Gewelddadige ontruiming Moluks woonoord voor het eerst herdacht

In Vaassen in Gelderland is voor de eerste keer de gewelddadige ontruiming in 1976 van het Molukse woonoord Vaassen herdacht. Dat gebeurde met een wandeltocht, waaraan volgens NOS-verslaggever Martijn Bink zo'n 250 mensen meededen. Ook vertegenwoordigers van de gemeente woonden de herdenking bij. Zowel burgemeester Tom Horn als wethouder Lia de Waard-Oudesluijs van Integratie liep mee. De Molukse wijkraad die de herdenking organiseerde, spreekt van een historisch moment.

Op 14 oktober 1976 viel een grote troepenmacht bestaande uit marechaussees, politie en ordetroepen het Molukse woonoord Vaassen binnen. In het woonoord woonden voormalige Molukse KNIL-militairen en hun families in houten barakken, die ze moesten verruilen voor stenen woningen.

Juliana en Nonna waren kind toen het gebeurde. Ze vertellen over deze traumatische ervaring:

Veel bewoners weigerden dit omdat zij niet in permanente huizen wilden wonen. Ze gingen er namelijk van uit dat zij slechts tijdelijk naar Nederland waren gekomen en zouden terugkeren naar de Molukken als daar met Nederlandse steun een Molukse staat was gevestigd. Meerdere Molukse bewoners werden bij de ontruiming gearresteerd. De bewoners zouden zware wapens in het woonoord bewaren, maar die werden niet aangetroffen. Sinds de ontruiming en de bouw van de stenen woningen staat het woonoord bekend als de wijk Berkenoord II.

Charlie Nahuway was een van de bewoners van het woonoord. Hij was 12 jaar tijdens de ontruiming en woonde met zijn moeder en negen broers en zussen in een houten barak. "Dat ging niet met zachte hand", zegt hij over de ontruiming.

Zo werd de neus van een van zijn broers met de kolf van een geweer gebroken door een agent, vertelde hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Het was echt een traumatische ervaring voor mij. Dat geluid van bulderende pantserwagens. Dat de politie met zo veel machtsvertoon binnenviel, dat kun je gewoon niet plaatsen. Het leek wel oorlog."

Traumatisch

Dat de gebeurtenis traumatisch is geweest voor de bewoners, merkte burgemeester Horn afgelopen maart bij een herdenking van 70 jaar Molukkers in Nederland. Hij sprak toen met drie Molukkers die aanwezig waren bij de ontruiming.

"Ik merkte daar dat het trauma nog altijd aanwezig is", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat is ook de reden dat ik het belangrijk vind om vandaag aan die wandeling deel te nemen, samen met de wethouder die over wijken en buurten gaat. We willen het hebben over een gezamenlijke toekomst, maar dan moet je wel het leed erkennen dat in het verleden plaats heeft gevonden."

De organisator van de wandeltocht, de Molukse wijkraad van Berkenoord II, is niet op zoek naar excuses van de gemeente en zegt tevreden te zijn als de burgemeester "het Molukse karakter van Berkenoord II erkent". Wel wil de organisatie een constructief gesprek over wat er is gebeurd in 1976. Hoewel Nahuway het "een mooi gebaar" vindt dat de gemeente aanwezig is bij de herdenking in Vaassen, zou hij wel excuses willen.

Regering

Burgemeester Horn vindt echter dat die eventuele excuses niet van de gemeente, maar van de regering zouden moeten komen. "Ik vind dat als er zo iets traumatisch gebeurt als bij de ontruiming, je dat leed moet erkennen. Daarom heb ik samen met andere burgemeesters begin dit jaar een brief gestuurd aan premier Rutte. Daarin vroegen wij om een betekenisvolle stap voor deze mensen te zetten. Want de opvang en ontvangst is natuurlijk Nederland-onwaardig geweest. Daar horen excuses na te komen."