Ook huurtoeslag voor vrije sector, maar zo'n 300.000 huurders gaan erop achteruit

Het kabinet wil een grote verandering in het huurtoeslagensysteem doorvoeren: de toeslag wordt niet meer afhankelijk van de hoogte van de huur, maar alleen van het inkomen. Dit staat in een wetsvoorstel van minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Door dit voorstel kunnen mensen met een laag inkomen en een hoge huur in de vrije sector ook huurtoeslag krijgen. Dat gaat naar verwachting om zo'n 136.000 huishoudens.

Verder gaan in de plannen zo'n miljoen huishoudens die nu huurtoeslag ontvangen erop vooruit. Tegelijkertijd is er ook een groep van ruim 290.000 huishoudens die er in de plannen juist op achteruitgaat: zij zullen tot 98 euro per maand minder huurtoeslag gaan ontvangen.

Laag inkomen, hoge huur

Op dit moment krijg je huurtoeslag als je boven de 23 jaar bent en een huur hebt van 763,47 euro of lager. Voor jongere mensen geldt een maximaal huurbedrag van ruim 440 euro. Dit vervalt in het nieuwe wetsvoorstel en daar komen categorieën met vaste bedragen voor in de plaats. Ook wordt er niet meer gekeken naar servicekosten.

Het vaste huurbedrag is een fictieve huur waarmee de Belastingdienst voortaan wil rekenen bij het toekennen van de huurtoeslag. Er wordt dus niet meer gekeken naar de huur die iemand betaalt. Heb je bijvoorbeeld een huur van 650 euro, ben je volwassen en heb je een laag inkomen? Dan rekent de Belastingdienst voortaan met een huurbedrag van 520 euro.

En dat kan gevolgen hebben voor de toeslag, omdat mensen met een hogere huur dan het vaste bedrag minder toeslag zullen ontvangen. De overheid wil dit compenseren door de huren voor de laagste inkomens (tot 120 procent van het sociaal minimum) vanaf 2024 te verlagen. Dit geldt weer niet voor particuliere huurders.

Kritiek

Aedes, VNG en de Woonbond hebben kritiek op de nieuwe plannen. Zij vinden de effecten van de omvorming van de huurtoeslag op de langere termijn nog onduidelijk. De organisaties vrezen dat de groep die minder huurtoeslag krijgt veel groter is dan de ruim 290.000 mensen die het kabinet noemt, omdat nieuwe huurders en mensen die verhuizen er niet in zijn meegenomen.

De nieuwe wet moet in 2024 ingaan, met een overgangsperiode van vijf jaar. Zo kunnen huurders wennen aan de nieuwe toeslagbedragen. De Eerste en Tweede Kamer moeten nog met dit voorstel akkoord gaan.