Abdi & Abdi: vredestichters, bruggenbouwers en vrienden voor het leven
Hoe groot zijn status is in geboorteland Somalië? Abdi Nageeye stroopt de mouw van zijn trainingsjack omhoog en wijst op een armband met twee vlaggen die zijn dunne rechterpols siert.
Aan de ene kant vormen kralen het rood-wit-blauw van het land waar hij opgroeide, Nederland. Daarnaast schittert het lichtblauw met een witte ster. Het is de vlag van Somalië, het verscheurde moederland dat hij zo graag herenigd zou zien.
"Ik was laatst in het noorden van Somalië, op bezoek bij een politicus die vecht voor afscheiding van het zuiden, de regio waar ik vandaan kom. Mensen verklaarden me voor gek dat ik deze armband gewoon om hield. Dat wordt in het noorden gezien als een belediging, een pure provocatie. Zoiets mag daar eigenlijk helemaal niet. Ik heb daar mijn armband laten zien en mijn zegje gedaan. Niemand die er iets van zei of me durfde tegen te spreken."
Voet van oorlog
Laat het duidelijk zijn. "Dat er naar me geluisterd wordt en dat ik bij iedereen respect afdwing, is niet omdat ik machtig ben. Dat is alleen omdat ik tijdens de Olympische Spelen van Tokio heb laten zien dat ik een goede jongen ben."
Volgens de ongeschreven wetten van het land in de Hoorn van Afrika had hij op die achtste augustus van het jaar 2021 in de verzengende hitte van Sapporo nooit Bashir Abdi mogen helpen aan diens bronzen olympische medaille. De twee geboren Somaliërs, beiden 33 jaar geleden geboren in Mogadishu, zijn van een andere clan en zouden 'dus' op voet van oorlog met elkaar moeten leven.
"Het idee alleen al", sneert Bashir Abdi, genaturaliseerd tot Belg en zondag in de Rotterdam Marathon tegenstrever van Abdi Nageeye. "De gedachte dat hij mij niet van dienst mag zijn omdat hij tot een andere stam zou behoren is te zot voor woorden. De sport heeft ons bijeengebracht en dat overstijgt welke ongeschreven wet dan ook."
Met de hand op het hart: "Ik weet niet eens van welke stam Abdi is. Echt. Het is ook totaal onbelangrijk. Wij zijn meer dan vrienden. Wij zijn vrienden voor het leven."
Gebaar
Hun finish van de olympische marathon was zo'n moment, klinkt het, waar het Somalische volk stiekem al jaren naar smachtte. Natuurlijk, de voor Groot-Brittannië uitkomende Mo Farah is voor velen een held, als viervoudig olympisch kampioen. Toch staan de prestaties van de trainingsmaat van Abdi Nageeye en Bashir Abdi volgens eerstgenoemde niet in verhouding tot dat ene gebaar op de Olympische Spelen.
"Dit sprak zo tot de verbeelding. De mensen hunkerden naar een dergelijk voorbeeld. Dit was precies wat we nodig hadden om duidelijk te maken dat het niet nodig is om elkaar te haten wanneer je van een andere clan bent. Om te laten zien dat die stammenstrijd in Somalië pure bullshit is."
Broederschap
"Wij zijn voor Somaliërs een voorbeeld van broederschap. We hoeven elkaar niet te bevechten, maar moeten elkaar helpen."
In zekere zin zijn Abdi & Abdi, zoals ze sinds Tokio 2020 door het leven gaan, de vredestichters waar Somalië al 35 jaar naarstig naar op zoek is.
"Met onze prestaties op de Spelen hebben we het land even in toom gehouden", stelt Bashir Abdi. "Stammenstrijd, religieuze problemen, het werd even allemaal naar de achtergrond verdrongen. Onze prestaties hebben voor eenheid gezorgd, ook al duurde het maar kort. De manier waarop wij zilver en brons wonnen heeft een moment voor verbroedering gezorgd."
Kijk eens wat die twee mannen in Europa hebben geleerd, luidde de onderliggende kennisgeving. Zo kan het dus ook.
Wakker geschud
"Wij zijn zoveel méér dan atletiek", stelt Bashir Abdi. "Wij zijn bruggenbouwers tussen twee continenten. Tussen het supergoed ontwikkelde Europa en het Afrika dat nog een weg te gaan heeft."
"Met de olympische marathon hebben we mensen echt wakker geschud", vult Abdi Nageeye aan. Dat hij zijn vriend aanspoorde in de laatste 200 meter en hem zo aan een medaille hielp, was voor hem weinig meer dan een vanzelfsprekendheid.
"Tijdens de trainingskampen in de aanloop naar Tokio heb ik ongelofelijk veel steun van Bashir gehad. Dan geef ik hem op de Spelen iets terug."
Ook een ander hoofdstuk van het verhaal achter het zilver van Abdi Nageeye maakte veel los in zijn geboorteland. Dat hij, naar eigen zeggen de minst getalenteerde van de twee in Somalië geboren vrienden, het olympisch zilver greep, laat zien dat dromen niet per definitie bedrog zijn.
"Wanneer je dun bent en in het oosten van Afrika bent geboren, denkt iedereen dat het vanzelfsprekend is dat je een goede marathonloper bent."
Lange weg
"Maar niets komt vanzelf, is mijn verhaal. Ik heb er heel lang over gedaan om dit te bereiken. Dat dit pas mijn vijftiende marathon is in de veertien jaar tijd dat ik atleet ben, zegt alles over de lange weg die ik heb afgelegd."
Een route bovendien waarop het voor Abdi Nageeye vaak vallen en opstaan was. "Ik heb laatst een schema gemaakt van al mijn marathons. Iedere goede uitslag wordt steevast gevolgd door een tegenvallend resultaat. Mijn teleurstellende vijfde plaats in de marathon van New York is dus een goed voorteken voor Rotterdam.
Het maakt Abdi & Abdi niet uit wie van beiden zondag wint, klinkt het broederlijk. De Belg gaat voor verbetering van zijn Europees record van 2.03.36, in de laatste editie van 'Rotterdam' gelopen. De Nederlander wil na drie jaar zijn nationaal record van 2.06.17 aanscherpen. "Want met zo'n tijd stel je tegenwoordig niets meer voor."
Deuren
De twee vrienden gunnen elkaar én hun geboorteland een topprestatie. Want iedere overwinning telt, lacht Bashir Abdi. "Hoe beter we presteren, hoe meer deuren er voor ons opengaan in Somalië en hoe meer we dus kunnen teruggeven aan ons volk."
