Duizenden zorgmedewerkers met long covid, vakbond begint meldpunt

• David van Hulzen en Bas de Vries

Vakbond FNV begint vandaag een meldpunt voor zorgmedewerkers die na een coronabesmetting blijven kampen met ernstige gezondheidsklachten. De eersten van hen hebben al een oproep van het UWV op de deurmat gekregen om na bijna twee jaar ziekte de arbeidsongeschiktheidsuitkering WIA aan te vragen. Zij lijden dan verder inkomensverlies, boven op de 30 procent die zij er in hun tweede ziektejaar al op achteruit zijn gegaan.

Het gaat om bijvoorbeeld ambulancepersoneel met 'long covid' dat in maart vorig jaar in de eerste weken van de epidemie op pad werd gestuurd, zonder dat er kennis van het virus was. "Wij zien dat het ene na het andere hulppakket wordt geregeld voor bedrijven en organisaties", zegt de Maastrichtse ambulancemedewerker Roger Schleipen. "Maar de zorgverleners die onbeschermd, voor de richtlijnen werden aangescherpt, aan de frontlinie stonden, worden vergeten. Dat doet pijn en geeft er grote financiële zorgen bij."

Zijn Brabantse collega Mariska Hoos heeft haar huis al verkocht en verruild voor een bungalow. "Omdat ik de trappen niet meer op kan. Ik heb een scootmobiel om toch een keer de stad in te kunnen. Van een vitale 46-jarige vrouw ben ik veranderd in een vrouw met het lijf van een 85-jarige. Het voelt oneerlijk dat we dit hebben opgelopen op ons werk, maar dat er voor ons geen enkele regeling is."

De vakbonden FNV en CNV dringen al langere tijd bij het demissionaire kabinet aan op de vorming van een fonds voor medewerkers in de zorg die op het werk besmet zijn geraakt met het coronavirus en daar financiële schade door hebben. Sommige werkgevers betalen volledig door in het tweede ziektejaar en nemen ook de kosten van bijvoorbeeld revalidatie voor hun rekening. Maar lang niet iedereen doet dat en na twee jaar wacht sowieso een WIA-uitkering.

De toenmalige minister Van Ark voor Medische Zorg reageerde afgelopen voorjaar volgens de FNV positief op het idee van zo'n fonds. Maar zij werd zelf ziek, viel weg en sindsdien is er geen vooruitgang meer geboekt, zegt de bond.

Verschillende Kamerleden, onder wie Pieter Omtzigt, hebben de financiële problemen van zorgpersoneel bij het demissionaire kabinet aan de orde gesteld. Het meldpunt van de FNV is volgens de bond bedoeld om de omvang van het probleem beter in kaart te krijgen en de nieuwe minister van VWS meer informatie te leveren.

Beroepsziekte

Andere oplossingen zijn er op dit moment niet. Er is een particulier fonds, maar dat keert alleen uit aan zorgpersoneel en hun nabestaanden als er sprake is geweest van opname op de intensive care. Veel mensen met long covid vallen niet in die categorie.

Long covid is erkend als een beroepsziekte. Daarmee kan de werkgever in principe aansprakelijk worden gesteld, maar er ontstaat vaak discussie over de vraag of iemand corona op het werk heeft opgelopen of dat dit ook elders kan zijn gebeurd.

Hypotheek niet betalen

De Drentse ambulancemedewerker Ben van Omme liep eveneens in de eerste golf corona op. Sindsdien is zijn worsteling met covid veranderd in een worsteling met zijn gezondheid, zoals hij het zelf uitdrukt. "En nu moet ik waarschijnlijk mijn huis gaan verkopen. Met respect en applaus van de maatschappij in de eerste golf kan ik mijn hypotheek niet betalen."

Long covid komt ook in de ziekenhuizen geregeld voor, denkt verpleegkundige Liesbeth Bennink. "Op mijn afdeling drie keer maar liefst: ik ben bijna twee jaar uitgeschakeld, een ander anderhalf jaar en dan nog iemand een jaar. Ik denk niet dat het toevallig is."