'Nederlandse labs werkten samen met Chinezen in gevoelig dna-onderzoek'
Wetenschappers van Nederlandse laboratoria hebben de afgelopen jaren samengewerkt met Chinese onderzoekers aan de ontwikkeling van gevoelige dna-technieken. Dat schrijven RTL Nieuws en Follow the Money na het bestuderen van twintig wetenschappelijke publicaties.
De onderzoekers werkten samen aan de ontwikkeling van technieken waarmee het mogelijk is om op basis van dna iemands oog-, haar- of huidskleur te voorspellen. Enkele studies zouden gaan over het in kaart brengen van familiebanden. In Nederland wordt dergelijk onderzoek gebruikt bij het opsporen van bijvoorbeeld misdrijfverdachten. China gebruikt de technologie ook tegen onschuldigen, schrijft RTL Nieuws.
'Fundamenteel fout'
Volgens RTL Nieuws en Follow the Money hadden enkele Chinese onderzoekers nauwe banden met de Chinese politie. Hoogleraar Yves Moreau, verbonden aan de universiteit van Leuven, doet al jaren onderzoek naar onder meer bio-informatica en de banden tussen de Chinese wetenschap en politie. Hij noemt de samenwerking "fundamenteel fout", omdat de kennis kan worden gebruikt om onderdrukte minderheden in de gaten te houden, zoals Oeigoeren en Tibetanen.
RTL en FTM schrijven dat sommige Chinese onderzoekers op de loonlijst van de politie staan. Hoogleraar Moreau twijfelt er niet aan dat de kennis uiteindelijk in handen komt van de Chinese staat.
Met name wetenschappers die verbonden zijn aan het Rotterdamse Erasmus MC komen voor in de onderzoeken. In 2019 kwam al naar buiten dat een onderzoeker van het Erasmus MC betrokken was bij het in kaart brengen van dna van Oeigoeren, schreef The New York Times, waarbij mogelijk onder dwang bloedmonsters zijn afgenomen bij de moslimminderheid.
Niet op de hoogte
Het ziekenhuis zegt tegen RTL Nieuws en FTM geen probleem te zien in de samenwerking met de Chinezen. De opgedane kennis kan volgens het Erasmus MC niet worden misbruikt voor bijvoorbeeld het identificeren van Oeigoeren via gezichtsherkenning. Verder zijn volgens het ziekenhuis de Chinese wetenschappers enkel verbonden aan universiteiten en niet aan de politie.
Ook het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) keren terug in de onderzoeken. Het LUMC zegt dat er niet nauw is samengewerkt met de Chinezen.
Het NFI zegt dat het niet op de hoogte was dat er in 2018 bij een onderzoek dna van Oeigoeren is gebruikt en ontkent dat er is samengewerkt met de Chinese wetenschappers. Er zou enkel op verzoek van het Erasmus MC een bijdrage zijn geleverd. Het instituut zegt tegen de NOS dat ook alleen met het Erasmus MC contact is geweest.
