Staatssecretaris roept supermarkten op: stop net als Lidl met tabaksverkoop
Nu Lidl is gestopt met de verkoop van tabaksproducten, is het tijd dat de andere supermarkten dat voorbeeld volgen. Dat zegt demissionair staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid. "Ik roep alle supermarkten daartoe op."
Antirookorganisaties als KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Longfonds staan achter die oproep. In 2024 moeten supermarkten sowieso stoppen met de verkoop van rookwaar.
In het NPO Radio 1-programma Spraakmakers prijst Blokhuis de stap van Lidl om per direct te stoppen met de verkoop. Hij geeft ze "een groot compliment" omdat het bedrijf de stap eerder zet dan was afgesproken. In 2018 zei de supermarktketen in 2022 te willen stoppen met de verkoop van tabak.
"Alle filialen die we afgelopen jaren hebben geopend, waren meteen al rookvrij. De afbouw in de overige filialen is voorspoedig verlopen en dit gaf ons de kans om onze ambitie om geen sigaretten en tabak meer te verkopen nog eerder te realiseren", zo zei de supermarktketen vanochtend.
Vorig jaar kondigde Blokhuis aan om vanaf 2024 een verbod op de verkoop van rookwaar in supermarkten in te stellen. Hij zei toen ook dat hij de supermarkten drie jaar de tijd wilde geven om zich op dat verbod voor te bereiden. Het verbod is de volgende stap in het uitfaseren van de verkoop van tabak in die winkels. Tot die tijd geldt de regel dat supers hun rookwaar uit het zicht moeten houden.
Dat Lidl er nu al mee stopt, en ook nog eens op de eerste dag van stoptober, is marketingtechnisch een goede zet, zegt hoogleraar Marketing Kitty Koelemeijer. "De supermarkt positioneert zich al een tijdje als duurzaam, met veel versproducten. Het bedrijf heeft relatief weinig omzet uit de verkoop van tabak. Het is dan ook niet zo'n grote stap om daar helemaal mee te stoppen."
Daar zit meteen ook de crux voor de andere supermarkten. De verkoop van tabak is in Nederland jaarlijks goed voor een omzet van ongeveer 5 miljard euro. Iets meer dan de helft daarvan gaat via de supermarkten. Voor de twee grote ketens, Jumbo en Albert Heijn, betekent dat een marktaandeel van tussen de 500 miljoen en 1 miljard euro, schat Koelemeijer in. Ze denkt dat het tot misschien wel 5 procent van de totale omzet van de supermarkten behelst.
Die bedrijven stellen volgens Koelemeijer dan ook dat het voor Lidl een makkelijkere stap is om te stoppen. Toch vindt Blokhuis het jammer dat de andere ketens nog niet uit eigen beweging de stap hebben gezet. Volgens de staatssecretaris zijn de winkelketens bang om als eerste te stoppen uit vrees dat klanten naar de concurrent gaan.
Rookvrije alternatieven
Tabaksfabrikant Philip Morris stelt dat 2024 een redelijke termijn is voor de supermarkten om te stoppen met de verkoop. Woordvoerder Abe Brandsma vindt echter wel dat als er minder verkooppunten komen er in gespecialiseerde winkels ruimte moet zijn voor goede informatie over rookvrije alternatieven. Hij denkt dan bijvoorbeeld aan de e-sigaret. "Die bevat inderdaad nicotine, maar heeft geen rook en is minder schadelijk."
Hij zegt de ambitie voor een rookvrije generatie in 2035 te ondersteunen. "We willen niemand aan het roken helpen, maar als je niet kunt stoppen is er een rookvrij alternatief." Blokhuis is het daar niet mee eens. "Ook het alternatief is niet goed voor de gezondheid", zegt hij. Volgens hem roken mensen die het alternatief gebruiken ook nog gewone sigaretten. "En jongeren zien zo'n e-sigaret als opstap naar gewone sigaretten."
Want daar gaat het de staatssecretaris om: jongeren niet in aanraking laten komen met tabak. "Het stoppen moet makkelijker worden en het starten moeilijker."
