Goede doelen in december: 'Juist nu willen mensen iets extra's doen'

Of het nu acties voor de zorg zijn, voor de voedselbank of het Glazen Huis van Serious Request dat vandaag is gestart: er wordt in de maand december volop geld ingezameld voor goede doelen.

"Juist nu willen mensen iets extra's doen als blijk van medeleven met iedereen die het minder goed heeft", zegt Margreet Plug, directeur van Goede Doelen Nederland. Bij deze brancheorganisaties zijn zo'n tweehonderd goede doelen aangesloten. "Wij zien dat veel goede doelen in december extra acties organiseren."

De koude wintermaanden en zeker ook de kerstperiode roepen een sterk gemeenschapsgevoel op, zegt Plug. "Kerst is bij uitstek iets wat je met je naasten, dierbaren en familie viert. Veel mensen staan dan stil bij het feit dat dit niet voor iedereen is weggelegd."

Radiozender NPO 3FM grijpt dit jaar terug naar een succesformule. Voor het eerst sinds 2017 zet het radiostation weer dj's vast in het Glazen Huis om geld in te zamelen door mensen platen te laten aanvragen. Dit jaar staat het huis in Amersfoort en is het Wereld Natuur Fonds (WNF) aan de actie gekoppeld.

De actie van Serious Request ging vanmiddag van start:

Het WNF is een van de grootse leden van Goede Doelen Nederland. In 2020 kwam er ruim 75 miljoen euro binnen bij dit goede doel. Ook KWF Kankerbestrijding is een bekende naam, met inkomsten rond de 150 miljoen euro. CBF, de onafhankelijk toezichthouder goede doelen, houdt van alle leden in een paspoort exact bij hoeveel inkomsten de aangesloten goede doelen hebben.

Volgens hoogleraar filantropie René Bekkers van de Vrije Universiteit in Amsterdam blijkt uit onderzoek dat 80 procent van de Nederlanders geeft aan goede doelen. "Dutch treat (wat betekent dat je gierig bent) gaat niet op, we zijn niet zuinig, integendeel. We weten alleen wel heel goed aan wie we het geven. We letten goed op."

Uit onderzoek van Bekkers dat volgend jaar wordt gepubliceerd, komt naar voren dat vrijwel alle Nederlanders wel eens doneren. "Ons onderzoek kijkt ook naar hoe het geefgedrag per huishouden verschilt; als je dat naast elkaar legt, dan zie je dat sommige huishoudens het ene jaar niet en het andere jaar juist wel geven. Het percentage mensen dat nooit geeft, komt dan uit op 2 procent."

De manier waarop we geven aan goede doelen is wel veranderd. De smoes: 'Ik heb geen kleingeld bij me', gaat niet meer op. Veel goede doelen collecteren digitaal, met de pin of een QR-code. "Er wordt nu makkelijker 5 euro gegeven via de pin, dan aan de deur. Want dan geven mensen muntgeld, in plaats van briefgeld."

Veerkracht in coronatijd

De brancheorganisatie zegt verder dat ook het coronavirus weinig impact heeft op hoe gul mensen zijn. "De impact van de coronacrisis op de samenleving is groot, ook voor goede doelen. Maar ondanks tegenvallende collecteopbrengsten, evenementen en campagnes die volledig stillagen, zagen we een grote veerkracht bij goede doelen."

De organisatie benadrukt wel dat kleinere organisaties het iets zwaarder hebben dan de grotere zoals KWF of WNF. "Bij middelgrote en kleine organisaties was sprake van een gemiddelde daling in inkomsten van respectievelijk 6 procent en 9 procent in 2020, het jaar waarover we de meest recente cijfers hebben."

Dat zegt ook toezichthouder CBF. Zij merken op dat niet alleen de kleinste goede doelen (tot 50.000 euro) achteruit gaan in donaties van particulieren, maar dat de groep tot een miljoen euro relatief zwaar getroffen is. "En dat terwijl de grootste goede doelen (meer dan 30 miljoen) juist 10 procent meer inkomsten van particulieren hebben ontvangen."

Kleinere spelers zijn volgens de brancheorganisatie kwetsbaarder, omdat ze beperktere inkomstenbronnen hebben. "Grotere doelen hebben nu eenmaal meer mogelijkheden om alternatieven onder de aandacht te brengen."