In 36 jaar niet zo veel koraal in Great Barrier Reef

In de noordelijke en centrale delen van het Australische Great Barrier Reef is de hoeveelheid koraal toegenomen. In de 36 jaar dat het Australisch Instituut voor Mariene Wetenschappen jaarlijks de staat van het rif onderzoekt, is de koraalbedekking daar nog nooit zo hoog geweest. Toch zijn de onderzoekers bang dat deze positieve ontwikkeling door klimaatverandering maar van korte duur is.

In het zuidelijke deel van het rif is de koraalbedekking afgelopen jaar wel iets afgenomen, door de aanwezigheid van doornenkronen. Deze zeesterren eten het koraal.

Het rif heeft volgens het onderzoeksrapport in het noordelijke en centrale deel kunnen groeien doordat er de afgelopen twaalf maanden relatief goede levensomstandigheden waren voor de koraalpoliepen, de kleine beestjes die samen het koraal vormen. Zo waren er weinig verwoestende cyclonen in het gebied, en ook minder doornenkronen dan in voorgaande jaren.

Koraalverbleking

Hoofdonderzoeker Mike Emslie zegt tegen persbureau Reuters dat het "koraal heeft laten zien dat het sterk en veerkrachtig genoeg is om zich te kunnen herstellen als er geen verstoringen zijn". Toch waarschuwt hij voor de toekomst: "De hogere oceaantemperaturen veroorzaken stress bij het koraal en kunnen leiden tot grootschalige verblekingen."

Koraalverbleking vindt plaats als de watertemperatuur te hoog wordt voor de algen die in het weefsel van het koraal leven. Deze plantjes zetten zonlicht om in belangrijke voedingstoffen voor het koraal. Zonder deze voedingsstoffen wordt het koraalweefsel doorzichtig en wordt het witte kalkskelet van het koraal zichtbaar.

Swipe om het verschil te zien tussen gezond en gebleekt koraal:

Dit proces is gevaarlijk, want het koraal kan afsterven als de algen en de kleur te lang wegblijven. De laatste verbleking was in maart. Het was toen uitzonderlijk dat dat gebeurde tijdens het klimatologische fenomeen La Niña, een periode waarin de oceanen doorgaans juist koeler zijn.

Volgens de onderzoekers laat dit zien dat de zeetemperatuur stijgt en de grootschalige verblekingen zich steeds vaker zullen voordoen. Door de gunstige omstandigheden kon het koraal zich ditmaal dus snel herpakken, maar dit gebeurt lang niet elke keer. In 2017 en 2018 stierven bijvoorbeeld grote delen van het Great Barrier Reef af na verbleking.

Voortdurend risico

Volgens de onderzoekers komt het snelle herstel van het rif vooral door Acropora koralen. Deze soort groeit snel en is inmiddels de meest voorkomende in het Great Barrier Reef. Maar Acropora zijn ook meer vatbaar voor verbleking dan andere soorten.

Het onderzoeksrapport eindigt dan ook met een waarschuwing. "Onze voorspellingen voor de toekomst wijzen op toenemende en langdurige mariene hittegolven, evenals een voortdurend risico van tropische cyclonen en uitbraken van doornkroonzeesterren."

De onderzoekers noemen hun vondsten goed nieuws voor de huidige toestand van het rif, maar zijn bang dat die niet lang zal duren.