Regeringspartijen botsen over uitvoering stikstofplannen door provincies
De regeringspartijen D66 aan de ene kant en CDA en ChristenUnie zijn met elkaar in botsing gekomen over de uitvoering van de stikstofplannen van het kabinet door de provincies. De Kamer debatteert vandaag de hele dag over de plannen.
Volgens de voorstellen moet in veel delen van Nederland de stikstofuitstoot met 70 procent worden teruggedrongen en zullen boeren daardoor niet allemaal kunnen doorgaan met hun bedrijf. De komende tijd moeten de provincies met de plannen aan de slag en zij moeten voor volgend jaar zomer zeggen hoe ze de doelen denken te bereiken.
Plan B
In veel provincies is verzet tegen de plannen en in het debat riep D66-Kamerlid De Groot de provincies op mee te werken. Als dat niet gebeurt, moet de minister een plan B hebben, "want we kunnen niet nog jarenlang met de discussie doorgaan".
Vorige week sprak zijn fractievoorzitter Paternotte soortgelijke woorden: hij riep het kabinet op zich "niet te laten verlammen door pruttelende provincies". CDA-Kamerlid Boswijk zei daarover vandaag dat "we het zonder de provincies niet gaan redden" en dat uitspraken als die van Paternotte niet bijdragen aan een oplossing.
ChristenUnie-Kamerlid Grinwis noemde de uitspraken van Paternotte "onnodig polariserende prietpraat". Volgens hem moeten we juist vertrouwen hebben in de provincies. De Groot reageerde daarop met een verwijzing naar uitspraken van ChristenUnie-voorman Segers. Die zei maandag "dat de stikstofcrisis kan ontaarden in een burgeroorlog, maar dan op een beschaafde manier". Volgens De Groot is dat "olie op het vuur".
'Niet steeds over onteigening praten'
Woordvoerder Van Campen van regeringspartij VVD benadrukte dat voor zijn partij de doelen niet ter discussie staan en dat de uitstoot echt moet verminderen. Hij zei wel dat je niet steeds over onteigening en opkoopregelingen moet praten: "Kijk nou of je met innovatie en met omschakeling van het bedrijf tot oplossingen kunt komen."
Ook de andere coalitiepartijen vinden het belangrijk dat er nu echt werk wordt gemaakt van de stikstofaanpak. Ze vinden wel dat daarbij niet alleen moet worden gekeken naar de boeren, maar ook naar andere sectoren. Grinwis (CU) zei zich te kunnen voorstellen dat de plannen hard aankomen bij boeren en hamerde op een "rechtvaardig en evenredig" beleid.
CDA'er Boswijk wil dat de stikstofplannen die nu voorliggen op zeven punten worden aangepast. Ook hij wil dat luchtvaart, scheepvaart en industrie hun bijdrage leveren. Daarnaast moeten de provincies meer vrijheid krijgen om invulling aan de plannen te geven. Verder wil hij onder meer dat er beter wordt gekeken naar de toekomst van de boeren. "Er wordt ze een worstje voorgehouden, maar het is wel een worstje met weinig smaak."
Deel oppositie kritisch
In het debat namen onder meer PVV, SGP en BBB in scherpe woorden afstand van de plannen. De PVV vindt dat de boeren worden weggepest; woordvoerder Mulder sprak van een zelfgecreëerde theoretische crisis op basis van omstreden modellen.
De SGP vindt de plannen een klap in het gezicht van de agrarische sector. Volgens woordvoerder Bisschop is er sprake van onhaalbare doelen (in 2030 moet de uitstoot met de helft zijn verlaagd).
SP en PvdA wezen erop dat de boeren voorlopig in onzekerheid blijven verkeren. GroenLinks-leider Klaver zei dat hij blij is met de "kentering van het beleid" dat het eerlijk is om te zeggen dat de veestapel kleiner moet worden en dat met hem te praten valt over steun aan het beleid. Maar volgens Klaver is het een grote fout dat in de plannen geen concrete voorstellen staan over industrie en luchtvaart.
Partij voor de Dieren-leider Ouwehand noemde Van der Wal de eerste bewindspersoon op Landbouw die bereid is nu eindelijk werk te maken van natuurherstel, al zijn de oplossingen volgens haar nog niet voldoende.
Discussie met Van der Plas
BBB-leider Van der Plas zei dat de natuur niet wordt bedreigd en de boeren wel. Zij sprak van "stuitende gevoelloosheid" van het kabinet. Zij riep de coalitie op terug naar de tekentafel te gaan.
Van der Plas stond lang op het spreekgestoelte, ook omdat ze vaak werd onderbroken. Ze zette vraagtekens bij het werk van de wetenschapper die voor het ministerie van Landbouw onderzoek deed naar de betrouwbaarheid van het model waarmee het RIVM de uitstoot meet. Dat leverde haar kritiek op van onder anderen GroenLinks en Partij voor de Dieren. Klaver zei dat Van der Plas de onvrede voedt met feitelijke onjuistheden.
In het debat nam Van der Plas afstand van suggesties van sommigen dat ze "aan het touwtje hangt van de veevoederhandel en transporteurs". Ze riep mensen die dat zeggen op met bewijzen te komen. En anders stapt ze mogelijk naar de rechter, zei ze.
In de Kamer zeiden veel partijen, ook van de coalitie, dat minister Staghouwer beter en duidelijker moet zeggen welk perspectief hij biedt aan de boeren. De VVD mist "spijkers met koppen" en GroenLinks kwalificeerde dat deel van de plannen als broddelwerk.
