Beschuldigingen van mensenhandel: wat is er aan de hand bij PostNL België?
Mensenhandel, valsheid in geschrifte en deelname aan een criminele organisatie: de beschuldigingen aan het adres van drie medewerkers van PostNL België, waaronder topman Rudy Van Rillaer, liegen er niet om. Vandaag beslist de Belgische raadkamer of ze langer vast blijven zitten. Wat is er aan de hand?
In november vorig jaar publiceerden de Vlaamse mediakanalen HLN en VTM een documentaire die veel losmaakte in België. Journalist Joppe Nuyts werkte een aantal weken undercover als koerier bij PostNL België, in de zeer drukke periode rond Black Friday en de feestdagen.
Nuyts liet met een verborgen camera zien hoe onderaannemers van het bedrijf zonder rijbewijs rondreden, minderjarigen lieten werken die bovendien zeer lange dagen moesten maken. Ze moesten volgens hem wel bijna fraude plegen om nog iets te verdienen. "Het is moderne slavernij", concludeerde een pakketbezorger in de documentaire.
Hieronder een gedeelte van de documentaire dat op YouTube te zien is. Het hele verhaal is bij VTM te vinden.
De Vlaamse inspectie viel na de uitzending meerdere depots van PostNL tegelijkertijd binnen. Daar stelden zij vast dat onderaannemers meerdere chauffeurs langer lieten werken dan in hun contract was vastgelegd. Ook werden ze zwart uitbetaald.
Het was niet bepaald de eerste keer dat de inspectie dit constateerde. Het depot in Wommelgem werd daarom verzegeld. De levering van duizenden pakketjes liep flinke vertraging op.
Criminele organisatie
In de maanden daarna bleven volgens de inspectie klachten binnenstromen over chauffeurs zonder rijbewijs, minderjarige werkkrachten, zwartwerken en illegale tewerkstelling. Begin deze week deed de Belgische politie daarom opnieuw een inval bij drie locaties van PostNL.
Negen mensen van PostNL werden aangehouden. Drie van hen zitten nog vast, waaronder de topman. Justitie in België verdenkt hen onder meer van mensenhandel, valsheid in geschrifte en het vormen van een criminele organisatie. Als voorbeeld van mensenhandel wordt arbeidsuitbuiting genoemd.
De depots in Wommelgem en Willebroek werden verzegeld. Wederom bleven daar pakketjes liggen, waaronder zo'n 8000 van de website Bol.com. Dat bedrijf heeft bij PostNL om opheldering gevraagd. Die zegt er alles aan te doen om de pakketjes zo snel mogelijk te bezorgen.
'Buitengewoon intimiderend'
PostNL is een Nederlands bedrijf en beursgenoteerd. Het spreekt in een brief aan klanten van "een agressieve actie" van de Belgische justitie die "buitengewoon intimiderend" is.
PostNL zegt aan de onderzoeken te hebben meegewerkt en dat er geen grote of structurele misstanden in de manier van werken zijn vastgesteld. De beschuldigingen zijn volgens PostNL ook nooit officieel naar buiten gebracht: "Dat maakt het lastig om ons daartegen te verdedigen."
De officier van justitie in Mechelen, die over het onderzoek gaat, laat de NOS weten hier verder geen reactie op te willen geven. Wel benadrukt hij dat het onderzoek zich op de gehele sector richt en niet alleen op PostNL. Zo hebben pakketvervoerder DPD en GPS ook te maken met invallen en sluitingen van depots vanwege misstanden.
Minister Petra De Sutter van Overheidsbedrijven heeft inmiddels een nieuwe postwet aangekondigd. Ze wil onder meer dat een groot deel van de pakketjes in België door mensen in loondienst wordt geleverd.
Ook in Nederland is er al jarenlang discussie over de positie van onderaannemers, die 70 procent van alle bezorgingen van PostNL voor hun rekening nemen. Zo stelde de inspectie in 2020 vast dat negen van de tien onderaannemers van postdiensten hun zaken niet op orde hebben.
Vorig jaar kreeg PostNL een boete van bijna 300.000 euro, omdat tientallen chauffeurs illegaal werkten voor onderaannemers. De inspectie vond dat PostNL als opdrachtgever ook aansprakelijk was voor deze wetsovertreding.