Curator failliet EnergieFlex haalt hard uit naar ACM en Consumentenbond
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft gefaald bij het toezicht op energieleverancier EnergieFlex. Daarnaast heeft de Consumentenbond klanten naar het bedrijf gebracht en daaraan verdiend, terwijl de bond had kunnen weten dat er problemen speelden. Tot die conclusies komt curator Willem Jan van Andel in zijn verslag over het faillissement van EnergieFlex, in 2018.
Het verslag komt uit in een tijd van onrust op de energiemarkt. De afgelopen maand gingen mede door de hoge energieprijzen drie energiebedrijven failliet. EnergieFlex ging al drie jaar geleden op de fles, maar volgens de curator laat dat faillissement grotendeels zien wat er nog steeds mis is op de Nederlandse energiemarkt.
Curator Van Andel richt zich in zijn kritiek op drie partijen, ten eerste op de bestuurders Sivakumar Kandiah en Sathees Sampar. Zij zijn "primair verantwoordelijk voor deze gang van zaken" en hun "onbehoorlijk bestuur" is volgens de curator een belangrijke oorzaak van het faillissement.
Het verdienmodel was volgens Van Andel intrinsiek verlieslatend, omdat de focus alleen maar op groei en nieuwe klanten lag.
Te makkelijk
Vervolgens richt de curator zijn pijlen op de ACM, die de taak als toezichthouder niet goed heeft uitgevoerd. Zo verbaast Van Andel zich over het feit dat de energiemaatschappij überhaupt een vergunning kreeg, want het bedrijf zou geen moment over de benodigde kwaliteiten hebben beschikt. Uit het verslag: "Een voormalig werknemer van Flexenergie noemde de controle van de ACM terecht een desk exercise: een nieuwe energiemaatschappij moet de formulieren correct invullen en krijgt dan een vergunning."
Het is volgens Van Andel te makkelijk om een energiebedrijf op te richten, terwijl de energiemarkt te complex is om zomaar bedrijven te laten toetreden. In een reactie wijst de ACM dan ook naar de politiek: "Toen de energiemarkt geliberaliseerd werd in 1998 heeft de politiek bewust ervoor gekozen om eisen voor toetreders niet te streng te maken."
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat laat weten dat het demissionaire kabinet werkt aan strengere eisen voor energieleveranciers en aan een scherper toezicht door de ACM. Komend jaar gaat de nieuwe Energiewet naar de Tweede Kamer.
'15 miljoen euro voorkomen'
Maar volgens de curator was er niet alleen sprake van een te makkelijke vergunningverlening, maar werd ook het toezicht niet goed uitgevoerd. In 2016 ontving de ACM al klachten over onregelmatigheden, en daar is volgens de curator niet goed op gereageerd. Tussen het voorjaar van 2017 en het najaar van 2018 had de ACM kunnen ingrijpen, maar dat gebeurde niet. De extra schulden van 15 miljoen euro die in die periode zijn aangegaan, hadden volgens de curator voorkomen kunnen worden.
De ACM zegt EnergieFlex wel op de vingers te hebben getikt met dwangsommen en extra voorschriften, maar volgens de wet alleen een vergunning te mogen intrekken als niet aan de eisen kan worden voldaan of een faillissement dreigt. Daar was volgens de toezichthouder toen geen sprake van.
'Genoeg signalen'
De Consumentenbond wordt ook door de curator aangepakt, omdat een groot deel van de klanten bij EnergieFlex terechtkwam via een 'energieveiling' van de bond. De bond verzamelt jaarlijks zo veel mogelijk klanten bij elkaar, waarna energieleveranciers een gunstig aanbod mogen doen voor de gehele groep. Degene met het beste aanbod 'wint' dat hele klantenbestand. Energieflex won in 2015, 2016 en 2017 en verkreeg op deze manier 24.000 klanten.
De omzet hiervan voor de bond bedroeg 1 miljoen euro. De curator raadt aan dit bedrag terug te betalen, maar dat ziet de bond niet zitten: "Geld 'terugbetalen' aan de boedel betekent dat het geld naar de Belastingdienst gaat", zegt een woordvoerder. "Gedupeerden hebben hier helemaal niets aan."
In 2018 heeft de Consumentenbond EnergieFlex uitgesloten van de veiling, toen bleek dat er zaken mis waren. Te laat, vindt Van Andel. Daarvoor waren er volgens hem al genoeg signalen dat het niet in orde was. Hij stelt daarom de vraag of het aantal gedupeerden veel kleiner had kunnen zijn als de Consumentenbond adequaat had gehandeld.
De Consumentenbond zegt over de kritiek dat de informatie over de misstanden niet openbaar was, en dat toezichthouden ook niet haar taak is. Toch is sinds het faillissement van EnergieFlex de Consumentenbond wel op een andere manier bedrijven gaan selecteren. Zo wordt de financiële positie nu wel gecheckt.
