CPB: bedrijven kunnen lonen eenmalig flink verhogen

Een eenmalige flinke loonsverhoging zou de economische scheefgroei recht kunnen trekken, zegt het Centraal Planbureau (CPB). De inflatie is immers uitzonderlijk hoog - afgelopen mei nog 8,8 procent, onder meer doordat energie veel duurder is. Nederland is "collectief armer" geworden, en dat raakt vooral huishoudens.

Het bedrijfsleven heeft er volgens het CPB in het algemeen minder last van, en maakt in sommige gevallen zelfs meer winst. Daarom stelt het bureau dat een eenmalige loonsverhoging zou helpen om de lasten van de hogere energieprijzen evenrediger te verdelen.

Die hogere loonkosten zouden dan vervolgens niet volledig moeten worden doorberekend in de prijzen van producten en diensten, zegt het CPB. Gebeurt dat wel, dan dreigt een zogenoemde loonprijsspiraal.

Cao's

Het CPB gaat er daarbij van uit dat er geen automatische prijscompensatie in de cao-afspraken staat. Bij zo'n afspraak gaat het loon telkens mee met de inflatie. "Het is verstandig voor een bedrijf om inderdaad geen automatische prijscompensatie af te spreken", reageert macro-econoom Marcel Klok van ING. "Want zelfs als het slechter gaat met het bedrijf, blijven de kosten dan stijgen."

"Je ziet langzamerhand wel dat lonen weer meer stijgen. We verwachten dat ze volgend jaar pas weer ongeveer in lijn liggen met de inflatie." In het rapport van het CPB is er niet specifiek gekeken naar de positie van zzp'ers. Maar zij hoeven er niet per se relatief op achteruit te gaan, als voor de mensen met een contract het loon stijgt.

"Dat zal wel meevallen", denkt Klok dan ook. "Je ziet wel dat de tarieven van zzp'ers gemiddeld harder stijgen dan lonen als het goed gaat met de economie, maar dat ze er nog meer op achteruit gaan als het economische slechte tijden zijn. Nu is er wel een krapte op de arbeidsmarkt, waar zzp'ers gemiddeld gezien van kunnen profiteren door een hogere prijs te vragen."

Scenario's

Het CPB is optimistisch over de inflatieverwachting. En denkt dat die op de middellange termijn stabiliseert rond de 2 procent. Dat komt doordat de grootste prijsstijgingen, zoals bijvoorbeeld van energie, dan al in de prijs zitten verwerkt en er dus geen nieuwe hoge kosten bij gaan komen.

Er staat in het rapport nog een ander scenario beschreven waarbij de inflatie wel hoog blijft, maar het CPB noemt het "onwaarschijnlijk" dat dat het geval is.