Weertman gaat op zoek naar intellectuele uitdaging: 'Mijn zwemcarrière is af'
Het was op een zomerse middag in het jaar 2010 dat een 17-jarige student van de TU Eindhoven zich brutaal meldde bij de ingang van het Pieter van den Hoogenband Zwemstadion. Of hij wellicht iemand van het aldaar gesitueerde Regionaal Trainings Centrum kon spreken, luidde zijn vraag.
De rossige tiener, ene Ferry Weertman uit Naarden, was niet geheel afgetraind en een erelijst kon hij evenmin overleggen. Het weerhield hem er niet van om de trainster van de talentengroep, Jeanet Mulder, te benaderen met het verzoek of hij haar selectie wellicht kon versterken.
De verbouwereerde Mulder pareerde met een tegenvraag. Waarom zou ze uitgerekend voor hem moeten kiezen, zo wilde ze weten. Het antwoord was veelzeggend en trok de coach uiteindelijk over de streep. "Als u niet voor mij kiest, voor wie in 's hemelsnaam dan wel?"
Imposante loopbaan
De samenwerking met Mulder - in de jaren negentig de ontdekker van Weertmans verloofde Ranomi Kromowidjojo - betekende het begin van een imposante loopbaan die dinsdag officieel tot een einde kwam. Op 29-jarige leeftijd kiest Weertman, de olympisch kampioen openwaterzwemmen van Rio 2016, voor een leven buiten de woelige baren.
Nu begint de zoektocht naar een intellectuele uitdaging, een mooi doel buiten het water.
"Lichamelijk had ik het makkelijk kunnen volhouden tot de Spelen van 2024 in Parijs. De sleet zit er nog lang niet op, ook al heb ik wekelijks 25 uur borstcrawl getraind. Maar na elf jaar zwemmen wil ik eindelijk eens mijn hersenen gaan gebruiken en me geestelijk ontwikkelen", zo luidt zijn motivatie.
Juist het feit dat het een betrekkelijk korte periode is tot de Spelen van Parijs sterkte hem in dat besluit. "Ik zag het niet zitten om nog eens drie jaar alles op het zwemmen te zetten. Omdat het jaar 2024 zo dichtbij is, kun je het je niet veroorloven om er even zes maanden uit te gaan om de batterij fysiek en mentaal weer op te laden."
Met het besluit te stoppen als zwemmer staat Weertman voor een nieuwe uitdaging. "Ik heb nog altijd de 'drive' om te presteren, maar die ligt niet langer in de sport. Nu begint de zoektocht naar een intellectuele uitdaging, een mooi doel buiten het water."
"Omdat ik mijn hele leven al in de sport zit, heb ik voor mijn gevoel maar een klein stukje van de wereld gezien. Ik kom er graag achter of het waar is dat topsport bedrijven het leukste is wat er bestaat, zoals je wel eens hoort. Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe het eraan toe gaat in de normale maatschappij."
Studie en atletencommissie
Weertman heeft genoeg omhanden. Hij studeert opnieuw, bedrijfskunde ditmaal. Begin 2022 gaat hij beginnen aan zijn scriptie om zijn bachelor af te ronden.
De zwemsport blijft hij zijdelings volgen. Sinds 2015 is hij lid van de atletencommissie van de KNZB, vanaf 2017 bekleedt hij diezelfde functie bij wereldzwembond FINA. "En ik heb al aangegeven dat ik die rol ook wel bij NOC*NSF zou willen vertolken."
Het veroveren van olympisch goud aan de veelbezongen Copacabana in Brazilië, vijf jaar geleden, vormt het onbetwiste hoogtepunt uit Weertmans loopbaan. In het water van de Atlantische Oceaan profiteerde hij optimaal van zijn eigen kwaliteiten als 'finisher' en de inventiviteit van zijn trainer Marcel Wouda, de man bij wie hij zich in 2012 aansloot.
In Rio de Janeiro was het Weertman die één meter voor de aantikplaat een tweestrijd met de Griek Spiros Gianniotis in zijn voordeel beslechtte. Beiden tikten, op het eerste oog, gelijktijdig aan. In eerste instantie kreeg de Zuid-Europeaan de zege toebedeeld. Dat besluit werd een kwartier na de wedstrijd, na nadere bestudering van de finishfoto, teruggedraaid.
Huisvlijt
Dat Weertman beter aantikte dan Gianniottis dankte hij aan een stukje huisvlijt van Wouda. Die had in de aanloop naar Rio 2016 met spaanplaat en hout een provisorische finishplaat in elkaar geknutseld, waarop zijn pupil na afloop van iedere training een aantal maal met gestrekte arm moest aantikken.
Het was het motto van Weertmans loopbaan: "Je moet altijd slimmer zijn dan je tegenstanders."
Vijf jaar later, in Tokio, bleek olympisch succes niet op afroep leverbaar. Hij kende, gegeven de omstandigheden in coronatijd, een olympische voorbereiding waar weinig op aan te merken viel, inclusief trainingskampen in tropische oorden om aan de Japanse warmte te wennen.
Hij liet zich in het water van Obaida Marine Park evenwel in de luren leggen door een vroege, onverwachte aanval van de Duitse wereldkampioen Florian Wellbrock. Weertman, de man die het vooral moest hebben van zijn eindsprint, bleek niet in staat zijn oorspronkelijke strategie tijdens de wedstrijd aan te passen.
Na één ronde lag de titelverdediger al in een kansloze positie. De zevende plek bleek uiteindelijk het hoogst haalbare. "Ik sta nog steeds achter het oorspronkelijke raceplan", zei hij dinsdag. "Het pakte dit keer alleen niet goed uit."
Weertman ging bij terugkeer uit Japan op vakantie naar Curaçao. Daar, langs een zwembad in de Cariben, borrelde voor de eerste maal het idee op dat hij er wellicht verstandig aan deed zijn carrière te beëindigen.
Anderhalve maand lang hield hij die gedachte voor zich. Zelfs zijn partner Kromowidjojo wist van niets. Toen hij zijn overweging te stoppen met de drievoudig olympisch kampioene deelde, volgde een aantal gesprekken. Vier weken geleden hakte hij in stilte de knoop door om rustig te wennen aan het idee dat zijn loopbaan voltooid verleden tijd was.
In wezen was het misschien niet eens zo'n moeilijk besluit, durft hij nu te zeggen. "Op deze manier is het mijn eigen keuze om te stoppen. Niets of niemand dwingt me ergens toe. Ik heb alles gewonnen wat er in het openwaterzwemmen te winnen valt. Mijn carrière is af. Er valt gewoon niets meer te wensen."
