Feestje Amalia: 'Knalfeest kon niet, dus ze hebben gedacht: wat kan er wel?'

• Ivo Landman

  redacteur Online

Een feestje voor prinses Amalia met 21 gasten buiten in de tuin achter Huis Ten Bosch, afgelopen zaterdag. Moet kunnen, moet de gedachte zijn geweest, je wordt uiteindelijk maar één keer 18.

Maar opnieuw moest de koning door het stof, want het kabinet adviseert maar maximaal vier mensen tegelijk te ontvangen. Willem-Alexander liet aan premier Rutte weten dat het "bij nader inzien niet goed was om dit zo te organiseren". Intussen rijst de vraag: hoe kan het dat het steeds weer mis gaat met het koningshuis en de coronaregels?

Want het is niet voor het eerst dat het koninklijk huis in opspraak komt in de coronacrisis. Vorig jaar zomer hield het koningspaar geen afstand van een restauranteigenaar met wie ze op de foto gingen tijdens een vakantie in Griekenland. "In de spontaniteit van het moment hebben we daar niet goed op gelet," zei het koningspaar in reactie op de ophef toen.

Een paar maanden later vertrok de familie opnieuw naar Griekenland, juist op een moment dat de regering reizen ontmoedigde. Een paar uur na de landing besloot het gezin de vakantie af te breken, en er volgde een videoverklaring:

Afgelopen voorjaar ging het weer even mis, toen de koning tijdens het EK voetbal in Den Haag een hand schudde en geen anderhalve meter afstand hield. En nu dus het verjaardagsfeestje van Amalia.

Waarom zoekt de Nederlandse koningshuis steeds de grens op, wetende dat er weer kritiek op kan komen? Volgens Justine Marcella, hoofdredacteur van het tijdschrift Vorsten, is dat wel te verklaren. "Als de prinses van Oranje 18 wordt, dan hoort daar eigenlijk een knalfeest bij. Nou, dat kon niet, dus ik denk dat ze dit tuinfeestje als een soort troostprijs hadden bedacht. Zo van: we gaan kijken wat wel kan."

'Creatief met de regels'

Marcella ziet in de reacties onder fans van het koningshuis dat daar ook wel begrip voor is. "Veel mensen vinden de kritiek een beetje gezeur. Het was buiten, ze waren allemaal gevaccineerd en getest, en, zeggen ze, zijn we niet allemaal een beetje creatief met de regels? Maar er zijn tegelijkertijd ook jongeren die 18 worden die géén feestje hebben."

Doordat het de vierde keer is dat de koninklijke familie iets doet dat tegen de corona-adviezen ingaat, wordt er nu extra op gelet. Maar dat zal de populariteit van Amalia niet veel kwaad doen, verwacht Marcella. "Die heeft geweldig gescoord met het boek, haar toespraak voor de Raad van State en het afzien van haar toelage. Amalia kan wel een potje breken. Maar voor haar vader ligt het moeilijker. Hem wordt dit door sommigen echt aangerekend."

Historicus Gerard Aalders, schrijver van het kritische Oranje Zwartboek, vraagt zich af of de koninklijke familie wel goed nadenkt over dit soort beslissingen. "Het lijkt erop dat de sociale antenne niet al te goed is afgesteld. Je kunt je afvragen of dat aan de adviezen ligt die de koning krijgt, of dat hij die adviezen in de wind slaat."

Nieuw is dit soort commotie trouwens niet, zegt Aalders. Ook ver voor corona namen de Oranjes soms omstreden beslissingen. Hij denkt aan een skivakantie in Lech van toenmalig koningin Beatrix in 2000. Toen was de controversiële rechts-populistische politicus Jörg Haider net in de Oostenrijkse regering gekomen ondanks veel protest, ook in Nederland. Vooral oppositiepartijen waren niet gelukkig met de skivakantie. "Maar ze ging gewoon. Want het was privé, iets waar de Oranjes vaker mee schermen", stelt Aalders. "Ze kunnen doen wat ze willen. Dat is eigenlijk nog steeds zo, en dat verbaast me soms wel."