Wie is de beste: Schouten of Van Gennip? 'Benieuwd wat Schenk hiervan vindt'
Het goud van de massastart hing nog niet om de nek van Irene Schouten of het draaide in The Ice Ribbon van Peking al om die ene, allesomvattende vraag. Welke schaatsster heeft de meest indrukwekkende prestatie ooit geleverd op één Winterspelen?
Was het Irene Schouten, die eerder al de drie en vijf kilometer op haar naam schreef en zaterdag met de winst op de massastart een gouden trilogie voltooide?
Of toch Yvonne van Gennip, in China aanwezig in haar hoedanigheid van teammanager van de Nederlandse ploeg en tijdens Calgary 1988 winnares van de 1.500, 3.000 en 5.000 meter?
Bekijk hieronder de gouden race van Schouten.
Voor de ene Noord-Hollandse, de in Andijk geboren Schouten, was het klip en klaar. Ze mocht dan nog niet geboren zijn geweest toen Van Gennip in de Olympic Oval tekende voor drie op een rij, de eeuwigheidswaarde van die prestaties stond voor haar niet ter discussie.
"Yvonne heeft een streepje voor, hoor", klonk het. "Zij heeft goud op drie individuele afstanden. Ik vind de massastart echt een teamonderdeel. Deze gouden medaille is voor vijftig procent van mij. De andere helft is voor mijn ploeggenote Marijke Groenewoud."
Die andere Noord-Hollandse, Van Gennip uit Haarlem, vond het maar onzin dat de 28 jaar jongere Schouten haar prestatie hoger inschatte. "Het winnen van een massastart is hartstikke moeilijk. Er wordt de hele tijd aan je getrokken en iedereen wordt klemgereden. Je moet echt heel wat in je mars hebben om daar als eerste te finishen."
Bekijk hier hoe Irene Schouten de gouden medaille van de massastart omgehangen krijgt in Medal Plaza.
En vergeet vooral ook die derde persoon uit de kop van diezelfde provincie niet, zei Van Gennip. De geblokte Ard Schenk, net als Schouten telg uit een West-Fries boerengezin, telt met zijn goud in drievoud van Sapporo 1972 natuurlijk ook mee. "Ik ben benieuwd wat hij hiervan vindt."
Contact
Schouten had na haar winst op de 5.000 meter in het olympisch dorp even contact gezocht met Van Gennip. "Nog één te gaan", zei de jongste met een glimlach. De koningin van Calgary wist het meteen. Dit is geen grootspraak.
"Het winnen van die eerste gouden medaille is het moeilijkst. Met die plak op zak kon ze vrijuit schaatsen. Als je dan ook je tweede afstand wint, raak je in een flow. Dan zijn je Olympische Spelen al meer dan geslaagd. Alles wat je extra wint, is meegenomen."
Van Gennip zag op dat moment een schaatsster van wie de lichaamstaal niets aan de verbeelding overliet. "Ze straalde ongelooflijk veel kracht uit. Ze had echt iets van: kom maar op met die massastart."
Bekijk de reactie van Irene Schouten na het winnen van de massastart.
Toch was Schouten niet de rustige, ontspannen rijdster die Van Gennip meende te bespeuren. Ze wist dat zaterdag alle ogen op haar gericht zouden zijn. "Had ik maar niet zoveel massastarts gereden, dacht ik op een gegeven moment. Want nu weten al mijn tegenstanders dat ik zo goed ben."
Het nummer met zestien vrouwen in de baan is bovendien niet zo'n onderdeel waar de beste schaatsster ook per definitie als eerste de finishlijn passeert. "Ik houd ervan wanneer de wedstrijd eerlijk verloopt en de beste schaatsster wint. En dat is niet altijd het geval."
Duwen en trekken
In Peking werd dat beeld bevestigd. In de minimarathon was het zaterdag zestien ronden lang inderdaad een kwestie van duwen, trekken, afhouden en blokkeren. "Het ging helemaal nergens over", wist de winnares. "Je schaatst met je benen, niet met je armen."
