Verloren tekening Jan Lievens stond voor 250 dollar te koop, gaat nu voor miljoen
Een 17de-eeuwse tekening die voor 250 dollar werd aangeboden op een Amerikaanse veiling staat volgende week op de Maastrichtse kunstbeurs Tefaf te koop voor meer dan een miljoen euro. De verkoper is een kunsthandelaar uit New York, die bijna een half miljoen betaalde voor het werk.
Deze Christopher Bishop ontdekte de tekening in het najaar van 2020 in de catalogus van een klein veilinghuis in de staat Massachusetts. De omschrijving was van "een onbekende man, initialen I.L. en gedateerd 1652".
Het werk viel hem op, maar het duurde een paar uur voordat hij doorhad waar hij naar keek. Hij wist dat in de 17de eeuw de i ook werd gebruikt voor een j. "Toen had ik een ingeving", vertelt Bishop in The New York Times. "Waarom zou het geen Jan Lievens kunnen zijn? Ik zocht op het internet en toen zag ik de prent. Ik vermoedde dat dit de originele tekening was die de drukker had gebruikt voor de gravure."
Zeeheld Tromp
Afgebeeld is Maarten Harpertszoon Tromp, luitenant-admiraal van de Nederlandse vloot in de Gouden Eeuw en bekend zeeheld. Lievens gebruikte de tekening om afdrukken van te laten maken en als basis voor twee schilderijen van Tromp, waarvan er een in de collectie van het Rijksmuseum zit.
Bekijk de hele tekening:
Bishop deed verder onderzoek en kwam erachter dat het originele werk sinds 1888 niet meer in het openbaar was gezien. Wel paste de beschrijving van de Lievens in een catalogus van een verzamelaar uit de tweede helft van de 19de eeuw precies bij de aangeboden tekening. Bishop had beet.
Maar hij was niet de enige die de tekening had ontdekt. Op de veiling in oktober 2020 boden belangstellenden tegen elkaar op en ging de prijs door het dak. "Het lijkt erop dat we hem te laag hebben ingeschat", verzuchtte de veilingmeester toen hij de 200.000 dollar bereikte. Bij 300.000 dollar waren er nog twee bieders over. Bishop trok aan het langste eind en legde met veilingkosten ruim 500.000 dollar neer voor het werk.
Na nog meer onderzoek om de authenticiteit van het werk te bewijzen en restauratie om het zoveel mogelijk in originele staat terug te brengen, is het vanaf volgende week zaterdag te koop op een van 's werelds belangrijkste kunstbeurzen.
Interesse bij musea
Tefaf-voorzitter Hidde van Seggelen is ermee in zijn nopjes. "Het is nu geprijsd als een van de duurste tekeningen van Lievens ooit. Maar die zijn dan ook onvoorstelbaar zeldzaam. Ik vind het fantastisch dat het naar Nederland komt", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.
Volgens Van Seggelen is er onder musea veel interesse in de tekening. "Uit binnen- en buitenland komen ze ernaar kijken."
Hij legt uit dat het werk gaat over de geschiedenis van Nederland, maar ook over kunstgeschiedenis. "Tekeningen zijn vaak de basis voor schilderijen, maar ook voor afdrukken. Dat zie je ook hier. Er zijn een heel aantal drukken gemaakt." De tekening van Lievens diende bovendien als inspiratie voor andere kunstenaars.
