Drie weken de tijd, ministerie moet adresgegevens stikstofuitstoters openbaar maken
Het ministerie van Landbouw moet binnen drie weken de adresgegevens openbaar maken van zo'n 3500 bedrijven die tussen 2015 en 2019 zonder vergunning stikstof mochten uitstoten. Dat heeft de Raad van State bepaald. Daarmee bevestigt de hoogste bestuursrechter een uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland van juni vorig jaar.
Tussen 2015 en 2019 konden bedrijven een beperkte hoeveelheid stikstof uitstoten zonder vergunning, dankzij het inmiddels gewraakte Programma Aanpak Stikstof (PAS). Wel moest een melding worden gedaan. Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) van Johan Vollenbroek vroeg om openbaarmaking van alle PAS-meldingen. Het gaat voornamelijk om agrarische bedrijven.
Toenmalig minister Schouten van Landbouw weigerde echter alle gegevens openbaar te maken, en maakte enkel de coördinaten van de zogeheten emissiebron openbaar. Ze deed dat om te voorkomen dat een grote hoeveelheid privacygevoelige informatie naar buiten zou komen.
Maar milieuorganisatie MOB ging daartegen in beroep en eiste alsnog openbaarmaking van de adresgegevens. De Raad van State is het daar nu mee eens en wijst erop dat het gaat om emissiegegevens, waardoor het milieu-informatie is. In dat geval biedt de Wet openbaarheid van bestuur minder mogelijkheid om informatieaanvragen te weigeren.
"Als om emissiegegevens wordt gevraagd, mag de privacy van belanghebbenden geen rol spelen bij de beslissing om deze gegevens openbaar te maken", zegt de hoogste bestuursrechter. Maakt het ministerie de gegevens niet op tijd openbaar, dan moet het een dwangsom betalen aan de milieuorganisatie.
Hoe zit het ook alweer met de stikstofcrisis? NOS op 3 maakte deze uitlegvideo ten tijde van protesten van de boeren op het Haagse Malieveld:
Boerenorganisatie LTO Nederland is niet blij met de uitspraak. "Het voelt absurd. Honderden boeren worden juridisch achtervolgd terwijl zij altijd te goeder trouw en volgens de wet hebben gehandeld", zegt de organisatie. "Met de Stikstofwet en het coalitieakkoord ligt er een gigantische emissiereductie in het verschiet. Waarom moeten hun gegevens dan ook nog op straat gekwakt onder het mom van 'openbaarheid in bestuur'?"
Volgens LTO hebben de bedrijfsgegevens een "sterk persoonlijk karakter", omdat boeren veelal ook wonen op de locatie waar hun boerderij staat. "De persoonlijke levenssfeer van boeren hoort beschermd te worden."
'Uitspraak volledig terecht'
Johan Vollenbroek van MOB noemt dat argument flauwekul. "Dit zijn geen eenmanszaken, die hebben bijna allemaal een rechtsvorm. En die adressen zijn gewoon bij de Kamer van Koophandel op te vragen."
Vollenbroek is blij met de uitspraak. "Het is volkomen terecht. We wisten twee jaar geleden al dat we recht hadden op die gegevens, en dat wist de minister ook. Maar onder druk van de boerenlobby heeft de minister de zaak een jaar of twee getraineerd. Dat beschouwen we als misbruik van procesrecht. Het is ministerie-onwaardig."
Vollenbroek noemt het een principiële zaak. "In Europese wetgeving wordt gewoon gespecifieerd wat er allemaal openbaar gemaakt moet worden als het gaat om milieu-emissies. Als de minister zegt dat ze daar lak aan heeft, dan heeft ze toch een probleem met ons. En bovendien gaat het om een substantieel aantal bedrijven dat nu geen natuurvergunning heeft. We hebben al handhavingsverzoeken lopen."
