Kamer lijkt morrend akkoord te gaan met aankoop extra aandelen AF-KLM

De Tweede Kamer gaat waarschijnlijk akkoord met de aankoop van extra aandelen Air France-KLM, maar het gaat niet van harte. Tijdens een debat bleek dat een meerderheid het belangrijk vindt om als Nederlandse Staat invloed te houden op de luchtvaartmaatschappij. Daarom stemden de Kamerleden in met de nieuwe aandelentransmissie, van ongeveer 220 miljoen euro. Maar verschillende partijen vragen zich wel af waar dit proces eindigt.

Air France-KLM gaat voor 2,25 miljard euro nieuwe aandelen uitgeven, voornamelijk om daarmee de steunleningen van de Franse overheid terug te betalen. Door de uitgifte van die nieuwe aandelen verwatert het belang dat Nederland heeft in de holding. Om dat belang op 9,3 procent te houden, wil het kabinet nu het aandelenpakket vergroten.

Regeringspartijen VVD, D66 en CDA hebben begrip voor de keuze van minister Kaag van Financiën om opnieuw belastinggeld in het bedrijf te steken. Ze krijgen steun van in ieder geval PVV en JA21, en daarmee lijkt er ook in de Eerste Kamer wel een meerderheid te zijn. Die partijen zien het als een middel om het "publieke belang" van Nederland te borgen.

'Defensief belang'

Wat dat publieke belang is, is volgens minister Kaag van Financiën moeilijk te omschrijven. "Het is geen kernfysica, het is niet eenvoudig wetenschappelijk te onderbouwen." Door aandelen te kopen houdt Nederland "een defensief belang", denkt ze. "We kunnen informeel invloed uitoefenen, bijsturen. Vooral om dingen tegen te houden. En om het bedrijf aan zijn duurzame ambities te houden."

Maar het was geen makkelijke beslissing, zeker omdat 75 procent van het geld dat Nederland betaalt meteen in de Franse schatkist verdwijnt. "Het is bijna een duivels dilemma", zei Kaag. "Maar we hebben geoordeeld dat we beter erbij kunnen zijn dan dat we met een verwaterd aandeel zitten." Als ons land niet meedoet, loopt het belang in Air France-KLM terug tot iets meer dan 2 procent.

Oppositiepartij JA21 ziet het veel minder als een dilemma. "Heeft u wel eens met Fransen onderhandeld?", vroeg Kamerlid Derk Jan Eppink. "Ik wel. De kaas is zo van je brood gegeten, dus die 9,3 procent is nodig."

VVD'er Eelco Heinen wees op het belang van het beschermen van banen die de luchtvaartmaatschappij biedt in Nederland, en het behoud van de hub-functie van Schiphol. Daarom steunt ook hij de aandelenaankoop.

'Wanneer kantelpunt?'

"Maar hoeveel is die hub-functie ons waard?", vroeg CDA-Kamerlid Inge van Dijk. Net als veel andere Kamerleden is ze bang dat Air France-KLM in de toekomst opnieuw aandelen gaat uitgeven en dat Nederland weer honderden miljoenen moet uitgeven om zijn invloed te behouden.

"Wanneer is het kantelpunt en zeg je: nu is het mooi geweest?" De kosten mogen wat haar betreft niet "buitenproportioneel" worden en het bedrijf moet zijn duurzaamheidsambities wel waarmaken. Van Dijk steunt de aankoop, maar voelt zich een beetje voor het blok gezet. "Het voelt ongemakkelijk."

Kaag kan niet uitsluiten dat de holding in de toekomst opnieuw besluit om nieuwe aandelen uit te geven, maar aanwijzingen daarvoor zijn er volgens haar op dit moment niet.

Morgen stemt de Tweede Kamer over de aankoop van extra aandelen Air France-KLM. Daarna moet ook de Eerste Kamer nog toestemming geven.