Opnieuw massaverbleking van Great Barrier Reef: 'Het holt nu echt achteruit'

Het Australische Great Barrier Reef heeft te maken met een massale verbleking van het koraalrif. Door de stijgende temperatuur van de oceanen wordt het koraal witter van kleur, en kan het uiteindelijk afsterven.

Het is voor de vierde keer sinds 2016 dat de verbleking zo omvangrijk is als nu, schrijft de beheerder van het gebied. Een strook van 1200 kilometer is aangetast. Het park is verdeeld in vier gebieden; in alle gebieden vindt de verbleking nu op grote schaal plaats.

En die verbleking werd juist nu niet verwacht, tijdens het klimatologische fenomeen La Niña. Dan zijn de oceanen doorgaans koeler dan bij tegenhanger El Niño. "Maar het klimaat is aan het veranderen en het koraalwater is 1,5 graden warmer dan 150 jaar geleden", zegt hoofd-wetenschapper David Wachenfeld van de beheerder tegen The Guardian.

Het is de eerste keer dat de grootschalige verbleking tijdens La Niña plaatsvindt. "Onverwachte gebeurtenissen zijn nu te verwachten. Niets verbaast me meer."

Het warme water is nu nog vrij lokaal, zegt Erik Meesters, marien tropisch ecoloog van Wageningen University & Research. "Maar het beweegt precies naar het kustgebied bij Great Barrier Reef."

Als de verbleking langer aanhoudt, kan 30 procent van het koraal doodgaan, zegt Meesters. Ook als "maar" 10 procent doodgaat, is het zorgwekkend, zegt hij. "Als dat constant gebeurt, blijft er niet veel meer koraal over." Het proces van achteruitgang is zeker al dertig jaar aan de gang, "maar door deze verblekingen holt het nu wel echt achteruit".

Meesters noemt het verbleekte koraal symbolisch voor de wereldwijde klimaatverandering. "Het is een heel gevoelig ecosysteem." De temperaturen in de zee waar koraal groeit, schommelen doorgaans niet heel sterk. Dus bij een kleine schommeling vertoont het koraal al een stressreactie.

De verbleking van het koraal was daardoor een van de eerste gevolgen van klimaatverandering die opviel, zegt Meesters. "Het verbleekte koraal is een soort kanarie in de kolenmijn."

Koraalrif groeit slechts in een klein deel van de oceanen, rond de evenaar, maar het is wel zeer biodivers: het herbergt wel 25 procent van al het oceaanleven. Bovendien zijn koraalriffen een goede kustbescherming, voor golven en de stijgende zeespiegel.