'Zorg voor betere wetgeving tegen seksuele intimidatie op werk'

• Maartje Geels

  redacteur Online

Er moet betere wetgeving komen tegen seksuele intimidatie op de werkvloer. Daarvoor pleiten 36 organisaties, waaronder vakbond FNV, Kenniscentrum Rutgers, de Nederlandse Vrouwen Raad en Toneelgroep Oostpool. Zij lanceren vandaag een petitie om meer aandacht te krijgen voor intimidatie op de werkvloer.

De FNV heeft hierover ook een brief aan minister Van Gennip van Sociale Zaken gestuurd. De vakbond wil dat het voor bedrijven verplicht wordt om een onafhankelijke klachtencommissie in te stellen en een (goed opgeleide) vertrouwenspersoon aan te wijzen. Bij die loketten moeten medewerkers terecht kunnen met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op het werk.

Verder willen de organisaties strakkere wetgeving voor klachtenprocedures. Daarin moet bijvoorbeeld worden vastgelegd dat een werkgever je helpt als er een strafrechtelijk onderzoek komt naar grensoverschrijdend gedrag.

'Vertrouwenspersoon moet echt onafhankelijk zijn'

Aanleiding voor de petitie is de uitzending van BOOS van vorige week over de misstanden bij The Voice of Holland. "Dat was zo'n pijnlijk moment. Het liet duidelijk zien dat er geworsteld wordt met werkgevers door het onderwerp", zegt arbeidsrechtadvocate Mirjam Decoz. Zij is een van de initiatiefnemers van de petitie en de brief. Decoz houdt zich al veel langer bezig met het onderwerp. "De Mol is een van de mensen bij wie we het nu duidelijk zien. Maar in mijn werk kom ik dit heel veel tegen."

Volgens de advocate schort het bij veel bedrijven nu aan beleid op het gebied van seksuele intimidatie, omdat er wettelijk te weinig is geregeld. Bedrijven hebben uit zichzelf meestal wel een vertrouwenspersoon aangewezen, maar daar gaat het volgens de advocate vaak al mis.

"Werknemers durven pas naar een vertrouwenspersoon te gaan als die persoon onafhankelijk is en weet hoe hij of zij met een melding om moet gaan." Wat nu te vaak gebeurt, zegt Decoz, is dat werkgevers iemand uit het bedrijf zelf naar voren schuiven. "'Jij mag dat worden', zo gaat het vaak. Dat is een belemmering voor mensen om een melding te doen."

'John de Mol moet zich de ogen uit z'n kop schamen'

De organisaties wijzen erop dat er al wel een raamwerk is voor nieuwe wetgeving. Dat heeft de vorm van een verdrag van de Internationale Arbeidsorganisatie, dat valt onder de Verenigde Naties. Het verdrag gaat specifiek over het uitbannen van seksueel geweld op de werkvloer tegen vrouwen. In 2019 werd het aangenomen, maar Nederland bekrachtigde de afspraken erin niet, ziet vakbond FNV.

De vakbond ondertekende de petitie ook. "John de Mol moet zich de ogen uit z'n kop schamen", blikt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong terug op de uitzending van BOOS. Toch is zij niet erg verbaasd over de misstanden. "We weten dat dit in de culturele sector en media speelt".

Volgens de FNV is het overigens niet zo dat er nog helemaal geen wetgeving tegen seksuele intimidatie bestaat. De Arbowetten die voor werknemers gelden, bevatten bijvoorbeeld al bepaalde richtlijnen. Daarin staat dat bedrijven bijvoorbeeld een risicoanalyse moeten maken. "Op de bouwplaats is zo'n risico een ongeval. Daarom draag je een helm". Maar seksueel grensoverschrijdend gedrag valt volgens Jong net zo goed in die categorie - al wordt dat door veel bedrijven niet zo gezien.

Betere handhaving door de Arbeidsinspectie kan dat oplossen. "De politiek heeft een te groot vertrouwen in bedrijven dat ze het prima zelf kunnen regelen". Onterecht, vindt FNV.

De organisaties roepen het kabinet nu op strenger te handhaven. Daarnaast moet het VN-verdrag zo snel mogelijk worden omgezet in concrete wetten. Het verdrag vormt daarvoor een prima basis, vindt advocate Decoz. Het beschermt werknemers namelijk vrij uitgebreid. Zo valt het vervoer van en naar de werkplek onder de reikwijdte ervan. Ook beschermt het werknemers als zij naar een sociale gelegenheid gaan, die met werk te maken heeft.

Daarnaast zijn er nog andere dingen die bedrijven kunnen doen, vindt advocate Decoz. Een daarvan is zorgen voor een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen op de werkvloer. "Een scheve verhouding tussen man en vrouw op de werkplek zorgt voor meer ongewenst gedrag", weet zij. "Dat kantelt past bij een verhouding van ongeveer 40 procent vrouw, 60 procent man. Pas dan wordt het sociaal veiliger."