Shell en Vattenfall gaan fabriek voor duurzame kerosine bouwen in Zweden
Vattenfall gaat samen met onder meer Shell en de Zweedse luchtvaartmaatschappij SAS een fabriek openen voor synthetische kerosine. Volgens de initiatiefnemers is het de eerste fabriek ter wereld die op grotere schaal dit soort duurzame brandstof voor vliegtuigen gaat maken.
Er zijn al wel een paar fabrieken voor de productie van biokerosine. Die vorm van duurzame kerosine wordt gemaakt van bioafval, zoals oud frituurvet. Synthetische kerosine wordt gemaakt van afgevangen CO2.
De beoogde fabriek van Shell en het van oorsprong Zweedse Vattenfall komt aan de oostkust van Zweden te staan, onder meer omdat het daar relatief makkelijk is om aan CO2 en elektriciteit te komen. De afgevangen CO2 komt van een warmtekrachtcentrale in Uppsala, de benodigde stroom van een Zweedse waterkrachtcentrale, windparken en kernenergie.
Het initiatief richt zich op een jaarlijkse productie van 50.000 ton synthesische kerosine vanaf 2026. Luchtvaartmaatschappij SAS wil de brandstof gaan gebruiken voor binnenlandse vluchten.
'Genoeg voor een dag Schiphol'
Volgens Vattenfall kunnen straks drie op de tien binnenlandse vluchten in Zweden met duurzame kerosine worden uitgevoerd. "Dat zou goed kunnen. Het is genoeg voor zo'n duizend vluchten", schat Paul Peeters, lector duurzaam vervoer aan hogeschool Breda University of Applied Sciences. "Vanaf Schiphol vertrekken er elke dag zoveel vluchten."
Peeters wil daarmee aangeven dat de voorgestelde productie een druppel op de gloeiende plaat is. De verduurzaming van de luchtvaart is een van de grootste uitdagingen in de aanpak van de klimaatverandering. Er wordt nog nauwelijks duurzame brandstof geproduceerd voor vliegtuigen.
Dat blijkt ook uit de marktanalyse die het Nederlandse duurzame kerosinebedrijf SkyNRG onlangs maakte. "Die brandstoffen zijn hartstikke duur", zegt Peeters. "Als je het alleen aan de markt zou overlaten komt er nauwelijks productie bij."
Verplicht bijmengen
Daarom dwingen overheden in meer en meer landen het gebruik van duurzame kerosine af. In Zweden moeten in 2030 alle binnenlandse vluchten fossielvrij zijn. En in Nederland ligt er een voorstel van de minister van infrastructuur dat in datzelfde jaar 14 procent van alle kerosine duurzaam moet zijn. In 2050 zou de hele Nederlandse luchtvaart overgestapt moeten zijn op fossielvrije brandstof.
"Dat gaat dus alleen al in Nederland in 2030 om miljoenen tonnen per jaar als we evenveel blijven vliegen", zegt Peeters. "Er zullen dus heel veel fabrieken bijgebouwd moeten worden en snel."
SkyNRG verwacht dat de productie pas vanaf 2025 snel gaat stijgen, onder meer als gevolg van aangekondigde overheidsmaatregelen.
Zonnecentrales in het Midden-Oosten
Een van de hobbels bij de synthetische kerosineproductie is de enorme hoeveelheid elektriciteit die nodig is. "De Nederlandse windparken zijn al vergeven aan datacenters", zegt Peeters. "Dus voor de productie van dit soort duurzame kerosine op grote schaal moet je waarschijnlijk uitwijken naar het buitenland. Het Midden-Oosten met zonnecentrales klinkt dan logisch, of misschien Spanje."
Bovendien is het aannemelijk dat er in de toekomst minder vluchten worden uitgevoerd. "De productiecapaciteit van duurzame kerosine gaat straks het aanbod bepalen. Dan kun je dus niet meer zoveel vliegen als nu. En op zich is dat geen probleem: in coronatijd gingen mensen ook op vakantie zonder het vliegtuig."
