Passanten lopen langs een scherm met daarop John Lee, die zijn kandidaatschap bevestigt
NOS Nieuws

Verkiezing in Hongkong moet nog beginnen, maar de uitslag staat al vast

  • Sjoerd den Daas

    correspondent China

  • Sjoerd den Daas

    correspondent China

De stembureaus in Hongkong moeten nog opengaan, maar de uitslag staat al vast. Met slechts één kandidaat is de leiderschapsverkiezing verworden tot een formaliteit. Een overwinning kan John Lee, als de 1500 uitverkoren kiesmannen hun stem morgen in klein comité mogen uitbrengen, niet meer ontgaan.

Veel valt er niet meer te kiezen in de eerste verkiezing sinds Peking vergaande hervormingen doorvoerde in het Hongkongse kiessysteem. Bepaald werd dat Hongkong alleen geleid mag worden door 'patriotten', in wat de doodsteek bleek voor het pro-democratiekamp.

Veel valt er ook niet meer te zien in de straten van Hongkong. Campagnebanners zijn er nauwelijks. De enige campagnerally, die geopend werd met het zingen van het Chinese volkslied, vond gisteren plaats achter gesloten deuren. Debatten zijn, met slechts één kandidaat, dit keer überhaupt niet nodig.

Andere kandidaten

In een van de televisieshows die in eerdere jaren nog levendige discussies opleverden tussen de kandidaten, had Lee het rijk alleen. "Het is niet eenvoudig", stelde hij eerder desalniettemin. "Met mijn team steek ik veel energie in de campagne."

Andere kandidaten waren er aanvankelijk nog wel. Checkley Sin bijvoorbeeld. De maker van kungfufilms was de eerste die zich begin dit jaar meldde als kandidaat voor de Hongkongse leiderschapsverkiezingen. "Verschillende mensen hadden me meermaals aangemoedigd het te doen, maar ik had in eerste instantie niet bijster veel interesse in een politieke carrière", zegt Sin nu, die zich op YouTube en in eigen publicaties roert met wat hij ziet als "kritiek en suggesties" richting de overheid.

Hij richt zich daarin vooral op weinig controversiële thema's, als de huizenmarkt. "Uiteindelijk heb ik toch besloten me kandidaat te stellen, om zelf ook echt iets te doen."

'Hij is de juiste kandidaat'

Een groot deel van de democraten die tot enkele jaren geleden nog actief waren in de Hongkongse politiek, zit in de gevangenis. Het vergezicht van universeel stemrecht is door Peking resoluut van tafel geveegd. Sin, die zichzelf onafhankelijk noemt maar alom wordt beschouwd als Peking-loyalist, claimde genoeg nominaties te hebben verzameld om mee te doen aan de race.

Toch besloot hij zich terug te trekken toen John Lee zich enkele weken geleden meldde. "Nee, dat heeft niemand van me gevraagd", stelt Sin. "Ik heb altijd gezegd dat als hij zou opstaan, ik me zou terugtrekken. Hij is de juiste kandidaat."

Meer dan de helft van de kiesmannen in het verkiezingscomité schaarde zich in de afgelopen weken al achter Lee, waardoor hij zich voor de finish al verzekerd weet van de overwinning.

Achter de tralies

Lee maakte carrière in het politieapparaat en leidde later het Hongkongse ministerie van Openbare Veiligheid. In de afgelopen jaren was hij de tweede man binnen het Hongkongse bestuur, achter Carrie Lam.

In zijn carrière stond hij, zeker rond de pro-democratieprotesten van 2019, in nauw contact met de Chinese autoriteiten. Onder zijn leiding verdwenen demonstranten en journalisten achter de tralies en werden politieke opponenten uitgeschakeld. Een brevet van vermogen, in de ogen van Peking: hij wordt gezien als betrouwbaar en loyaal aan de communistische partij.

'Lessen uit Xinjiang'

Na een bezoek aan Xinjiang enkele jaren geleden, de regio waar China meer dan een miljoen Oeigoeren en andere moslimminderheden naar heropvoedingskampen stuurde, stelde Lee dat de regio lessen bood voor Hongkong. "Xinjiang is de plek waar meerdere terroristische aanslagen plaatsvonden. De situatie is er sterk verbeterd de laatste jaren. De ervaringen daar een voorbeeld zijn voor Hongkong."

De eerste lessen daarvan lijken inmiddels al in de praktijk te worden gebracht. Tot nu toe hebben zeker 250 Hongkongse demonstranten 'deradicaliseringstherapie' gekregen, stelden de lokale autoriteiten kortgeleden.

"Veel mensen maken zich vanwege die politie-achtergrond zorgen dat hij de duimschroeven in Hongkong zal aandraaien", zegt Sin over de enige overgebleven kandidaat. "Maar dat denk ik niet", gaat hij verder, terwijl zijn campagnemedewerkers hun whiteboards naar buiten rollen en het tijdelijke campagnekantoor wordt ontruimd.

"Natuurlijk is het zo dat ik, nu ik niet langer meedoe, er maar één kandidaat over is", zegt hij over de verkiezing, waar de 1461 leden van het verkiezingscomité de toekomst van de 7,5 miljoen mensen bepalen. Een nepverkiezing? "Dat ben ik niet met je eens", zegt Sin. "Geen verkiezingsmethode is perfect, maar het gaat erom dat de juiste persoon wordt gekozen voor het volk."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl