Hoe 'eigenzinnige vlinder' Ada Kok ondanks een streng regime olympisch goud won
Daar stond ze dan, moederziel alleen in Mexico-Stad. Ada Kok, de grote favoriete voor olympisch goud in 1968, was op de 100 meter vlinderslag net als vierde geëindigd. Om haar teleurstelling weg te spoelen, was de zwemster een tijdje onder de douche gaan zitten. Maar toen ze daaronder vandaan kwam, was iedereen van de ploeg vertrokken.
Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt. Van hemelse vreugde en torenhoge verwachtingen naar intens verdriet. Zo omschrijft Ada Kok het gevoel dat ze destijds had in een aflevering van Andere Tijden Sport. "Dat heeft zo'n indruk gemaakt. Geen hond die zich afvroeg: wat doet ze, waar is ze, hoe voelt ze zich. Ik kreeg een lift naar het olympisch dorp en heb daar alleen gegeten. Ik voelde me zo vreselijk alleen."
Bekijk hieronder de uitzending van Andere Tijden Sport over Ada Kok:
In de jaren zestig was Ada Kok oppermachtig op de vlinderslag. Tussen 1963 en 1967 zwom ze liefst negen keer een wereldrecord op de 100 en de 200 meter vlinderslag.
De verwachtingen waren dan ook hooggespannen voor de Spelen in Mexico-Stad. Kok had vier jaar eerder in Tokio nog genoegen moeten nemen met twee zilveren medailles (100 meter vlinder en 4x100 meter wisselslag). In 1968 kreeg ze twee kansen op individueel goud omdat de 200 meter vlinderslag aan het programma was toegevoegd.
In aanloop naar de Spelen voelde de 21-jarige Kok zich echter helemaal niet lekker. Na Tokio had de zwembond de fanatieke Rob Kerkhoven als bondscoach aangesteld, die met zijn strenge regime gezelligheidsdier Kok in toom probeerde te houden.
Zo herinnert Kerkhoven zich dat hij regelmatig in hotels de wacht hield. "Omdat we wisten dat ze op uitbreken stond."
De strikte regels hadden een averechts effect bij Kok. "Ik was een type dat je niet kon afknellen. Ik houd van mensen, van vrolijkheid, van verhalen. En ik houd van een drankje drinken, zelfs dat. Tijdens een toernooi in Boedapest ging ik de stad in met de waterpoloërs. Ik kreeg op mijn lazer en werd geschorst, maar de volgende dag zwom ik een wereldrecord."
Achteraf ziet Kerkhoven wel dat zijn strenge hand niet altijd een goede uitwerking had. "Ik heb denk ik te weinig ideeën gehad hoe het op de zwemmers overkwam. Als ik het over zou moeten doen, zou ik op bepaalde momenten anders geacteerd hebben", kijkt hij terug.
De voor Kok onprettige sfeer leidde ertoe dat ze met een slecht gevoel aan de Spelen begon. "Ik zat helemaal niet lekker in mijn vel, vond er geen reet aan."
Maar een dag na het echec op de 100 meter lukte het haar toch om de knop om te zetten. "De agressiviteit kwam omhoog. Ik dacht: ik heb jullie helemaal niet nodig. Ik heb me de klere getraind. Ik heb nog een kans op de 200 meter. Daar moet ik voor gaan."
Dat lukte. Kok begon de race met een achterstand, maar ze wist de West-Duitse Helga Lindner uiteindelijk met eentiende van een seconde te verslaan.
En opeens stond ze weer in het middelpunt van de aandacht. "Dan ben je ineens het vriendje. Ik heb mijn ouders gebeld en ben gezellig de stad in gegaan. Niemand wist waar ik was. Ik heb een hele gezellige avond gehad en ik kwam toch wel in kennelijke staat terug in het olympisch dorp. En ik vier het nog steeds."
