'Bittere pil dat klimaatwetenschappers niet doordringen tot ministers'

"Schaamteloos", oordeelt GroenLinks-leider Jesse Klaver over een nieuw, omvangrijk rapport over het klimaatbeleid, van onder meer het CBS, het RIVM, het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en TNO. "De Raad van State maakt gehakt van het klimaatbeleid, en terecht." Klaver heeft er weinig vertrouwen in dat een nieuw kabinet, met dezelfde partijen als de afgelopen vier jaar, straks wél zal doen wat nodig is.

Volgens PvdA'er Joris Thijssen moeten "alle alarmbellen afgaan". Ook Kamerlid Christine Teunissen van de Partij voor de Dieren vindt het optimisme van het kabinet onterecht. "Want alle feiten tonen aan dat we er helemaal niet bijna zijn", zegt zij.

De Nederlandse klimaatdoelen lijken voorlopig onhaalbaar, concluderen de onderzoeksinstituten. Het demissionaire kabinet moet onmiddellijk ingrijpen, stelt de Raad van State in een ander rapport. Milieuorganisaties en de linkse politieke partijen zijn dus kritisch. "Harde keuzes worden uit de weg gegaan."

Flinke slag

Het kabinet vindt zelf juist dat het "een flinke slag" gemaakt heeft om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, blijkt uit de Klimaatnota die vandaag is aangeboden aan de Tweede Kamer.

In die nota legt het kabinet verantwoording af over de voortgang van het klimaatbeleid. Ook wordt vooruitgekeken naar de prioriteiten voor het komende jaar. Het demissionaire kabinet erkent wel dat er meer maatregelen nodig zijn om de doelen uit de Klimaatwet te halen.

'Nederland kan het betalen'

Volgens Ed Nijpels, die toeziet op de naleving van het Nederlandse Klimaatakkoord, ligt er een grote opdracht voor een nieuw kabinet. Sinds gisteren zitten de onderhandelaars van VVD, D66, CDA en ChristenUnie bij elkaar. Volgens Nijpels moet klimaatbeleid "het hart vormen van een nieuw regeerakkoord".

Tot nu toe zegt het demissionaire kabinet dat klimaatbeleid "haalbaar en betaalbaar" moet zijn. Nijpels wil dat daar een eind aan komt, klimaatbeleid is volgens hem geen vrijblijvende operatie. Ook heeft Nederland genoeg geld om dit te financieren, zegt Nijpels.

Grimmiger

Greenpeace noemt het "een bittere pil en pijnlijk dat deze signalen van wetenschappers niet lijken door te dringen tot onze ministers". De organisatie vindt dat kolencentrales dicht moeten, zodat de CO2-uitstoot omlaaggaat.

"Nederland gaat dit jaar zelfs de uitspraak in de Urgenda-zaak niet nakomen. Een feit dat Rutte het schaamrood op de kaken zou moeten bezorgen als hij straks in Glasgow op de klimaattop is", zegt de milieuorganisatie. Zondag begint er een klimaattop in de Schotse stad. Die wordt gezien als de belangrijkste conferentie sinds 2015, toen het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten.

Het PBL berekende dat de uitstoot van broeikasgassen tot 2030 met de huidige plannen zal dalen met 38 tot 48 procent ten opzichte van 1990. In de Klimaatwet staat dat moet worden gestreefd naar een vermindering van 49 procent. Milieudefensie stelt dat "harde keuzes uit de weg worden gegaan" door een "politiek van pappen en nathouden".

Volgens die organisatie zou het kabinet niet alleen meer actie moeten ondernemen om de huidige doelen te halen, maar zou het ambitieniveau ook omhoog moeten naar 65 procent minder uitstoot van broeikasgassen in 2030, ten opzichte van 1990.

Klimaatminister

De Jonge Klimaatbeweging pleit voor een onafhankelijke Klimaatautoriteit. Daarin zouden wetenschappers moeten zitten die ervoor zorgen dat de doelen wel worden gehaald. "Dat ben je aan jonge en toekomstige generaties verplicht", vindt voorzitter Aniek Moonen.

De Raad van State eist dat het kabinet ingrijpt. De raad signaleert dat de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 uit zicht zijn. De overheid moet veel meer de regie pakken en een minister voor Klimaatbeleid aanstellen.

De Klimaatwet wordt niet genoeg gebruikt om maatregelen door te voeren. Dat zou de overheid, met die wet in de hand, volgens de raad wel moeten doen.