'Boeren bij natuurgebieden kregen onterecht toestemming tot uitbreiding'

Honderden boeren in de buurt van natuurgebieden hebben volgens NRC onterecht toestemming gekregen om uit te breiden. De veestapel mocht wettelijk alleen groeien als de stikstofuitstoot gelijk bleef of verminderde, maar volgens de krant voldeed de apparatuur die daarin moest voorzien niet aan de voorwaarden en creëerde een rekenmodel "schijnzekerheid".

De krant somt op dat technische middelen die tot minder uitstoot moesten leiden hun beloftes niet waar konden maken. Een veelgebruikte 'luchtwasser' die de lucht zuivert bleek de ammoniakuitstoot met slechts 59 procent terug te brengen, niet de beloofde 85 procent. Ook het scheiden van urine en poep had een lager rendement.

Daarnaast werkte het RIVM met een rekenmodel waarvan een adviescommissie vond dat het schijnzekerheid creëerde, omdat het niet geschikt was voor toetsing van individuele bedrijven.

Rechters schrappen vergunningen

Desalniettemin kregen honderden boeren een vergunning voor uitbreiding, bleek uit een rondgang van de krant. De afgelopen 2,5 jaar gaven Friesland, Limburg en Gelderland zo'n 350 keer toestemming, in Zeeland, Drenthe en Noord-Holland ging het om circa tien gevallen.

De krant schrijft dat rechters in Utrecht en Friesland al meerdere keren vanwege de onzekerheden vergunningen teruggedraaid hebben. Zo vond een rechter dat er beter moest worden onderzocht of de stikstofuitstoot echt wel verminderde.

Beide provincies zijn tegen de uitspraken in beroep gegaan en pasten hun procedure niet aan. "We voeren de wet uit zoals die nu is", liet Friesland weten.

Hoewel niet bekend is welke bedrijven tot meer uitstoot hebben geleid, zeggen experts in de krant dat het zeker is dat het is gebeurd. "Meer dieren betekent simpelweg dat er meer stikstof geproduceerd wordt. Die kan je afvangen, maar dat gaat lang niet altijd goed", zegt hoogleraar Earth Surface Science Franciska de Vries.