Geen coronasteun meer door 'nieuwe fase'. Kunnen ondernemers dat aan?

Na achttien maanden besluit het demissionaire kabinet de algemene coronasteun voor bedrijven te stoppen per 1 oktober. Voor de nachtclubs en disco's is een compensatieregeling in de maak, en voor de evenementensector en reisbranche lopen de garantieregelingen door tot 1 januari. Maar dat is volgens hen niet altijd genoeg.

"De steun stopt vanwege het aflopen van de coronamaatregelen, maar voor onze reissector blijven de maatregelen voor reizen buiten Europa van kracht. De reisadviezen moeten worden aangepast, zodat we op zijn minst ook reizen buiten Europa kunnen aanbieden. Dat ligt al anderhalf jaar stil", zegt reiskoepelorganisatie ANVR.

Reizen buiten Europa nog steeds een probleem

En dat heeft Eppo Steenhuisen, directeur van reisorganisaties VNC en Askja Reizen, ook gemerkt. Zijn omzet is met 85 procent verminderd in vergelijking met 2019. Hij biedt reizen aan naar onder andere China, Nieuw-Zeeland en IJsland. "Ik vind niet dat we zo veel en zo lang mogelijk geld moeten krijgen, maar de coronamaatregelen zijn voor ons helemaal niet gestopt. Driekwart van de landen staat op oranje. Dus ik vind het wel reëel dat de steun ook voor ons wordt verlengd."

Het kabinet erkent dat de toerismesector en reisbranche met een "veranderende vraag" te maken kunnen krijgen. Maar de vooruitzichten zijn goed, omdat er meer vacatures dan werklozen zijn. "Je kunt niet van de belastingbetaler verwachten dat er steun blijft komen voor bedrijven die door corona te maken hebben met langdurige en structurele veranderingen", zegt Stef Blok, vervangend minister van Economische Zaken en Klimaat.

Daar is Steenhuisen het niet mee eens. "Die veranderingen gelden ook voor de nachtclubs. Maar nu stoppen met de steun vind ik kapitaalvernietiging, want dat zal leiden tot de nodige faillissementen. En dan heeft de belastingbetaler anderhalf jaar voor niets meebetaald aan de steun."

Onvoldoende steun voor zelfstandigen

Het stoppen van de coronasteun heeft ook grote invloed op zelfstandig ondernemers, omdat de TVL (voor vaste lasten), Tozo (voor zzp'ers) en TONK (voor noodzakelijke kosten) ophouden te bestaan. De Vereniging Zelfstandigen Nederland begrijpt het kabinetsbesluit, maar benadrukt dat zelfstandigen in de evenementen- en toeristenbranche meer tijd en steun nodig hebben.

"De coronamaatregelen in combinatie met de ontoereikende coronasteun heeft er bij hen ingehakt, zowel financieel als mentaal. We moeten nu niet te snel denken: het gaat weer goed met de economie, het leed is geleden", laat voorzitter Cristel van de Ven weten.

Die nadelige effecten van de coronacrisis heeft Joren Heuvels, ondernemer in de muziek- en evenementenbranche, ook gemerkt. Hij is gespecialiseerd in internationale producties, voornamelijk uit de VS, Australië en Nieuw-Zeeland. Die zijn allemaal niet doorgegaan door corona.

"Mijn spaarrekening is door corona leeggelopen. Sinds maart vorig jaar heb ik nul euro verdiend met mijn onderneming en de steunpakketten voor zelfstandig ondernemers zijn onvoldoende om mijn kosten te dekken", vertelt Heuvels.

En dat het Garantiefonds Evenementen blijft bestaan, helpt Heuvels ook niet, omdat hij er geen aanspraak op kan maken. Hij 'levert' een artiest aan de festivals en is dus een leverancier en niet de eindverantwoordelijke van de evenementen. Ook zijn producties in het buitenland uitgesloten. "Het garantiefonds helpt niet voor ondernemers zoals ik. En de alternatieve subsidie is ook onvoldoende voor veel Nederlandse organisatoren om de kosten te dekken en leveranciers te betalen."

Nieuwe fase

Toch is het stopzetten van de coronasteun volgens het kabinet een "goed moment om de stap te maken naar een nieuwe fase", ook als daar faillissementen bij horen. "In de komende periode zullen er iets meer faillissementen komen, maar die waren er de afgelopen maanden minder dan normaal", zegt minister van Financiën Hoekstra.

En daar is reiskoepelorganisatie ANVR ook bang voor. "Reisbedrijven hebben de afgelopen periode werkelijk alles eraan gedaan om corona te overleven. Er zitten zelfs hypotheken in de bedrijven en dat terwijl 30 procent van het personeel weg is uit de sector. Dat nu in het zicht van de haven de steun wordt stopgezet, is dramatisch en kapitaalvernietiging."