Het was een schrale troost dat ditmaal wel de beste rijdster van het veld won. Als zevenvoudig nationaal kampioene op de marathon wist Schouten hoe ze op de laatste meters de sprint moest aantrekken.
"Het klinkt arrogant, maar ik vind dat ik vandaag het goud heb verdiend."
Bekijk hieronder de reactie van Irene Schouten na het ontvangen van de gouden medaille op Medal Plaza.
Haar vierde medaille, eerder verzekerde ze zich op de ploegenachtervolging ook nog van brons, had de meeste emotionele lading. Op het goud van de 3.000 meter stond de meeste druk. Bij de vijf kilometer toonde ze zich in haar best denkbare vorm.
De winst op de massastart was volgens Schouten eerst en vooral een teamprestatie om trots op te zijn, zo klonk het. Het bewijs dat haar trainer Jillert Anema het bij het juiste eind had gehad om veel waarde aan het nummer te hechten.
"De massastart is heel belangrijk voor ons. Voor andere ploegen geldt dat eigenlijk niet. Als team hebben wij het niet altijd even gemakkelijk in het Nederlandse schaatsen. Het is mooi dat we hebben laten zien dat we op basis van onze ervaring toch hebben kunnen winnen."
Hoofdstuk
Met het voltooien van de gouden trilogie begint Schouten aan een nieuw hoofdstuk in haar leven, waarschuwde Van Gennip. Als iemand het kan weten, dan is zij het. "Er is een leven vóór en ná het winnen van drie gouden medailles."
Calgary ('Goud, he?') gooide het leven van de schuchtere Van Gennip volledig op z'n kop. Het maakte haar, zo zei ze zaterdag, een gelukkiger mens. "Ik ben er destijds heel blij mee geweest. Het is een prestatie waar je je hele leven op kunt teren. Het brengt je iets."
In 2017 kreeg Yvonne van Gennip de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs. Tijdens het Sportgala werd ze geëerd door diverse (oud-)sporters.
"Drie keer goud winnen op één Olympische Spelen is heel even heel erg leuk. Je wordt overal naar toe gesleept en krijgt overal cadeautjes. Maar daarna is het al snel weer terug naar af, hoor."
Karma
Alsof het zo had moeten zijn, zei Van Gennip, was ze er in Peking van dichtbij getuige van hoe Schouten in haar voetsporen trad. Al tien jaar fungeert ze als teammanager van de Nederlandse schaatsploeg, maar nooit eerder was ze in die hoedanigheid aanwezig op de Winterspelen. Het kon maar één ding betekenen, lachte ze. "Dit is karma."
Zo drastisch als het haar leven veranderde, zal het in het geval van Schouten niet zijn, zo voorspelde ze. "In 1988 waren we niet zoveel gewend. We leven met het Nederlandse schaatsen tegenwoordig in een heel andere tijd. Sinds Sotsji is het bijna gek wanneer je geen gouden olympische medaille wint."
Schouten is er de persoon niet naar om het succes naar haar hoofd te laten stijgen. Ze is het type dat het moet hebben van hard werken. Opgegroeid tussen de eindeloze bollenvelden, met altijd dat dunnige windje door de haren, zoals dat in West-Friesland heet.
"Ze is een nuchter persoon", zei Van Gennip. "Een enorme doorzetter. Een bijter. Een winnaar. Echt zo'n sportvrouw die er helemaal voor kan gaan."
Maar boven alles, zo zei de kersverse drievoudig olympisch kampioene zelf, is ze een vrouw die blij is dat de Olympische Spelen van Peking er eindelijk op zitten. Het mag dan nog zo schitterend zijn om een droom te realiseren, er zijn voor nuchtere boerendochters uit Noord-Holland altijd zaken die vele malen mooier zijn.
"Naar huis gaan en eindelijk weer mijn familie zien. Echt, daar kijk ik zó naar uit."
