Verkoop vakantiehuisjes aangejaagd door corona, trekt ook fout geld aan
De markt voor vakantiehuisjes en recreatief vastgoed zit sinds de coronapandemie flink in de lift. Vooral particuliere beleggers sloegen hun slag in dit segment, blijkt uit eigen onderzoek van het Financieele Dagblad in samenwerking met het kadaster. De groei van deze markt speelt ook criminelen in de kaart, waarschuwen deskundigen.
De afgelopen twee jaar gaven particuliere beleggers 1,6 miljard euro uit aan vakantiewoningen en recreatiegrond. De markt voor huisjes is zelfs verdubbeld: in de pandemie zijn er zo'n 14.000 vakantiewoningen verkocht, voor een gemiddelde prijs van 182.000 euro per stuk.
Het gaat om transacties die zijn geregistreerd op eigen grond en op grond met erfpacht. Verkopen van stacaravans en chalets op huurgrond staan niet in het kadaster, legt directeur Geert Dijks van brancheorganisatie Hiswa-Recron uit aan het FD.
Sinds de corona-uitbraak zijn Nederlanders een vakantie in eigen land meer gaan waarderen. Particuliere beleggers kopen grond en huisjes om daarvan te profiteren.
De groei van de markt wordt ook aangejaagd door de lage hypotheekrente. Daarnaast vluchtte een deel van de beleggers weg uit de reguliere woningmarkt omdat hun rendement daalde door strengere overheidsregels. Hun overdrachtsbelasting steeg bijvoorbeeld van 2 naar 8 procent, waardoor een huis onderaan de streep minder oplevert in de verhuur of verkoop.
'Vergelijkbaar met verkoop auto'
Dijks van Hiswa-Recron zegt dat er vooral door particulieren onderling wordt gehandeld in vakantievastgoed. "Dat gebeurt aan de keukentafel, en is vergelijkbaar met de aankoop van een auto", zegt hij tegen de FD.
Het gaat vaak om vermogende mensen die op zoek zijn naar "het nieuwe goud", zegt hoogleraar vastgoedeconomie aan de Tilburg University, Dirkk Brounen in de krant. De samenstelling van de groep die interesse heeft in vakantiehuisjes, bouwkavels en staplaatsen voor caravans is veranderd. Voorheen waren het vooral ouderen, tegenwoordig omvat die groep ook ondernemers en vermogende jonge gezinnen.
Vakantiehuisjes en recreatiegrond zijn te gebruiken voor de eigen vakantie, maar kunnen ook verhuurd worden. Dat verklaart de groeiende interesse van traditionele pandjesbeleggers voor deze markt. Dat de overheid strengere regels invoert om de prijzen te drukken van vrijesectorwoningen, draagt daar ook aan bij. Die regels gaan niet gelden voor vakantiewoningen, schrijft het FD.
Reden tot zorg
De groei van de vakantievastgoedmarkt heeft ook een keerzijde: door gebrekkige regelgeving is het een magneet voor crimineel geld. Het risico dat er geld wordt witgewassen met de aankoop van woningen op vakantieparken is groot.
Witwasonderzoeker Joras Ferwerda van de Universiteit Utrecht zegt tegen het FD dat de aankoophausse reden tot zorg is. Fout geld verplaatst zich volgens hem naar de vakantievastgoedmarkt, omdat daar weinig toezicht op is. "Op een park ligt de controle bij een private partij, in plaats van bij de wijkagent", legt hij uit.
Het witwasrisico wordt ook in de hand gewerkt door de grote omloopsnelheid, die tot drie keer hoger ligt dan op de reguliere woningmarkt. Tijdens de pandemie vonden er 10.000 transacties per jaar plaats op vakantieparken, waarvan twee derde om huisjes ging.
Plotselinge waardestijgingen worden onduidelijk onderbouwd, waardoor het voor witwassers makkelijker wordt om geld te investeren, zegt Ferwerda tegen het FD.
Cashbetalingen
In een recent rapport van het Regionale Informatie- en Expertise Centrum Oost-Nederland stonden ook vermoedens van criminele investeringen in vakantieparken. In het rapport werd gewezen op het ontbreken van een registratieplicht en de mogelijkheid tot cashbetalingen.
Uit cijfers van de politie, waar de Telegraaf vorige maand over schreef, bleek dat er de afgelopen vijf jaar honderden verdachte transacties zijn gedaan op vakantieparken. Die aankopen en verkopen van huisjes zijn onderzocht door de Financial Intelligence Unit (FIU) van de Landelijke Eenheid, een onderdeel van de politie dat witwaspraktijken onderzoekt en bestrijdt.
