Toparbiter Delforge ook hockeyster op hoogste niveau: 'Maakt mij betere scheids'
In de kast van Laurine Delforge hangt haar scheidsrechterstenue naast haar shirt van hockeyclub Royal Antwerp. De 31-jarige Brusselse is een internationale toparbiter maar speelt zelf ook nog in de Belgische hoofdklasse en als zaalinternational. Fluiten én hockeyen op het hoogste niveau, hoe werkt dat?
Delforge bivakkeert komende dagen rond het Wagener Stadion in Amstelveen, waar zij voor de Euro Hockey League meerdere wedstrijden fluit. De Belgische is relatief jong, maar al een van de meest ervaren scheidsrechters ter plaatse. Ze fluit regelmatig in de Nederlandse hoofdklasse en op EK's en WK's. In Rio 2016 en Tokio 2021 leidde ze de olympische vrouwenfinale.
Invalscheids
Als de 6-jarige Laurine zelf begint met hockeyen bij een amateurclub in Brussel, fluit papa Delforge al als officiële scheidsrechter namens de Belgische hockeybond. Binnen de lijnen is Delforge als jong meisje niet bang van zich te laten horen. "Ik wist het altijd beter dan de scheids, was altijd aan het klagen", vertelt ze vanuit Brussel.
Als tiener belandt ze voor wat langere tijd op de reservebank, waarna haar vader oppert: "Probeer het fluiten eens zelf, om te kijken hoe moeilijk het is." Bij een jeugdwedstrijd van haar jongere zus komt op een dag de scheidsrechter niet opdagen en Delforge klimt over het hek om als noodscheids in te vallen. Een succesvolle invalbeurt.
"Het was veel leuker dan langs de kant kijken zonder iets te doen." Sindsdien fluit Delforge vaker wedstrijden van haar zus, een enkele keer samen met haar vader. Het wordt serieuzer als ze per toeval wordt ontdekt door een toeschouwer langs de kant met contacten bij de hockeybond. En daarna gaat het hard.
Haar eerste officiële wedstrijd fluit Delforge op haar zestiende. Vier jaar later betreedt ze als een van slechts drie vrouwelijke scheidsrechters regelmatig het veld in de Belgische hoofdklasse bij de vrouwen en de mannen. Delforge is dan twintig jaar.
In de tien jaar erna fluit ze finales op het WK, EK en in de Pro League. In 2016 debuteert ze op de Olympische Spelen van Rio de Janeiro en fluit direct de vrouwenfinale, waarna de wereldhockeybond FIH haar uitroept tot beste scheidsrechter ter wereld.
Opvallend is dat Delforge al die tijd steeds op een hoog niveau blijft hockeyen. Als jeugdspeler komt Delforge uit voor meerdere Belgische jeugdelftallen, maar de sprong naar het hoofdelftal van de Rode Panters blijkt te groot. In de zaal dringt ze wel door tot de nationale ploeg. Vanaf 2008 speelt Delforge op het hoogste Belgische profniveau - waar ze overigens geen wedstrijden fluit - bij Royal Antwerp, waarmee ze vijf landstitels verovert.
Spelen om beter te fluiten
Al die tijd fluit ze door. Zaterdag zelf spelend, zondag en maandag fluitend. Is dat niet veel te druk? "Soms is het moeilijk qua agenda, maar het is te doen", zegt ze. Geen haar op haar hoofd die eraan denkt te stoppen met hockeyen en volledig te storten op het fluiten. Sterker nog, het spelen is essentieel voor haar werk als scheidsrechter.
"Dat ik nog speel, maakt mij beter als scheidsrechter. Het helpt mij spelers te begrijpen. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik beter ben als scheidsrechter zolang ik zelf speel."
Het grootste voordeel dat ze eruit haalt? Delforge herkent spelmomenten, sticktechnieken en - misschien wel het belangrijkste - de emotie van de spelers. "Als een foute beslissing wordt genomen, kan ik zien wanneer dat impact heeft op een speler om vervolgens opener te zijn over die foute beslissing."
Ook ziet Delforge het als iets met intentie gebeurt, of niet. "Ik herken het makkelijk, want ik doe het zelf op de training, dus je weet wat je kan krijgen." Zo probeert ze het "spelletje te lezen en te begrijpen wat een speler probeert te doen."
Spelers die fluiten is een zeldzaamheid in de professionele sportwereld. De animo voor een dergelijke Delforge-combi lijkt ook niet groot. Maar de Belgische kan het aanraden. "Als het mogelijk is qua tijd en agenda."
Haar medescheidsrechter in de olympische vrouwenfinale in Tokio vorige zomer was Sarah Wilson uit Schotland. Ook zij zat als jeugdspeler tegen de hockeytop aan, maar moest stoppen wegens een rugblessure.
Op zoek naar fluittalent
Het voorbeeld van Delforge werpt de vraag op of het hoogste speelniveau niet meer talentvolle scheidsrechters herbergt. Moeten sportbonden niet juist daar zoeken naar nieuw fluittalent? De Belgische hockeybond is er niet per se naar op zoek, zegt Delforge. "Het blijft een keus die individueel moet worden gemaakt." Delforge zou het toejuichen als die poging wel wordt gedaan.
Een andere internationale topscheidsrechter Coen van Bunge - hij leidt bij de KNHB en de FIH arbiters op - zoekt namens de Nederlandse scheidsrechtersopleiding actief tussen hockeyers die de absolute top misschien net mislopen en ervoor openstaan hun stick in te wisselen voor een fluit.
"Onlangs maakte een oud-speler de keus om te gaan fluiten. Die hebben we toen een versnelde opleiding gegeven tot bondsscheidsrechter omdat hij bepaalde competenties al heeft als hockeyspeler", zegt Van Bunge. Maar de toestroom is niet groots. "Helaas levert fluiten in Nederland niets op. Als je coach wordt, dan krijg je geld."
Toch probeert de bond de band tussen scheidsrechters en spelers en coaches te verbeteren. Arbiters worden zo nu en dan meegestuurd naar trainingen van clubs, vertelt Van Bunge. Alles om te leren van de spelers. Om 'hockey smart' te worden, zo noemt Van Bunge het. Zo leren arbiters en spelers elkaar beter begrijpen. "Het helpt om het gesprek aan te gaan."
'Ik begrijp wat scheidsrechters denken'
Andersom kan fluitervaring de speler ook helpen, volgens Delforge. "Ik begrijp wat scheidsrechters denken." En soms kan ze het niet laten in een wedstrijd de scheidsrechter te wijzen op een foutje.
Zoals die keer in de zaal, toen de arbiter na een strafcorner een overtreding zag en een 'bully' gaf. Kon helemaal niet, wist Delforge, en ze zei er iets van. De scheids gaf zijn fout toe. Maar, zegt Delforge nu ook eerlijk: "Als ik niet nog even de zaalregels had gelezen de avond van tevoren, had ik het ook niet geweten."
