Duitsers afhankelijk van Gronings gas, Nederland kan levering niet weigeren
Het nieuws is in Groningen bijzonder slecht gevallen: Duitsland heeft komende jaren meer gas nodig en dus gaat de gaswinning van het Groningenveld toch weer omhoog.
Veel Groningers voelen zich bedrogen en weer in de kou gezet door Den Haag:
Het roept de vraag op waarom dat gas juist uit Groningen moet komen.
Zo'n vijf miljoen Duitse huishoudens zijn gekoppeld aan het Nederlandse gasnetwerk. Die hebben 1,1 miljard kuub gas extra uit Nederland nodig. Vanwege Europese regels mag Nederland niet weigeren om gas te leveren, zeggen de overheid en deskundigen.
Dit gasjaar (30 september-1 oktober) wil het kabinet dat gas uit de Groninger bodem halen. In de toekomst wil Nederland de Duitse behoefte met zogenoemde pseudo-Groningengas opvangen, maar daar is nu nog niet voldoende van.
Laagcalorisch gas
Uit het Groningse gasveld komt zogeheten laagcalorisch gas. Dat heeft een andere samenstelling dan het hoogcalorische gas uit bijvoorbeeld Rusland, Noorwegen of de Verenigde Staten. Het gasnetwerk in Nederland is afhankelijk van laagcalorisch gas, net als het netwerk in delen van Duitsland, België en Frankrijk, waar van oudsher gas uit Groningen naar werd geëxporteerd. De huishoudens van die streken moeten het dus voor een groot deel hebben van Nederlands gas.
Maar omdat Nederland het Groningenveld gaat sluiten, wordt het netwerk in Duitsland in rap tempo omgebouwd. Dat ligt op schema. Afgelopen jaren schakelden telkens een paar honderdduizend Duitse afnemers over op aansluitingen voor hoogcalorisch gas.
Toch heeft Duitsland nog meer laagcalorisch gas nodig dan verwacht. Deels omdat de productie van dat type gas in Duitsland zelf tegenvalt. Daarnaast hebben energiebesparende maatregelen bij Duitse afnemers die nog niet zijn omgebouwd minder effect dan was gehoopt.
Pseudo-Groningengas
"Door de Europese interne markt kan Nederland niet weigeren om gas te leveren", zegt energiedeskundige Sjak Lomme. "En omdat er in Nederland geen onderscheid gemaakt wordt op de gasmarkt tussen hoogcalorisch gas en laagcalorisch gas, moet een leverancier simpelweg het gas leveren dat bij het netwerk past. In het geval van Noordwest-Duitsland dus Groningengas."
Er is wel een alternatief: 'pseudo-Groningengas'. Dat is te maken door bijvoorbeeld Noors of Russisch gas te mengen met stikstof. Dat mengsel moet ook de Nederlandse gaskachels en ovens verwarmen als het Groningenveld definitief dicht gaat. Nederland heeft een handjevol fabrieken die dit kunnen maken, in april zou er een nieuwe opengaan in Zuidbroek.
Maar in november werd duidelijk dat de bouw daarvan is vertraagd. En dus kan die fabriek de Duitse (en Nederlandse) vraag niet opvangen. "We hebben in een brief aan de Duitse regering gevraagd om alle mogelijk maatregelen te nemen om de vraag te beperken", zegt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Daarin is niet expliciet de vraag gesteld om de productie van de Duitse velden te verhogen.
Het kabinet wil nog steeds dat de gaswinning in Groningen in oktober dit jaar op een waakvlam gaat. Naar verwachting vanaf 2024 gaat de productie helemaal naar nul.
