Eerste nieuwe Finse kernreactor in 40 jaar gestart met stroomproductie
In Finland is de eerste nieuwe kernreactor in veertig jaar tijd gestart met het leveren van elektriciteit. Het is ook de eerste nieuwe Europese reactor in vijftien jaar tijd. De overige twee reactoren van kerncentrale Olkiluoto, in Eurajoki in Zuidwest-Finland, stammen uit de jaren 70 en 80.
In december werd de reactor al opgestart, nu is Olkiluoto 3 ook aangesloten op het nationale stroomnetwerk. De productie wordt geleidelijk opgevoerd totdat in juli het maximale vermogen van 1600 megawatt wordt bereikt. Op dat moment kan de reactor voorzien in 14 procent van de Finse elektriciteitsbehoefte.
Kerncentrales vormen in Finland de belangrijkste productiemethode voor stroom. Verder komt 25 tot 30 procent van de elektriciteit uit het buitenland, vooral uit Zweden maar voor een belangrijk deel ook uit Rusland.
Door het openen van Olkiluoto 3 wordt Finland minder afhankelijk van het buitenland. Volgens het Finse nucleaire consortium TVO, de eigenaar van de centrale, kan de energie-import van Finland in 2025 met de helft zijn verlaagd.
Tegenvallers en kostenoverschrijding
De totstandkoming van de nieuwe kerncentrale had heel wat voeten in de aarde. Het project werd in 2002 goedgekeurd. In 2005 werd begonnen met de bouw en in 2009 had de kerncentrale geopend moeten worden. Bij de bouw traden echter talloze technische problemen op, waardoor de oplevering keer op keer moest worden uitgesteld.
TVO en leverancier Areva spanden rechtszaken tegen elkaar aan vanwege de kostenoverschrijdingen. Het Franse Areva zou de centrale samen met het Duitse Siemens bouwen voor 3 miljard euro. Uiteindelijk liepen de kosten naar schatting op tot 11 miljard euro. In 2018 kwamen TVO en Areva tot een schikking.
De nucleaire brandstof wordt voornamelijk geïmporteerd uit Zweden, Duitsland en Spanje. Dat geldt niet voor de andere kerncentrale in Finland. Die centrale, met twee reactoren, staat in Loviisa en is gebouwd door het Russische Atomstroyexport. Tot nu toe kwam de brandstof voor die centrale ook uit Rusland.
Nog een kerncentrale gepland met Rusland
Vanwege de sancties tegen Rusland is Finland genoodzaakt alternatieven te vinden voor Russische energie. Daarmee is ook een nog te bouwen kerncentrale op losse schroeven komen te staan. Kerncentrale Hanhikivi zou worden uitgebaat door Fennovoima, een samenwerking tussen Finse energiebedrijven en het Russische nucleaire staatsbedrijf Rosatom. Rosatom heeft een derde van de aandelen.
Benieuwd hoe een kerncentrale er van binnen uitziet? Neem in deze video een kijkje in de centrale van Borssele en in de opslag voor kernafval:
De Finse minister Lintilä van Economische Zaken heeft na de Russische invasie in Oekraïne gezegd waarschijnlijk geen vergunning meer te zullen verlenen voor de bouw van de centrale, die in 2023 had moeten beginnen. In 2029 zou de kerncentrale opgeleverd worden. Hanhikivi zou 10 procent van de Finse elektriciteitsbehoefte opwekken.
