Ongebruikelijk hoge temperaturen op Noord- én Zuidpool

Zowel op de Noordpool als op Antarctica is het de afgelopen dagen veel warmer dan normaal. Weerstations op Antarctica noteerden recordtemperaturen: in sommige gebieden was het 40 graden warmer dan normaal in deze tijd van het jaar. Delen van de Noordpool waren 30 graden warmer dan normaal.

In de plaats Vostok op Antarctica, gelegen op bijna 3500 meter hoogte, was het vrijdag een ongebruikelijk hoge -17,7 graden Celsius. Aan de kust lagen temperaturen met 7 graden ruim boven het vriespunt, meldt The Washington Post. Dat terwijl de zomer op het zuidelijk halfrond bijna ten einde is, en de temperaturen op Antarctica dus juist zouden moeten dalen.

Op de Noordpool werden afgelopen week temperaturen rond het vriespunt gemeten. Aan het eind van de winter en het begin van de lente liggen de temperaturen daar normaal gesproken veel lager, rond -25 graden.

'Tegengestelde seizoenen'

Dat het op beide polen tegelijkertijd zo warm is, is opmerkelijk. "Het zijn tegengestelde seizoenen. We zien de Noordpool en de Zuidpool nooit tegelijkertijd smelten", zegt de Amerikaanse ijswetenschapper Walt Meier tegen persbureau The Associated Press. "Dit is zeer uitzonderlijk", zegt ook NOS-weerman Gerrit Hiemstra.

De extreem hoge temperaturen op de Noordpool en Antarctica worden veroorzaakt door lagedrukgebieden. Voor de Noordpool geldt dat een lagedrukgebied bij het oosten van Canada en de Verenigde Staten warme lucht uit het zuiden naar het noorden stuwt. En bij Antarctica ligt een serie lagedrukgebieden die warme lucht over een groot deel van het continent laat stromen.

Nog nooit zo weinig zee-ijs

Gevolg van de hoge temperaturen is dat er relatief veel ijs smelt. Op de Noordpool is het ijs sinds februari al aan het smelten, terwijl dat normaal gesproken pas half maart begint.

Sinds de eerste meting in 1979 was er aan het eind van de zomer op het zuidelijk halfrond nog nooit zo weinig zee-ijs op Antarctica. Er is nu minder dan 2 miljoen vierkante kilometer ijs rond het continent. Veel van het ijs zal de komende maanden wel weer aangroeien, nu het op het zuidelijk halfrond herfst en winter wordt.

Wetenschappers zijn er nog niet helemaal zeker van dat de ongebruikelijk hoge temperaturen zijn toe te schrijven aan klimaatverandering. Dat is beter vast te stellen als deze hoge temperaturen vaker voorkomen op de polen en er dus sprake is van een trend. "Maar zonder klimaatverandering was dit niet voorgekomen", stelt Hiemstra.