Bedevaart naar Mekka voor veel Nederlandse moslims opeens afgezegd

Voor veel Nederlandse moslims dreigt hun langverwachte reis naar Mekka in het water te vallen. Enkele weken voor het begin van de hadj, de jaarlijkse pelgrimstocht, heeft de overheid van Saudi-Arabië bekendgemaakt dat de reis dit jaar alleen nog via een officieel overheidsplatform geboekt kan worden. Reizen die al geboekt zijn via Nederlandse reisbureaus gaan niet meer door.

De hadj is een belangrijke traditie binnen de islam. Iedere moslim die gezond genoeg is en het kan betalen, moet de bedevaart eens in zijn of haar leven voltooien. Reizigers bereiden zich vaak maanden voor op de tocht, waar ze vaak lang voor gespaard hebben.

Beperkte plekken

Vanwege de beperkte capaciteit geldt er voor ieder land een maximumaantal deelnemers. Voor Nederland is dit ongeveer 4700. Deze plaatsen konden sinds 2003 alleen geboekt worden via reisorganisaties die officieel erkend zijn door het Saudische ministerie van Hadj.

Vorige week maakte de overheid, een maand voor het begin van de hadj, bekend dit beleid volledig om te gooien. Dit jaar kan de hadj alleen geboekt worden bij de officiële reisorganisatie van de overheid Motawif. Geïnteresseerden konden zich inschrijven op hun website. Via een loterij worden de plekken later onder de ingeschrevenen verdeeld. Er is geen enkele andere manier om aan een visum te komen voor de bedevaart. Dit is een tegenvaller voor de Nederlandse hadj-reisbranche, die al druk voorbereidingen aan het treffen was voor de jaarlijkse reis.

Door de pandemie kon de bedevaart in 2020 en 2021 voor moslims buiten Saudi-Arabië niet doorgaan. Daardoor waren de wachtlijsten bij de reisbureaus veel langer dan normaal. Mensen die een felbegeerd plekje hadden bemachtigd via een reisbureau zijn nu niet meer verzekerd van hun reis. Op de website van Motawif wordt hun aangeraden "om de reisorganisatie te contacteren en hun geld terug te vragen".

Vorig jaar ging de hadj door met 60.000 pelgrims. Swipe om het verschil te zien met 2019, toen er 3 miljoen pelgrims mochten komen:

'Onprofessioneel beleid'

Said El Amraoui, woordvoerder voor de brancheorganisatie Hadj Info, noemt het beleid van de Saudische overheid onprofessioneel in het NOS Radio 1 Journaal. "Wij zijn hier pas heel last minute op geattendeerd." Voor reizigers die zich al hadden opgegeven via de reisbureaus acht hij de kans dat ze nog kunnen gaan heel klein. Het nieuwe platform kampte met storingen en is al na een week gesloten omdat er te veel aanmeldingen waren.

Volgens de website van het platform is voor het nieuwe systeem gekozen omdat in Mekka de capaciteit nog steeds lager is dan voor de pandemie. Er mogen dit jaar een miljoen gevaccineerde moslims komen. Voor corona was er plek voor meer dan drie miljoen. Met het nieuwe systeem heeft de regering meer controle over de instroom van pelgrims.

Maar El Amraoui vermoedt dat er nog een andere reden is: "Ze willen controle hebben, maar ook zelf winst maken." In het nieuwe systeem gaat het geld direct naar de Saudische overheid en niet naar reisorganisaties. Hij hoopt dat de verandering eenmalig is, maar vreest dat dit niet het geval is. Dat zou het einde betekenen van de hadj-reisbureaus. "Sommige bestaan al decennialang en gaan van vader op zoon", zegt El Amraoui. De bedrijven lopen nu voor het derde jaar op rij de inkomsten van de bedevaart mis.

Deelnemers aan de officiële loterij horen binnen drie dagen of zij dit jaar naar Mekka mogen vertrekken.