Sterrenregen dit jaar extra goed zichtbaar, 'maar zoek een donkere plek'

• Layla Bil

  redacteur Online

Met verrekijker en ligstoel vertrekt de 21-jarige sterrenkundestudent Daan Vermaat vanavond naar een van de donkerste plekken in Nederland. Daar hoopt hij het hoogtepunt te zien van de meteorenregen de Perseïdenzwerm. Vermaat: "Als het dan maar niet bewolkt is."

Ieder jaar trekt de aarde rond half augustus door de Perseïdenzwerm, een wolk van stofdeeltjes afkomstig van de komeet Swift-Tuttle. De Perseïden heten zo omdat het lijkt of de vallende sterren uit de richting van het sterrenbeeld Perseus komen. Als de aarde in zijn baan rond de zon door de puinwolk van de komeet vliegt, verbranden die deeltjes in de dampkring. Dat lijken dan vallende sterren. De Perseïden staan erom bekend dat ze heel snel door de hemel flitsen, met meer dan 200.000 kilometer per uur.

"Dat veroorzaakt een prachtig schouwspel met de lichtsporen aan de hemel", zei sterrenkundige Marlies van de Weijgaert van de Rijksuniversiteit Groningen in het NOS Radio 1 Journaal. "Op het hoogtepunt kan je ongeveer een vallende ster per minuut zien." Het fenomeen is over de hele wereld met het blote oog waar te nemen, maar dan moet je wel op een donkere plek zijn, onder een onbewolkte hemel.

Telescoop blijft thuis

Vermaat woont in de stad Groningen, maar om vannacht de sterren te zien vertrekt hij met de bus naar het Dark Sky-park in het Waddengebied. "Daar is weinig lichtvervuiling en dus is het een goeie plek om sterren te kijken." Hoewel hij wel een telescoop heeft, neemt hij die niet mee. "Een vallende ster beweegt zo snel over een groot gebied dat je dat met een telescoop niet kan bijhouden. Een verrekijker werkt dan beter."

Zo zag de sterrenregen er afgelopen nacht uit in Hellevoetsluis:

Op de middelbare school ontstond Vermaats fascinatie voor sterren en de ruimte. "Het is een interessant vakgebied waarin we antwoorden proberen te vinden over het universum en hoe we hier op aarde zijn beland. Doordat de aarde nu weer door die Perseïdenwolk vliegt, realiseer ik me weer met welke hoge snelheid we om de zon bewegen. Dat we met z'n allen op die bol leven in de ruimte, daar sta je in het dagelijks leven niet bij stil."

Tussen 23.00 uur en 04.00 uur zijn de meeste vallende sterren te zien. "In het noordoosten, in de omgeving van sterrenbeeld Perseus zijn ze goed zichtbaar, zegt Van de Weijgaert. De omstandigheden zijn dit jaar extra goed; in 1997 waren ze voor het laatst zo gunstig. Dat komt vooral doordat er minder maanlicht is dan andere jaren. "Het heeft te maken met het ritme van de maan. Die staat nu in de buurt van de zon en ze gaan ongeveer tegelijk onder. Tegen de tijd dat de vallende sterren zichtbaar worden, raken ze niet meer overstemd door de maan", legt Van de Weijgaert uit.

Gemiddeld is de sterrenregen een keer in de tien jaar wat beter te zien. Over acht jaar zijn de omstandigheden om de Perseïden te zien weer optimaal.

Warm aankleden

Eenmaal op de donkere bestemming aangekomen is het van belang om het zo comfortabel mogelijk te maken. "Kleed je lekker warm aan, dan kun je het in een ligstoel lang volhouden. Anders wordt het afzien", adviseert Vermaat. Samen met de boswachter en een groep enthousiastelingen blijft hij tot middernacht in het Friese Waddengebied. "We gaan niet de hele nacht doorhalen, hoewel ik dat best zou willen als het helder blijft."