Chinese drones van Rijkswaterstaat en politie mogelijk onveilig

De Nederlandse politie en Rijkswaterstaat gebruiken in China gemaakte drones waarvan niet vaststaat dat de data die ermee worden verzameld veilig zijn. Dat komt naar voren uit onderzoek van het platform Investico, waarvan de conclusies worden gemeld door Trouw, EenVandaag en De Groene Amsterdammer.

Het gaat om drones van het bedrijf Da Jiang Innovations (DJI), dat wereldwijd markleider is op het gebied van onbemande commerciële toestellen. Diverse onderzoekers hebben in het verleden vastgesteld dat beelden en andere data die met de drones verzameld worden, kunnen weglekken naar de Chinese overheid. Ook zijn er berichten dat er via een achterdeurtje software geïnstalleerd kan worden op de telefoons van degenen die de drone gebruiken.

Voor het Nederlandse ministerie van Defensie is dat reden geweest om de drones van DJI niet meer te gebruiken. De data zijn vaak niet afgeschermd en staan meestal op Chinese servers. "De eigenaren kunnen worden verplicht om die aan de Chinese overheid beschikbaar te stellen", zegt een woordvoerder van Defensie in Trouw.

Moord op Peter R. de Vries en Deltawerken

De politie geeft aan Investico toe dat niet kan worden uitgesloten dat de data op Chinese servers belanden. De drones zijn dit jaar al meer dan duizend keer ingezet, onder meer voor opsporing en het handhaven van de openbare orde. Zo gaan ze vaak de lucht in bij demonstraties. Vanuit de lucht is veel makkelijker te zien waar mensen zich verzamelen dan vanaf de grond. Ook na de moord op Peter R. de Vries in Amsterdam ging een drone de lucht in.

Rijkswaterstaat gebruikt de drones van DJI voor inspecties van bruggen, sluizen en waterkeringen, zoals de Deltawerken. Dat biedt volgens een woordvoerder grote voordelen: het is veiliger, sneller en het verkeer hoeft niet te worden stilgelegd.

Sluizen en bruggen

Volgens Patrick Bolder van het The Hague Centre for Strategic Studies, die onderzoek doet naar drones en dataveiligheid, zijn de zorgen over de veiligheid terecht. "Je weet nooit wat er doorgesluisd wordt naar China", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Ze moeten gegevens beschikbaar stellen aan de Chinese overheid. De kans dat dat gebeurt, is wel heel groot."

Hij vindt het een risico dat gevoelige organisaties technologiesystemen gebruiken die ze niet zelf hebben ontworpen. Dat de politie zegt dat de drones van DJI alleen worden gebruikt voor "afgeschermde operaties" stelt hem niet gerust. "Voordat het beeld wordt weggeschreven naar een server kan het al afgetapt worden."

Volgens Bolder zijn niet alleen de data die de politie verzamelt interessant voor China, maar zeker ook die van Rijkswaterstaat. "Een groot deel van de Nederlandse handel verloopt via de scheepvaart. Als je op afstand bijvoorbeeld sluizen en bruggen door een cyberaanval onklaar kan maken, heeft dat een grote impact op de economie."

In 2014 is er al overleg geweest tussen verschillende Nederlandse diensten over het gebruik van Chinese software. Bolder verbaast zich erover dat Defensie daaruit blijkbaar andere conclusies heeft getrokken dan politie en Rijkswaterstaat. Hij roept op om niet naïef te zijn over de bedoelingen van China. "Het is een strategische concurrent met een heel ander staatssysteem, die hebben niet per se het beste met ons voor."

Het is niet voor het eerst dat er zorgen zijn over Chinese technologie. Zo werd eerder besloten dat Huawei niet meer mag meewerken aan de belangrijkste delen van het nieuwe 5G-telecomnetwerk in Nederland. Vorige week waarschuwde Litouwen dat op telefoons van het Chinese Xiaomi zogeheten 'censuursoftware' staat. Daarmee kunnen teksten worden opgespoord en geblokkeerd die in China gevoelig liggen.