Sauerbreij slalomde ondanks blinde paniek naar goud: 'Wat als het wéér mis zou gaan?'

Alles en iedereen in Nederland had zijn vertrouwen in haar opgezegd. Ze moest, zoals ze het zelf twaalf jaar later in Andere Tijden Sport verwoordt, "een tsunami aan negativiteit" overwinnen. Maar dat deed ze. En Nicolien Sauerbreij slalomde in 2010 naar de eerste gouden medaille ooit voor Nederland in de sneeuw.

Ze had er de kwaliteiten voor, dat vooropgesteld. En ze stak in een bloedvorm. Maar wat Sauerbreij óók dreef die dag op de flanken van de Canadese Cypress Mountain, was "blinde paniek".

De paniek die Sauerbreij daags voor haar derde olympische optreden ervoer, kwam voort uit wat ze in 2002 en 2006 had meegemaakt. Ze kon toch niet nóg een keer thuiskomen met een blamage op de Winterspelen?

"Ik ging op tijd naar bed, want de wekker zou vroeg gaan. En toen lag ik in bed en... ik wist wel wat wedstrijdspanning was, maar dit was blinde paniek wat ik had. Ik had kramp in m'n benen. En mijn ademhaling en hartslag waren zó hoog... Daar heb je wel trucjes voor, maar niets hielp."

'Kan ik nog terug naar Nederland?'

Ze besefte ineens dat het zomaar een derde keer mis kon gaan. Wat zou ze dan doen? "Ik dacht echt: moet ik dan een andere familienaam aannemen? Kan ik nog terug naar Nederland, als ik voor een derde keer zo in de krant kom? Toen heb ik me aangekleed en ben ik maar op de hometrainer gaan zitten. Toen ik daar eenmaal op zat, kreeg ik een beetje rust."

Op de wedstrijddag bleef ze rustig. Ze had alles in de maanden daarvoor al perfect voorbereid. Het materiaal, de omstandigheden, de begeleiding - alles verliep dit keer precies zoals het moest. "Alles klopte die dag."

Maar vergeten hoe ze als jong, naïef meisje in 2002 opeens een muur om zich heen moest optrekken, dat kon ze niet meer.

Vlaggendraagster

De eerste bakstenen voor die muur werden na de Spelen van 2002 gelegd. Ze trok naar Salt Lake City als onbevangen, 22-jarig meisje. Maar ook als een medaillekandidate. En dat was nieuw voor NOC*NSF; een kanshebber in de sneeuw. Ze kreeg prompt de eer om de Nederlandse vlag het stadion binnen te dragen bij de openingsceremonie.

"Je komt dat stadion binnen en die impact was gigantisch. Toen wist ik: de Olympische Spelen is wel iets anders dan een wereldbeker."

'Geen stokken!'

Ze ontdekte het snowboarden via haar vader, die altijd een liefhebber van skiën was geweest. "Ik weet nog dat pa er op een dag mee thuiskwam: ik heb me nou toch een sport ontdekt! Geen stokken, vrijheid, wind door je haar. En als pa enthousiast is, raken wij vanzelf ook enthousiast."

Beide zusjes Sauerbreij, ook de drie jaar jongere Marieke, gingen snowboarden. Alleen Nicolien haalde het bij de profs.

Haar eerste olympische optreden verliep goed. Dacht ze. In de kwalificaties voelde ze zich goed, ze maakte geen fouten en ze deed lachend haar board af. Toen keek ze naar de tijd: drie seconden langzamer dan de concurrentie. De 24ste tijd. Einde Spelen.

Wax-incident

De Oostenrijker die haar board had geprepareerd, beging een fout. Hij had de verkeerde wax gebruikt. En dat 'incident' leidde tot veel onbegrip in Nederland. "Er kwam een tsunami aan negativiteit over mij heen. De meest bizarre mensen, van pompbediendes tot weet ik veel wie - iedereen had een mening."

Studio Sport-presentator Mart Smeets sprak haar op televisie toe: "Tut, hoe kan je nou in hemelsnaam op het moment supreme je board afgeven aan een man die niet weet wat hij doet?"

Het was niet de eerste en niet de laatste vraag die ze van de media kreeg over het incident.

Ze kijkt er twintig jaar later zo op terug: "Het heeft mij wel beschadigd. Ik was heel open en heel naïef, dacht dat iedereen het beste met me voorhad. Maar door dit ik kreeg een enorme muur om me heen. Ik vertrouwde niet zomaar meer iemand. Dat is heel heftig geweest."

Vier jaar later kwalificeert ze zich eenvoudig voor de Spelen van Turijn. Maar haar voorbereiding wordt verstoord door herniaklachten. "Mijn tussenwervelschijf is zwaar overbelast", legde ze destijds uit.

Toch ziet het er tijdens het olympisch toernooi rooskleurig uit als haar concurrente in de achtste finales onderuitgaat in de eerste run. Sauerbreij mag met een riante voorsprong beginnen aan de tweede run, maar ze laat zich verrassen. Ze verliest op schlemielige wijze: met 0,03.

En wéér krijgt ze heel Nederland over zich heen. "Om voor de tweede keer in vier jaar tijd zo in het nieuws te komen... Dat was heel heftig. Tot aan mijn oma van 96 toe, die zei: wat ze allemaal over je schrijven... "

Wat haar ook raakte: sponsoren haakten af. "Ze hadden nu ook een reden. Ik presteerde weer niet naar behoren. En ik had niet bij de beste acht gesnowboard, dus ik moest ook mijn olympische auto inleveren.''

''De ondersteuning van NOC*NSF viel weg, de ondersteuning vanuit de skivereniging viel weg. En dan heb je dus gewoon he-le-maal niets meer. Behalve rugklachten."

Na 2006 moest ze op eigen houtje verder. Ze vond mensen die haar konden en wilden bijstaan en ze bouwde langzaam op richting Vancouver. Met de bekende afloop.

Middelvinger

In 2022 heeft ze altijd een stukje van haar gouden medaille bij zich. Trots toont Sauerbreij haar middelvinger aan de camera. Daaromheen zit een ring, gemaakt van die gouden plak.

De keuze voor de desbetreffende vinger is niet wat het lijkt, verzekert ze. "Mensen denken dat het een gebaar is om kritische mensen de mond te snoeren, maar met mijn creativiteit zie ik het als de hoogste trede van mijn vingers", waarbij haar middelste drie vingers het olympische podium moeten voorstellen.