Vertrouwen Nederlanders in het nieuws gedaald
Het vertrouwen van Nederlanders in het nieuws is weer gedaald na een opleving vorig jaar door de coronapandemie. Dat schrijft het Commissariaat voor de Media in het Digital News Report Nederland 2022, dat het samen met het Reuters Institute for the Study of Journalism heeft opgesteld. Ook wordt het nieuws meer gemeden, zo blijkt.
Tijdens de pandemie steeg het vertrouwen naar 59 procent, nu is het gedaald naar 56 procent. Overigens vulden de ruim 2000 Nederlandse respondenten de vragenlijst in toen nog niet alle coronamaatregelen waren afgeschaft. Ook de oorlog in Oekraïne was toen nog niet begonnen.
Het vertrouwen in het nieuws is onder alle leeftijdsgroepen gedaald, maar in de categorie van 18 tot en met 24 jaar het meest, van 40 naar 34 procent. Overigens behoort Nederland wereldwijd nog altijd tot de landen met het hoogste vertrouwen in nieuws. In Europa is alleen in Finland en Portugal het vertrouwen hoger, aldus de onderzoekers.
Naast dat het vertrouwen in het nieuws afnam, is ook het dagelijks nieuwsgebruik licht gedaald. Bij jongeren was het verschil met vorig jaar het grootst. Vorig jaar raadpleegde de helft van de groep van 18 tot en met 24 jaar op meerdere momenten per dag het nieuws. Dit jaar is dat 32 procent. In de groep van 25 tot en met 34 ging het percentage van 60 naar 48 procent.
Het vertrouwen in verschillende nieuwsmerken is overigens wel stabiel gebleven in vergelijking met eerdere jaren. De NOS krijgt het hoogste rapportcijfer in vertrouwen: een 7,2. RTL Nieuws volgt daarop met een 6,7. Van de kranten scoren de Volkskrant, het AD, en Het Financieele Dagblad het hoogst met een 6,6. De Telegraaf is de laagst scorende krant met een 5,9. LINDAnieuws en GeenStijl staan onderaan met respectievelijk een 5,2 en een 5,0.
Een groter deel van de Nederlanders is om meerdere redenen het nieuws actief gaan mijden. Veel respondenten noemen de overvloed aan aandacht voor politiek en corona. Daarnaast noemen 55-plussers de hoeveelheid nieuws vermoeiend. De jongere leeftijdsgroepen zeggen het nieuws te mijden omdat het een negatieve invloed heeft op hun humeur.
Voornaamste nieuwsmediatype per leeftijdsgroep (in procenten)
| Totaal | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65+ | |
| Televisie 2021 | 41 | 20 | 28 | 34 | 44 | 51 | 53 |
| Televisie 2022 | 39 | 22 | 23 | 31 | 36 | 48 | 55 |
| Print 2021 | 10 | 6 | 8 | 5 | 6 | 8 | 21 |
| Print 2022 | 11 | 8 | 11 | 7 | 4 | 8 | 21 |
| Radio 2021 | 8 | 8 | 6 | 8 | 9 | 10 | 10 |
| Radio 2022 | 8 | 8 | 7 | 8 | 8 | 8 | 6 |
| Online (zonder sociale media) 2021 | 31 | 42 | 44 | 44 | 33 | 26 | 14 |
| Online (zonder sociale media) 2022 | 32 | 34 | 42 | 42 | 41 | 29 | 16 |
| Sociale media 2021 | 9 | 24 | 14 | 9 | 8 | 4 | 2 |
| Sociale media 2022 | 11 | 28 | 18 | 12 | 10 | 6 | 2 |
Jongeren zeggen ook veel vaker dan oudere leeftijdsgroepen dat ze moeite hebben met het begrijpen of volgen van het nieuws. Toch lijkt het nieuwsgebruik weer toe te nemen door de oorlog in Oekraïne, zeggen de onderzoekers. Net als de coronapandemie dat eerder deed, vergroot deze nieuwe ingrijpende gebeurtenis de consumptie van het nieuws.
Het beeld van het gebruik van de verschillende mediatypen voor nieuws per leeftijdsgroep blijft hetzelfde vergeleken met voorgaande jaren. De oudere leeftijdsgroepen kijken het nieuws vaak op televisie en ook vaak online, jongeren raadplegen het nieuws het meest online. "Als het nieuwsgebruik van jongeren hetzelfde blijft als ze ouder worden zal televisiegebruik verder dalen, online mediagebruik stabiel blijven en sociale mediagebruik aan belang toenemen", zeggen de onderzoekers.
Podcasts worden ook steeds populairder, met name onder de jongere doelgroepen. In de jongste groep luistert driekwart naar podcasts, in de groep 25-34 jaar ruim de helft. Van de 55-plussers zegt 10 procent een podcast te hebben beluisterd. In totaal luistert 10 procent van de luisteraars naar podcasts over nieuws en politiek.
