Nog veel onduidelijk over reddingsactie theater Marioepol

In een schuilkelder onder het woensdag door Russische luchtaanvallen verwoeste theater in Marioepol zitten mogelijk nog honderden mensen vast. Tijdens de aanval schuilden volgens de locoburgemeester van de zwaar belegerde Oekraïense havenstad zo'n 1000 tot 1200 mensen in het theater voor de voortdurende Russische beschietingen. Voornamelijk vrouwen en kinderen.

Vrijdag schreef het stadsbestuur op Telegram dat er 130 mensen levend uit het gebouw zijn gehaald en dat de reddingsoperatie nog bezig was. Sindsdien zijn er geen nieuwe berichten naar buiten gebracht over meer geredde mensen of geborgen slachtoffers.

Nieuwe satellietbeelden van Maxar tonen de verwoesting die de Russische luchtaanvallen hebben aangericht. Op de foto's is te zien dat meer dan de helft van het dak is ingestort. Er ligt puin aan beide kanten van het gebouw en een deel van het interieur lijkt te zijn verbrand.

Ingang schuilkelder mogelijk geblokkeerd

Onduidelijk is of de mensen die gered zijn uit de schuilkelder zijn gehaald of dat ze ergens anders in het gebouw waren op het moment van de aanval. Er zijn ook berichten dat de ingang naar de schuilkelder door het puin is geblokkeerd en dat het vanwege de hevige straatgevechten tussen Russische militairen en Oekraïense troepen rond het theater bijna niet mogelijk is om een reddingsactie te beginnen.

Buiten de updates van het stadsbestuur komt er nauwelijks informatie naar buiten over de situatie rond het theater. Er is geen stroom en internet in de belegerde stad, ook zijn er nauwelijks journalisten in Marioepol.

Het Russische ministerie van Defensie ontkent de luchtaanval te hebben uitgevoerd, meldde staatspersbureau RIA woensdag. In een reactie wees het ministerie naar het Azov-bataljon, de extreemrechtse militie die de stad jaren geleden heroverde op pro-Russische rebellen. Het ministerie sprak van een "bloedige provocatie" van de kant van de anti-Russische militie. Er is geen bewijs voor die claim.

De militie maakte op 10 maart deze beelden, waarop te zien is dat de schuilkelder van het gebouw werd gebruikt:

Op de satellietbeelden die zaterdag zijn gemaakt, is het Russische woord voor "kinderen" te zien, geschreven in grote witte letters aan twee kanten van het gebouw. Ook op satellietbeelden van 14 maart, een paar dagen voor de luchtaanval, zijn die woorden duidelijk te zien. De bedoeling daarvan was om de piloten van Russische gevechtsvliegtuigen zo te waarschuwen dat het gebouw als schuilplaats diende voor kinderen.

De belegering van Marioepol zal de geschiedenis ingaan als een oorlogsmisdaad van het Russische leger, heeft de Oekraïense president Zelensky gezegd. "Om dit een vreedzame stad aan te doen, wat de bezetters hebben gedaan, is een terreur die nog eeuwen zal worden herinnerd."

Volgens hoogleraar militair recht aan de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Defensieacademie Marten Zwanenburg lijkt het er inderdaad op dat er in Marioepol oorlogsmisdrijven worden gepleegd. "Er worden veel burgerobjecten geraakt, lijkt het. Het lijkt of die gericht worden beschoten, wat een oorlogsmisdrijf is. In een oorlog mag je alleen op militaire doelwitten schieten. Of de Russen gebruiken wapens die niet goed gericht kunnen worden en ook dat is in strijd met het oorlogsrecht."

Het feit dat er bij het theater het woord 'kinderen' stond geschreven, zou volgens Zwanenburg inderdaad een extra waarschuwing moeten zijn, maar maakt in beginsel niets uit. "Het theater is natuurlijk een burgerobject en dat mag je volgens het oorlogsrecht sowieso niet aanvallen. Tenzij het gebruikt wordt door de Oekraïense krijgsmacht maar daar zijn tot nu toe geen aanwijzingen voor."