Oppositiepoliticus Jasjin vast om 'nepnieuws over Russische strijdkrachten'

• Iris de Graaf

  Correspondent Rusland

"Laten we eerlijk zijn. Sinds 24 februari wist ik heel goed dat ik gearresteerd zou worden. We wisten het allemaal. Ik kreeg de vraag waarom ik niet weg ben gegaan uit Rusland. Oké, dat zal ik uitleggen: ik wil het ze niet makkelijk maken. Ik wil niet wegrennen en me verstoppen voor degenen die ik veracht."

Dit schreef de 38-jarige oppositiepoliticus Ilja Jasjin vanavond onder een Instagrampost nadat hij eerder vandaag was gearresteerd. Hij is een van de laatste oppositieleden die in Rusland zijn gebleven.

'Delen van nepinformatie'

Jasjin zat al sinds begin juni in de gevangenis, waar hij een straf uitzat wegens vermeende ongehoorzaamheid aan de politie. Hij zou vandaag worden vrijgelaten, maar werd in plaats daarvan direct opnieuw gearresteerd. Ditmaal wordt hij aangeklaagd voor het "delen van nepinformatie over de Russische strijdkrachten". Een rechtbank in Moskou beval vandaag dat Jasjin tot 12 september vast blijft zitten, tot de officiële veroordeling volgt.

De politicus kan tot 15 jaar gevangenisstraf krijgen op basis van nieuwe Russische wetgeving, die het sinds maart verbiedt om de Russische strijdkrachten in het openbaar "in diskrediet" te brengen of om informatie uit niet-officiële bronnen te citeren. Volgens Reuters schreeuwde Jasjin "Rusland zal vrij zijn!", nadat de rechter instemde met het verzoek van de aanklagers om hem tot september in de gevangenis te houden.

Publiek figuur

Naast zijn werkzaamheden in de regionale politiek heeft Jasjin ook een populair YouTubekanaal met meer dan 1,2 miljoen abonnees. Daar deelt hij veel video's, sinds februari veelal met kritiek op het Russische optreden in Oekraïne. Ook runt hij een populair Telegramkanaal. De justitie vervolgt hem nu op basis van een uitspraak in een van zijn video's.

Amnesty International roept Rusland op Jasjin vrij te laten, en schrijft dat de "beschamende criminalisering van de vrijheid van meningsuiting in Rusland moet stoppen". Volgens de mensenrechtenorganisatie zijn de Russische autoriteiten sinds februari "nog brutaler geworden in hun pogingen om de politieke oppositie, activisten, en iedereen die het niet eens is met de regering het zwijgen op te leggen".

Ook oppositieleider Navalny, die via zijn advocaten nog steeds berichten naar buiten kan brengen, sprak zich uit over de zaak: "Ik eis de onmiddellijke vrijlating van Ilja Jasjin", tweette zijn team namens hem. Jasjin heeft volgens Navalny niets anders dan de waarheid gesproken over wat er gaande is in Oekraïne.

Naderende verkiezingen

Vorige week nog werd het Moskouse deelraadslid Aleksej Gorinov tot zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld. Bij een vergadering in maart had hij kritiek op de acties van Rusland in Oekraïne. Het was een van de eerste gevallen waarin de nieuwe wet op 'het discrediteren van het Russische leger' werd toegepast en er zo'n lange celstraf werd opgelegd.

Nu volgt Jasjin, een paar dagen later. Het lijkt erop dat de autoriteiten bezig zijn de laatste restjes oppositie die nog over zijn aan te pakken. Dat kan te maken hebben met de naderende gemeenteraadsverkiezingen op 11 september, waar al in het hele land lokaal campagne voor wordt gevoerd.

Duizenden gearresteerd

In de afgelopen maanden zijn er in Rusland al meer dan 200 strafzaken geopend die verband houden met openbaar protest of de 'verspreiding van nepnieuws'. Sinds februari zijn meer dan 16.000 Russen opgepakt; onder meer journalisten, advocaten, burgemeesters, kunstenaars, geestelijken en leraren. Sommigen kregen fikse boetes, anderen kregen huisarrest of gevangenisstraffen opgelegd.

Jasjin verwijst in zijn Instagrampost naar de hoge prijs die Russen vandaag de dag moeten betalen om "met de duisternis te breken". "Boris Nemtsov betaalde met zijn leven, honderden mensen betalen nu met hun persoonlijke vrijheid. "Maar", zo schrijft Jasjin, "ik beloofde dat ik zo lang als ik kan de waarheid hardop zou uitspreken. En dat als ik gearresteerd zou worden, ik de klap met waardigheid zal opvangen. Ik houd mijn woord".

"Ik ben niet bang", sluit hij af. "En jullie moeten ook niet bang zijn".