Zorgen om drukte op Noordzee: 'Steeds minder ruimte om te manoeuvreren'

Vissers, reders en bouwers van windparken en olieplatforms weten het: de Noordzee is een van de drukst bevaren gebieden ter wereld. Met een op drift geraakt schip zoals Julietta D wordt rekening gehouden. Maar de voorzorgsmaatregelen zijn niet voldoende, zeggen sommigen.

Het Duitse vrachtschip Julietta D raakte tijdens storm Corrie onbestuurbaar en kwam in aanvaring met een olietanker. Het schip maakte daarna water vanwege een gat in de romp. Ook dreef het tegen de fundering van een transformatorplatform. Dat gebeurde in het gebied waar netbeheerder Tennet platforms bouwt voor het windpark Hollandse Kust Zuid.

Zo ging dat gisteren:

Vissers maken zich al jaren zorgen over de drukte op de Noordzee. Er zijn vaarroutes, ankergebieden, olieplatforms en tegenwoordig ook steeds meer windparken. "De ruimte om te manoeuvreren wordt steeds kleiner", zegt visser en voorzitter van vissersactiegroep EMK Dirk Kraak.

"Er liggen zogenoemde 'safety zones' rondom windparken. Maar gisteren hebben we gezien hoe een schip door de harde wind en zeestroming binnen een uur in het windmolenpark gedreven was. Die 2 mijl ruimte om zo'n park heen is dus te krap."

Het windpark waar het gisteren fout ging, ligt relatief dichtbij de kust. Vissers willen graag dat windparken verder op zee gebouwd gaan worden, waar minder schepen varen. Daar is het risico minder groot dat een schip in een windpark terechtkomt. "En dat gaat ook gebeuren. Hollandse Kust Zuid is het laatste windpark in aanbouw op de Noordzee dat vrij dicht op de kust ligt", zegt emeritus hoogleraar windenergie Gerard van Bussel.

Van Bussel wijst erop dat allerlei partijen met een belang in de Noordzee met elkaar spreken in het zogenoemde Noordzeeoverleg. De vissers zijn daar op dit moment niet meer bij betrokken. De reders echter wel, en ook die maken zich zorgen over de drukte.

"Als je bedenkt hoeveel schepen zich dagelijks op Noordzee bevinden en hoeveel incidenten er plaatsvinden, dan valt dat enorm mee", aldus directeur Annet Koster van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders. "Maar het is van belang dat de scheepvaart in Nederland altijd veilig door kan gaan."

Meer windparken of niet, volgens Koster moet er gezorgd worden voor veilige scheepvaartroutes en moeten er voldoende hulpschepen in de buurt liggen zodat snel kan worden ingegrepen als een schip in de problemen raakt. "Dat was gisteren niet het geval. Ik ben heel blij dat de bemanning toch veilig van boord is gekomen. We zijn grote dank verschuldigd aan de Kustwacht, de KNRM en de slepers."

Zo ging die reddingsactie:

Zonder hulpschepen duurt het, zeker in een storm, relatief lang om bij een op drift geraakt schip zoals Julietta D te komen. "En dat is onwenselijk. Hulpschepen moeten in de buurt zijn om bemanning in veiligheid te brengen en vervolgens ook om aanvaringen met infrastructuur te voorkomen."

Schade

Het is nog de vraag of er schade is aan het transformatorplatform waar het vrachtschip gister tegenaan botste. Als de buizenconstructie beschadigd is, moet die worden weggehaald en vernieuwd. Dat kan de oplevering van het windpark met een tot anderhalf jaar vertragen, zegt Van Bussel.

Wie de eventuele schade gaat betalen - ook de schade aan de olietanker die geraakt werd door Julietta D - is nog niet duidelijk. "Dat hangt helemaal af van hoe de contractuele verhoudingen liggen", aldus Koster.