Beleggers bij Triodos klem in oud handelsplatform, met eventueel grote verliezen
Al enige tijd broeit er wat bij duurzame bank Triodos. Sinds maart 2020 kunnen zo'n 43.000 certificaathouders niet bij hun geld. Een nieuw handelssysteem moet dat veranderen. Wat zijn certificaten en waarom is de handel daarin de afgelopen twee jaar meerdere keren bevroren bij de bank? Vier vragen over de certificatenkwestie bij Triodos.
Wat zijn certificaten?
Certificaten van aandelen zijn anders dan 'gewone' aandelen. Als je een certificaat koopt, heb je recht op een deel van de winst van Triodos. De bank heeft 43.614 certificaathouders, samen goed voor 1,2 miljard euro.
Met een certificaat heb je weinig te zeggen over het beleid van de bank, terwijl je als aandeelhouder het recht hebt om daarover te stemmen. Een ander verschil is dat beleggers de certificaten niet onderling kunnen verhandelen. Een houder kan ze alleen aan Triodos verkopen, niet aan derden.
Wat gaat er mis?
Dat verkoopsysteem leidde bijna twee jaar geleden tot problemen. Triodos is dus de enige partij die de certificaten kon terugkopen, maar dat kan niet onbeperkt. Triodos mag 3 procent van zijn kapitaal daarvoor aanwenden, dat is 36 miljoen euro. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft dat bepaald omdat er genoeg kapitaal in een bank moet blijven.
Mede door de pandemie liep dit veertig jaar oude systeem tegen zijn grenzen aan. Veel mensen wilden hun certificaten Triodos kwijt, maar dat waren er meer dan de bank volgens die 3-procent-regel mag aankopen.
Het systeem werd bevroren en het geld van de certificatenhouders zat vast. Sindsdien is het verschillende keren weer kort opengesteld, totdat de grens werd bereikt en het weer op slot ging. Het huidige systeem is volgens de bank niet langer werkbaar, dus is er een nieuw handelssysteem bedacht.
Hoe ziet dat nieuwe handelssysteem eruit?
Er komt een handelsplatform, een zogenoemde Multilateral trading facility (MTF). Dit is geen openbaar beursplatform, zoals bijvoorbeeld Euronext, maar een eigen handelsplatform.
Bij dit systeem worden de certificaten niet door Triodos verkocht, maar worden ze tussen de houders onderling verhandeld. De prijs wordt bepaald door vraag en aanbod, net als op de gewone aandelenmarkt. Triodos faciliteert het systeem.
De overgang zal naar verwachting een jaar tot anderhalf jaar duren. Wat DNB ervan vindt is niet bekend: de toezichthouder zegt niks over individuele instellingen.
Waarom maken certificatenhouders zich zorgen?
Beleggers moeten er rekening mee houden dat de prijs aanzienlijk omlaag zal gaan, naar verwachting 30 à 40 procent, heeft Triodos gezegd. "Als je drie ton aan certificaten hebt - en die klanten zijn er - dan ben je een ton kwijt", zegt Joost Schmets van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). "Wij vragen ons af of er wel echt geluisterd is naar de schrijnende gevallen."
Evert Versluis richtte daarom Triodom op, waarin ruim 600 gefrustreerde certificaathouders met een kapitaal van bijna 40 miljoen euro zich hebben verenigd. "Wij hebben Triodos geadviseerd: onderzoek of een fusie of overname mogelijk is, of zoek steun bij een overheid. Maar daar gaat de bank niet op in."
Tegen de plannen heeft Versluis grote bezwaren: "De bank blijft de controle houden, terwijl de vertrouwensrelatie geschaad is. Houders kunnen al tijden niet bij hun spaar- en pensioengeld en het wordt veel minder waard. Wij willen Triodos niet kwijt en haar duurzame missie ook niet, maar de huidige situatie is onwenselijk."
Schmets: "Klanten bij Triodos willen niet beleggen met het hoogste rendement, maar blijkbaar hebben zij wel het hoogste risico gekregen." Triodos heeft de belangen van Triodom en andere certificaathouders meegewogen in de besluitvorming, zegt een woordvoerder.
Wat betekent dit voor de toekomst van Triodos?
Triodos zegt dat de kwestie losstaat van de gezondheid van de bank. "De laatste halfjaarcijfers laten zien dat de bank winstgevend is en een sterke kapitaalpositie kent", stelt de woordvoerder.
Ook Schmets zegt dat de gezondheid en deze kwestie moeten worden gezien als twee aparte vraagstukken. "Als het nieuwe handelssysteem van start gaat, betekent het niet dat de bank minder eigen vermogen heeft. Die certificaten zijn al voor een bedrag uitgegeven."
Een mogelijk probleem vindt hij wel dat de bank relatief klein is, weinig concurrerend en hoge kosten heeft. "Mensen gaan naar Triodos omdat ze willen betalen voor die duurzaamheid, maar we zien dat andere banken daar nu ook in meegaan. Het is geen hype meer. De vraag is hoe ze als kleine speler zelfstandig het verschil kunnen blijven maken."
