CO2-uitstoot 25 procent gedaald, Urgenda-vonnis mogelijk toch gehaald
De Urgenda-doelstelling om een kwart minder broeikasgassen uit te stoten, is mogelijk toch gehaald. Volgens voorlopige cijfers van de emissieregistratie van het RIVM was de uitstoot vorig jaar 25,4 procent lager ten opzichte van het jaar 1990. Vooral de daling in 2020 was fors: er werd 9 procent minder CO2 uitgestoten dan in 2019.
Eerder dit jaar werd op basis van niet definitieve cijfers ingeschat dat het Urgenda-doel net niet gehaald zou worden. Inmiddels is van meer sectoren bekend hoeveel de daadwerkelijke uitstoot was, en blijkt de daling groter. Volgens de rechter in de Urgenda-zaak moest Nederland aan het eind van vorig jaar 25 procent minder uitstoten in vergelijking met 1990.
Toch stelt het RIVM dat ook nu de cijfers nog niet helemaal definitief zijn. "Nog steeds is een deel gebaseerd op schattingen. Als er net een paar cijfers de andere kant opvallen, is het mogelijk om alsnog onder de 25 procent terecht te komen", zegt Margreet van Zanten van de emissieregistratie. De afname komt waarschijnlijk uit tussen de 24 en 27 procent.
Urgenda wijst er in een reactie op dat in de eerste zes maanden van dit jaar de uitstoot alweer ruim vier megaton is gestegen. "Dat gaat dus niet bepaald de goede kant op", zegt Marjan Minnesma van Urgenda. Volgens haar strekt de uitspraak van de rechter zich ook uit over alle jaren na 2020 en ligt het kabinet voor het eigen klimaatdoel van 2030 niet op koers.
Minder steenkool
De grootste daling vond vorig jaar plaats in de elektriciteitssector, vooral door minder gebruik van steenkool. De Hemweg-kolencentrale werd eind 2019 gesloten en het effect daarvan was vorig jaar te merken. Een andere grote kolencentrale op de Maasvlakte was vorig jaar vanwege technische problemen langdurig buiten gebruik.
De impact van corona op de CO2-uitstoot is overigens maar beperkt, stelt het RIVM. Alleen bij het weg- en vliegverkeer werd er duidelijk minder uitgestoten. De hoeveelheid broeikasgassen in de industrie was vrijwel gelijk met het jaar ervoor.
De lockdown leidde ook maar beperkt tot minder luchtvervuiling. Het minder opstijgen en landen van vliegtuigen had bijvoorbeeld wel een afname van de uitstoot van stikstofdioxide van ongeveer 50 procent tot gevolg, maar op de totale hoeveelheid luchtvervuiling is dat vermoedelijk maar een paar procent.
In het wegverkeer reden personen- en bestelauto's ongeveer 17 procent minder kilometers dan een jaar eerder. Ook de maximale snelheid van 100 kilometer per uur die auto's mogen rijden op snelwegen speelt een rol. Maar de grootste reden voor de daling in die sector is het steeds schoner worden van de uitstoot van auto's.
De emissieregistratie houdt ook andere luchtverontreinigende stoffen bij en signaleert een daling van de uitstoot van fijnstof, stikstofdioxide, zwaveldioxide en niet-methaanvluchtige stoffen. Alleen de emissie van ammoniak is gestegen, met ongeveer één kiloton (één miljoen kilogram). "Dat komt door een kleine stijging in het aantal dieren en door een stijging van de hoeveelheid stikstof in koeienmest, vanwege een hoger verbruik van weidegras", schrijft het RIVM in een persbericht.
De definitieve cijfers over 2020 worden begin volgend jaar verwacht. Dan zijn de statistieken nog actueler, gebaseerd op cijfers die pas later in het jaar beschikbaar komen. Een andere reden is, zegt Margreet van Zanten, dat de gegevens over de industrie gebaseerd zijn op cijfers die de sector zelf heeft aangeleverd. Die worden in de loop van het jaar gecontroleerd, en ook dan kunnen er nog wijzigingen optreden.
