog niet. "Je moet over de juiste techniek beschikken. En kracht hebben. Zowel fysiek als mentaal moet je sterk zijn."
"Dat kan door je in wedstrijden vooral op jezelf te focussen. Je moet positief denken. Ik heb nooit last van blokkades. Ik probeer gewoon altijd mijn best te doen en zo weinig mogelijk fouten te maken."
De Europese titelstrijd in München is deze week de start van een lange marsroute richting olympisch Parijs. De kans dat Spiderwoman, zoals haar bijnaam luidt, over twee jaar present is op de Spelen?
"Vijftig procent", zegt Boschman. "Ze haalt het wel of ze haalt het niet." Hij geeft het grif toe. "Het is een flauw antwoord. Maar zo is het wel."
Er is immers geen enkele financiële voedingsbodem voor welke verwachting dan ook. Sportklimmen in Nederland is vooral een kwestie van sappelen.
Creativiteit
"De financiële steun vanuit NOC*NSF is nul", verduidelijkt Boschman. "We zijn regelmatig in gesprek met de sportkoepel en krijgen aandacht vanuit Papendal. Maar verder dan meeliften op de expertise van TeamNL komen we vooralsnog niet."
Ik zou misschien iets eerder naar bed kunnen gaan. Of nog gezonder eten.
Om tot prestaties te komen heeft de NKBV een jaarlijks budget van slechts 100.000 euro beschikbaar. En dus wordt er vaak een beroep gedaan op creativiteit.
De pijlers onder het Nederlandse topsportprogramma? "Heel hard werken en slimme keuzes maken", zegt Boschman. "Met die eenvoudige middelen moeten we ons zien te redden. En we doen het fantastisch, zeker in vergelijking met landen die wél over veel geld beschikken."
Opzet veranderd
Deelname aan de Zomerspelen van 2028 in Los Angeles is het doel waar de bond op inzet. Toch rekent Van Essen er stiekem op over twee jaar in Parijs al van de partij te zijn. Aan het vernieuwde olympische programma zal het in ieder geval niet liggen. Bij de komende Spelen mogen er veel meer klimmers meedoen dan in Tokio 2020, omdat de onderdelen worden gesplitst.
Tijdens Tokio 2020 werd er gestreden volgens de formule van een driekamp. Om het aantal klimmers tot veertig te beperken werden de onderdelen boulder (het beklimmen van een korte route zonder touw en zekering), lead (zes minuten gezekerd klimmen tot een hoogte van circa twintig meter waarbij de score bepaald wordt door de laatste handgreep) en speed (volgens een vaste route zo snel mogelijk klimmen) gecombineerd.
Dat laatste onderdeel wordt nu losgetrokken van de andere.
Van Essen vindt het logisch dat speed een eigen onderdeel wordt. Het heeft immers heel weinig met de andere twee disciplines te maken, klinkt het.
"Ik houd niet van speed. Het is vaak veel van hetzelfde. Eigenlijk gaat het alleen maar om het neerzetten van een snelle tijd. Ik ga liever uitdagingen op een wand aan", zegt Van Essen.
Bangkok
Van Essen maakte in 2016 in Bangkok voor de eerste maal kennis met sportklimmen. Ze bleek getalenteerd en maakte enige tijd deel uit van de nationale ploeg van Thailand, maar komt sinds 2019 uit voor Nederland.
Het was geen moeilijke keuze. "In Thailand waren weinig wedstrijden. In Nederland zijn meer faciliteiten."
Ze wordt een betere klimmer door uit te komen tegen opponenten die soms tien jaar ouder zijn. "Dat vind ik altijd een enorme uitdaging. Je leert ervan om tegen grote meiden uit te komen."
Juiste balans
De weg naar de top is nog lang en vol uitdagingen. Misschien, zo klinkt het aarzelend, zou ze in de toekomst nog meer als een topsporter kunnen leven. Van Essen is dagelijks op zoek naar de juiste balans tussen het iets professioneler bedrijven van haar sport en het leiden van een normaal leven van een zestienjarige.
Aan haar trainingsijver ligt het niet. Zes dagen in de week is ze drie uur lang op een Utrechtse klimmuur te vinden.
"Ik zou misschien iets eerder naar bed kunnen gaan. Of nog gezonder eten. Maar ik houd er ook van om rond te hangen met vrienden, zoals iedereen van mijn leeftijd. Toch laat ik me nooit gaan. De sport is altijd dichtbij. Ik ben me altijd bewust wie ik ben en wat ik wil bereiken."
