Zwemcoach Wouda voelt dat batterij leeg is: 'Ik had geen energie meer'
Na vijftien jaar vol overgave langs de rand van het zwembad te hebben gestaan merkte Marcel Wouda aan het begin van deze zomer dat de batterij langzaam maar zeker leeg begon te lopen.
Nog voor hij afreisde naar de Olympische Spelen van Tokio stond zijn besluit om een stap terug te doen als hoofdcoach van de KNZB daarom vast. "Ik had geen energie meer om mijn werkzaamheden met dezelfde overgave voort te zetten."
De voormalige wisselslagspecialist treedt terug als verantwoordelijk trainer van de Nederlandse zwembond en gaat op eigen verzoek verder als projectcoach. Wouda (49) trad in 2006 aan als bondscoach in Eindhoven en bekleedde sinds november 2016 een dubbelfunctie, toen hij tevens tot hoofdcoach werd benoemd.
Die aanstelling volgde op de teleurstellend verlopen Spelen van Rio de Janeiro, waar in het zwembad geen enkele medaille werd behaald.
Opvolger
Wouda wordt in ieder geval tot en met de Spelen van 2024 in Parijs opgevolgd door Mark Faber, die als bondscoach van het High Performance Centre Amsterdam succesvol is met Kira Toussaint en Arno Kamminga. De Katwijker behaalde tijdens Tokio 2020 zilver op zowel de 100 als 200 meter schoolslag. Faber blijft ook in zijn nieuwe functie werkzaam in de hoofdstad.
Binnenskamers maakte Wouda de overstap al voor aanvang van de Spelen bekend. "Ik bespeurde bij mezelf in die periode dat ik er tegenop zag om meteen na de zomer de draad weer op te pakken. Ik heb als coach van de Nederlandse topzwemmers sinds 2006 vol overgave mijn werk gedaan en voelde dat ik geen energie meer had om die werkzaamheden op deze wijze te continueren. Daarom is na goed overleg met technisch directeur André Cats tot deze constructie besloten."
Wisselslag 2032
Met 'deze constructie' doelt Wouda op het project Wisselslag 2032. Over elf jaar, als de Olympische Spelen in Brisbane plaats vinden, wil Nederland niet alleen met een aantal wisselslagspecialisten aanwezig zijn. In Australië moeten de alleskunners ook een gooi doen naar olympisch eremetaal.
Wouda heeft de verantwoordelijkheid om de komende jaren sturing te geven aan dit programma. Hij is nog altijd de enige Nederlandse man die er ooit in slaagde wereldkampioen te worden, op de 200 wissel tijdens de WK van 1998 in Perth. Twee jaar later won hij op de Millennium Games van Sydney brons op de 4x200 vrij.
"Het is een mooi tijdstip om hierin te stappen", verduidelijkt Wouda. "Zwemsters als Femke Heemskerk en Ranomi Kromowidjojo kunnen bogen op een geweldige loopbaan, al wil dat niet zeggen dat ze stoppen met zwemmen. Voor een aantal anderen geldt dat wel, terwijl er ook veel nieuw talent aan zit te komen. Er is duidelijk sprake van een switch in het zwemmen en dat moment grijp ik aan voor een nieuwe uitdaging."
Innovatief
Als coach was de innovatieve Wouda eerst en vooral succesvol in het open water. Tijdens de Spelen van 2008 schreef hij voor Maarten van der Weijden een programma waarbij de voormalige kankerpatiënt zich langdurig voorbereidde in een hoogtetent. In de olympische roeibaan zwom Van der Weijden naar een historische gouden medaille.
Acht jaar later, op het zonovergoten strand van de Copacabana in Rio de Janeiro, leverde hij opnieuw een olympisch kampioen in het marathonzwemmen af. Ferry Weertman was in een man tegen man gevecht bij het aantikken zijn Griekse rivaal Spyros Gianniotis een fractie van een seconde te snel af. Dat hij beter uitkwam dan zijn opponent, dankte hij mede aan Wouda. Die had in de aanloop naar Rio 2016 van bouwmaterialen een finishplaat in elkaar getimmerd waarop Weertman ontelbare malen het aantikken trainde.
In het olympische zwembad was hij zowel in Rio als in Tokio minder succesvol. De vierde plaats van Ranomi Kromowidjojo op de 50 vrij tijdens de laatste Zomerspelen was het beste resultaat dat hij in de slagschaduw van de vijf olympische ringen kon overleggen.
Wouda is inmiddels in de luwte begonnen aan de voorbereiding op Brisbane 2032. Dat betekent volgens hem overigens niet dat hij tot die tijd per definitie in deze functie actief blijft.
"Het is niet zo dat ik hiermee zeg dat het wel mooi is geweest. Coachen zit mij in het hart. Ik ambieer in de toekomst zeker nog wel een functie aan de rand van het zwembad. Alleen is het nu tijd om even iets anders te gaan doen."
