Slapende reus ontwaakt: Newcastle United in spoor van Chelsea en Manchester City

Het was een opvallend beeld vorige week rond St. James' Park. Duizenden fans stonden juichend en zingend rond het stadion, na het nieuws dat Newcastle United was verkocht aan het investeringsfonds Public Investment Fund uit Saudi-Arabië.

Supporters gingen verkleed als Saudische sjeiks en nieuwe hoop was geboren in het noordoosten van Engeland. In één klap was Newcastle United de rijkste club ter wereld.

Het investeringsfonds, dat in handen is van de omstreden Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, heeft een geschatte waarde van 367 miljard euro. Ter vergelijking: de eigenaar van Manchester City heeft een geschat vermogen van 30 miljard euro, die van Chelsea moet het doen met zo'n tien miljard.

De Ligt en Haaland

De afgelopen dagen doken vele namen op als mogelijke versterkingen voor Newcastle. Philippe Coutinho, Jesse Lingard, Gareth Bale, Clément Lenglet, Matthijs de Ligt, Stefan de Vrij en zelfs Erling Haaland. Allemaal zagen ze hun naam voorbij komen in de (roddel)kranten.

Prachtige vooruitzichten, maar de realiteit is dat The Magpies momenteel voorlaatste staan in de Premier League en dit seizoen nog geen wedstrijd wisten te winnen. Zoals de resultaten de afgelopen jaren vaak tegenvielen onder de oude eigenaar, Mike Ashley.

Ashley, sinds 2007 eigenaar van de club, zat graag voor een dubbeltje op de eerste rij en investeerde maar mondjesmaat in de club, de spelersgroep en het trainingscomplex. Tot grote frustratie van veel trainers en vooral de supporters. De tijden dat de club meedeed in de Champions League, begin deze eeuw, waren niet meer dan een echo uit het verleden.

Met Ashley als eigenaar is Newcastle een keer bij de eerste negen ploegen in de Premier League geëindigd, twee keer degradeerde de club naar de Championship. De grote volksclub was een grijze muis in het Engelse voetbal. Alleen Ashley zelf werd er beter van, zakelijk gezien dan.

350 miljoen

350 miljoen euro zou het Public Investment Fund (PIF) hebben betaald voor de aandelen van de club. (Juridische) goedkeuring van de Premier League zorgde aanvankelijk voor een hoop gesteggel. Vorig jaar werd namelijk geen toestemming gegeven voor de deal.

PIF heeft de Premier League moeten verzekeren dat zijn voorzitter, de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, en daarmee de staat Saudi-Arabië geen enkele controle zal hebben over Newcastle.

De dagelijkse leiding komt daarom in handen van de Britse zakenvrouw Amanda Staveley, die in 2008 sjeik Mansour als adviseur bijstond tijdens de overname van Manchester City door de Abu Dhabi United Group. Prins Mohammed bin Salman wil Newcastle United gebruiken om te laten zien dat Saudi-Arabië waar dan ook toonaangevend kan zijn.

De goedkeuring van de deal kwam de Premier League op veel kritiek te staan. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International drong eerder al aan om de overname niet toe te staan. Volgens Amnesty is de mensenrechtensituatie in Saudi-Arabië nog altijd nijpend en doet het land aan 'sportswashing'. Hierbij wordt voor veel geld sportevenementen georganiseerd om het imago van het land op te poetsen.

Ook een aantal clubs uit de Premier League is fel tegen de overname. Tottenham Hotspur, Liverpool, Manchester United en Arsenal zouden geprobeerd hebben de deal te voorkomen. De overige clubs op het hoogste niveau van Engeland zouden de Premier League ook om een bijeenkomst hebben gevraagd. Zij wilden weten waarom de deal getekend is, terwijl een jaar eerder nog een streep door de overname ging.

De nieuwe eigenaren trekken zich er niks van aan. "We zijn hier om te bouwen aan succes op de lange termijn. Met als hoofddoel het winnen van de Champions League."

Direct nieuwe trainer?

Trainer Steve Bruce voelde direct na de overname de bui, in de vorm van ontslag, al hangen. De veel bekritiseerde manager vroeg de nieuwe clubeigenaren om een eerlijke kans. "Ik wil graag verder gaan. Maar ik moet ook realistisch zijn en ze willen misschien een nieuwe manager die hun nieuwe plan kan gaan uitvoeren."

"Nieuwe eigenaren willen normaal gesproken een nieuwe manager. Ik loop al lang genoeg mee om dat te begrijpen", liet Bruce optekenen in de Engelse media. De namen van Antonio Conte, Brendan Rodgers, Frank Lampard en Steven Gerrard gaan rond.

Voorlopig zullen de supporters het nog moeten doen met spelers als Isaac Hayden en Ciaran Clark binnen de lijnen. Reikhalzend zal worden uitgekeken naar 1 januari. Dan gaat de transfermarkt weer open.

Voormalig eigenaar Ashley heeft Newcastle United dankzij zijn zuinigheid gezond achtergelaten. Zonder Financal Fair Play te overtreden, kunnen de eigenaren 235 miljoen euro uitgeven.

Toch zullen de echt grote namen hun vingers nog niet aan het project willen branden. De club zal zich in eerste instantie richten op spelers met aflopende contracten. Jesse Lingard (Manchester United) en Marcelo (Real Madrid) lijken de voornaamste kandidaten.

Lange termijn

Een make-over à la Chelsea of Manchester City is in het huidige tijdperk lastiger geworden, dankzij het in 2011 ingevoerde Financial Fair Play. Het zal voor Newcastle niet een uitdaging worden om geld beschikbaar te krijgen, maar om het uit te mogen geven. De omzet moet daarvoor worden opgekrikt. Op termijn is die potentie er zeker in Newcastle, maar dat heeft tijd nodig.

De ambitie is er ook, maar voor de korte termijn zullen de fans nog even moeten wachten op de eerste serieuze prijs sinds 1955.