OMT-advies: 'Op meer plekken medisch mondmasker dragen'

Het Outbreak Management Team (OMT) heeft vandaag het kabinet geadviseerd dat mensen een chirurgisch mondmasker (minimaal type 2) moeten dragen in publieke buitenruimtes waar niet voldoende afstand kan worden gehouden. Dat kan zijn in winkelstraten, bij sportevenementen, tijdens demonstraties en op drukke markten.

Ook in publieke binnenruimtes waar mensen bijeenkomen die niet tot hetzelfde huishouden behoren, wordt een chirurgisch mondkapje (zie kader) geadviseerd. Ongeacht of er afstand gehouden kan worden, adviseert het OMT dat iedereen vanaf 13 jaar continu een mondkapje draagt, ook wanneer iemand zit, behalve als er wordt gegeten of gedronken.

Locaties waarvoor dit geldt zijn hogescholen en universiteiten, horecagelegenheden, binnen-evenementen, culturele instellingen, bedrijven en kantoorruimtes en sportinstellingen, behalve wanneer iemand aan het sporten is.

"Deze maskers bieden een iets betere bescherming tegen uitstoot van virusdeeltjes in de omgeving dan niet-medische maskers en bieden de drager daarnaast ook meer bescherming tegen het oplopen van een infectie", schrijft het OMT.

Nadelen FFP2-masker

Kwetsbare personen kunnen ook een zogenoemd FFP2-masker overwegen in "ongecontroleerde" situaties. Hiermee bedoelt het adviesorgaan situaties waar er sprake is van veel bewegingen, waar de anderhalve meter niet gehandhaafd kan worden, waar wordt gezongen of geschreeuwd en waar de ventilatie in een binnenruimte mogelijk onvoldoende is.

Overigens zijn er ook nadelen verbonden aan het dragen van FFP2-masker, zegt het OMT, hoewel het betere bescherming biedt. Langdurig gebruik kan leiden tot benauwdheid, kortademigheid, vermoeidheid en hoofdpijn. "De kans is groot dat het masker sneller afgedaan wordt als het draagcomfort niet zo goed is", concluderen de adviseurs.

De kwaliteit van niet-medische maskers die van verschillende stoffen zijn gemaakt wordt niet bewaakt, zegt het OMT. Dat is in lijn met internationale adviezen zoals van de WHO.

Op dit moment is het dragen van mondkapje verplicht op publieke locaties, zoals de supermarkt, het openbaar vervoer, de horeca en het onderwijs. Veel publieke locaties zijn tijdens de lockdown gesloten, maar mensen moeten wel een mondkapje blijven dragen op plekken waar dit verplicht is. Bijvoorbeeld wanneer iemand in een winkel een bestelling komt ophalen.

Dit zou het einde zijn van stoffen mondkapjes die veelvuldig worden gedragen. "Sommige stoffen mondkapjes zijn goed, maar heel veel deugen niet", zegt OMT-lid en hoogleraar Infectiepreventie Andreas Voss. "Daarom adviseren we alleen de medische, chirurgische mondmaskers nog te dragen, die mensen kennen als de blauwe maskers. Die maskers zijn spatbestendig en er zit een elektrostatische lading in die een deel van het werk doet."

In het OMT-advies staat dat de maskers een beperkte draagduur hebben van ongeveer vier uur. "Als het masker nat wordt van de adem, gaat de statische lading eruit. Maar zelfs bij het de hele dag dragen van het masker ben je beter beschermd dan zonder", zegt Voss.

Voss begrijpt dat het dragen van deze maskers kosten met zich meebrengt. "Maar omikron is zo besmettelijk dat we denken dat de betere bescherming opweegt tegen de extra kosten en eventueel ongemak." Het OMT-lid zegt dat het mondkapjesadvies los staat van de discussie over mogelijke versoepelingen. "Maar het aanscherpen van het mondmaskeradvies zou daar wel bij kunnen helpen."

'Geen wonderen verwachten'

"Alle beetjes helpen", reageert hoogleraar medische microbiologie Heiman Wertheim van het Radboudumc op het OMT-advies. "Die medische mondkapjes werken echt veel beter dan stoffen mondkapjes. In het kader van de omikronvariant vind ik het niet gek om op medische mondkapjes over te stappen om waar mogelijk extra verspreiding te voorkomen. Maar verwacht er geen wonderen van. Het is geen vervanging van andere maatregelen."

Kapjes hergebruiken om geld uit te sparen of afval te voorkomen? "Ik zou echt een nieuwe pakken als hij nat of vies is", zegt Wertheim, die zelf ook onderzoek deed naar medische mondneusmaskers. "Het kapje kan besmet zijn, het filtert minder goed en het ademt zwaarder."