Mondkapjes terug in Afghanistan, niet door corona maar uit protest tegen de Taliban

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

Op de Afghaanse televisie dragen mannelijke presentatoren al dagen een mondkapje. Dat heeft niets te maken met corona, maar het is een protest tegen de Taliban. Die besloten onlangs dat vrouwen hun gezicht moeten bedekken in het openbaar. Hun mannelijke collega's doen mee.

"We willen solidair zijn met onze vrouwelijke collega's", vertelt Hamid Bahraam aan de NOS. Hij is presentator bij TOLOnews, een van de grootste, onafhankelijke nieuwszenders in Afghanistan. "Vrouwen mogen zich in deze moeilijke tijden niet alleen voelen. Tijdens onze ochtendvergadering was iedereen het er direct mee eens om uit protest een mondkapje te dragen en zo ook ons gezicht te bedekken."

Een aantal weken geleden maakten de Taliban het besluit bekend dat vrouwen hun gezicht weer moeten bedekken als ze over straat gaan. Die regel geldt sinds dit weekend ook voor vrouwen op tv. Voorheen was een hoofddoek voldoende.

"De nieuwe regels van de Taliban zijn onacceptabel", zegt Khatera Ahmadi, presentatrice bij TOLOnews. "Met een afgedekt gezicht voel ik me net een crimineel. Ik heb geen rechten meer, ik mag niets meer doen. Het is juist zo belangrijk dat vrouwen gewoon kunnen werken en studeren."

Zaterdag weigerden presentatrices van verschillende nieuwszenders nog om volledig gesluierd op tv te verschijnen, ook bij TOLOnews. Maar na een telefoontje van de Taliban met het dreigement dat ze anders ontslagen zouden worden, bedekten ze zondag toch hun gezicht.

TOLOnews is de eerste 24-uurs nieuwszender van Afghanistan. Een paar dagen na de val van Kabul in augustus 2021 trok de nieuwszender internationaal de aandacht door een vrouwelijke nieuwslezer een woordvoerder van de Taliban te laten interviewen live op televisie.

Bekijk hier een deel van dat interview:

"TOLOnews is het geluid van de mensen", vertelt Saber Perzad. Hij werkte bij de nieuwszender, maar vluchtte eind 2019 naar Nederland. "TOLOnews heeft veel gedaan voor de rechten van vrouwen. Er werken veel vrouwelijke journalisten, ook als verslaggever en presentatoren. Bovendien maakten we meerdere programma's over vrouwenrechten."

Maar het zijn niet alleen de journalisten van TOLOnews die meedoen aan het protest. Presentatoren van nieuwszenders uit het hele land doen mee - en zelfs daarbuiten. "Ik heb op sociale media gezien dat zelfs journalisten buiten Afghanistan foto's posten met mondkapje om onze actie te steunen", vertelt presentator Bahraam. "Dat motiveert ons om door te gaan."

Onzekere toekomst

Of de actie nut heeft, blijft de vraag. De Taliban hebben nog geen reactie gegeven op het protest. Bahraam denkt niet dat de Taliban het besluiten zullen terugdraaien, maar vreedzaam protest is volgens hem de enige manier om hun stem te laten horen.

"Als we nu niet tegen de Taliban in opstand komen, krijgen we daar later spijt van. Het zal dan in de toekomst alleen maar slechter worden. Nu moeten vrouwen hun gezicht bedekken, de volgende stap is dat ze helemaal niet meer mogen presenteren. En wie weet willen ze daarna dat wij mannen een tulband dragen en onze baard laten groeien." Bahraam is daarom vastbesloten zijn mondkapje op te houden totdat de Taliban hun besluit terugdraaien.