Schietpartij bij de Mac: 'Traumatische gebeurtenis, maar het hoeft geen trauma te worden'

Het is niet de eerste plek waar je een dodelijke schietpartij verwacht: tijdens etenstijd in een volle McDonald's in Zwolle. Toch was dat de plek waar gisteravond twee mannen van 57 en 62 jaar werden doodgeschoten, te midden van medewerkers en vele bezoekers, onder wie kinderen. "Een traumatische gebeurtenis", noemt de burgemeester van Zwolle Peter Snijders de avond. Gelukkig hoeft een traumatische gebeurtenis niet per se een trauma te worden, zegt Slachtofferhulp-woordvoerder Roy Heerkens.

Getuigen worden vandaag opgevangen, onder meer door Slachtofferhulp en de gemeente. Zij kijken wat er precies nodig is voor de getuigen en de nabestaanden van de slachtoffers. "We willen het gevoel van onveiligheid wegnemen", zegt Snijders.

Gisteravond heeft Slachtofferhulp ongeveer tien gezinnen met kinderen gebeld, zegt Heerkens. Andere getuigen wilden na het verhoor met de politie naar huis, zegt hij. Met hen wordt vandaag nog contact gezocht.

Luisterend oor

In zo'n gesprek is het in eerste instantie belangrijk dat mensen even hun verhaal kwijt kunnen, zegt Heerkens. "We bieden een luisterend oor, zodat mensen zich gehoord en serieus genomen voelen." Hij benadrukt dat veel mensen baat hebben bij praten: "Zo voorkom je een trauma."

Mensen hebben tijdens een traumatische gebeurtenis uiteenlopende reacties, zegt Heerkens. "Die eerste reacties zijn onder te verdelen in vechten, vluchten of bevriezen. Dat zag je gisteren ook: sommigen vluchtten het filiaal uit, en anderen hebben eerste hulp verleend aan de slachtoffers."

Na die eerste reacties, als de rust iets is teruggekeerd, kunnen er bij mensen stressreacties opkomen. In de gesprekken met getuigen houdt Slachtofferhulp die klachten in de gaten.

"We monitoren hoe die stressklachten zich ontwikkelen. Bij de meesten - ongeveer 80 of 90 procent - zullen ze afnemen, en na vier tot zes weken uiteindelijk verdwenen zijn." Bij anderen kunnen de klachten aanhouden, of zelfs toenemen. In zo'n geval raadt de organisatie aan om bij een huisarts een doorverwijzing te vragen voor een psycholoog.

Bij het contact met de getuigen is het daarnaast belangrijk om die stressklachten te normaliseren, zegt Heerkens. "Na zo'n avond kan je bijvoorbeeld slecht slapen. En als je dan 's ochtends aan het ontbijt zit, kan het zijn dat je de avond herbeleeft." Sommige getuigen zijn bang dat hun klachten abnormaal zijn; en ze kunnen ontsporen, zegt hij. "Maar dat zijn allemaal normale stressreacties op een abnormale gebeurtenis. Als mensen dat horen, zijn ze vaak opgelucht."

Hulpdiensten en getuigen na de schietpartij:

Het McDonald's-filiaal waar de schietpartij plaatsvond is op een route waar mensen uit de hele regio samenkomen, zegt burgemeester Snijders. Het publiek was ook gemengd: jong, oud, medewerkers en gasten. Het team van het restaurant is "diep aangeslagen", zegt een woordvoerder van de fastfoodketen. "Nazorg voor hen en het hele team staat centraal."

Het contact met kinderen verloopt vooral via de ouders, zegt Heerkens. "We zeggen tegen hen: houd ze in de gaten, en schiet niet meteen in de stress als ze niet kunnen slapen, bij je in bed willen liggen, of wat stiller zijn. Dat zijn allemaal normale reacties. Het is belangrijk om er op een ontspannen manier mee om te gaan, maar ze tegelijkertijd wel in de gaten te houden."

De autoriteiten hebben nog geen contact gelegd met alle getuigen van gisteravond; veel mensen zijn tijdens de schietpartij direct gevlucht. De politie hoopt ze alsnog te kunnen spreken om hun verklaringen op te nemen en om hulp aan te bieden.